Balkan Road Trip: Διασχίζοντας την Αλβανία...

Πρώτη μέρα στο οδικό μας ταξίδι στα Βαλκάνια και αφήνουμε πίσω μας την Ελλάδα για να περάσουμε στη γειτονική Αλβανία. Οφείλω να ομολογήσω ότι από την αρχή ήμουν εξαιρετικά προκατειλημμένη αρνητικά για όσα επρόκειτο να ζήσω και να δω, όχι μόνο στην Αλβανία αλλά και σε ολόκληρα τα Δυτικά Βαλκάνια. Η εμπειρία ήρθε να με διαψεύσει... 

Χώρες όπως η Σλοβενία ή η Κροατία ήταν πολύ μπροστά από εμάς και αισθανόσουν λες και βρισκόσουν στην Κεντρική Ευρώπη. Άλλες χώρες όπως η Σερβία ή το Μαυροβούνιο βρίσκονται αρκετά κοντά στα ελληνικά δεδομένα και αναπτύσσονται ολοταχώς. Η Αλβανία αποτελεί μια ξεχωριστή περίπτωση από μόνη της. Να διευκρινίσω στο σημείο αυτό ότι δεν είχα το χρόνο στο συγκεκριμένο ταξίδι να μείνω στην Αλβανία. Απλώς τη διέσχισα, κάνοντας μια στάση για καφέ στο Δυρράχιο και έχοντας στο πρόγραμμά μου να διανυκτερεύσω στο Μαυροβούνιο.

Ελληνοαλβανικά σύνορα

Η Αλβανία, λοιπόν, είναι μια χώρα της Νοτιοανατολικής Ευρώπης που βρέχεται από την Αδριατική στα δυτικά και από το Ιόνιο Πέλαγος στα νοτιοδυτικά. Πρωτεύουσα είναι τα Τίρανα, επίσημη γλώσσα τα αλβανικά, εθνικό νόμισμα το Λεκ ενώ δεν υπάρχει επίσημη θρησκεία. Φτάνοντας στα σύνορα με το αυτοκίνητο, μπορώ να πω ότι περισσότερο καθυστερήσαμε στην ελληνική πλευρά παρά στην αλβανική γιατί ανοίξαμε κουβέντα με τον υπάλληλο. Εν τω μέσω της συζήτησής μας, μας ζήτησε να τον ενημερώσουμε στο περίπου για το σύνολο των χρημάτων που είχαμε μαζί μας και έλεγξε τις ταυτότητές μας. Σε λίγη ώρα αποχωρήσαμε, αφήνοντάς του ένα μπουκαλάκι σπιτική ρακή γιατί ο ένας από τους συνταξιδιώτες μου ήταν Κρητικός και φυσικά η ρακή δεν μας έλειπε! Γρήγορα περάσαμε και από το αλβανικό συνοριακό φυλάκιο της Κακαβιάς αφού η εποχή δεν ήταν τουριστική οπότε τα σύνορα ήταν παντελώς άδεια από τα πλήθη των ταξιδιωτών που κατακλύζουν την περιοχή στη διάρκεια της τουριστικής σεζόν. Είχα ακούσει να λένε για ουρές χιλιομέτρων και για 2-3 ώρες αναμονής αλλά ευτυχώς τίποτα από όλα αυτά δεν επαληθεύτηκε! 

Ο ποταμός Δρίνος

Μπήκαμε στην Αλβανία με ένα χαλαρό ψιλόβροχο. Η πρώτη μας αίσθηση ήταν λες και δεν είχαμε φύγει ποτέ από την Ελλάδα... Μέχρι το Αργυρόκαστρο όλες οι ταμπέλες στους δρόμους γράφουν ελληνικά! Στο χωριό της Κακαβιάς εξάλλου σχεδόν ολόκληρος ο πληθυσμός είναι ελληνικός. Καθώς διασχίζεις το δρόμο, μπορείς να διακρίνεις από μακριά ότι τα περισσότερα σπίτια έχουν ελληνικές σημαίες στα μπαλκόνια τους. Η πρώτη ενδιαφέρουσα πόλη που συναντάμε είναι το Αργυρόκαστρο, γενέτειρα του πρώην ηγέτη της κομμουνιστικής Αλβανίας, Ενβέρ Χότζα. Είναι χτισμένη στην κοιλάδα του ποταμού Δρίνου και διαθέτει μεσαιωνικό Κάστρο. Το κομμάτι της παλιάς πόλης έχει συμπεριληφθεί στη Λίστα των Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO και έχει χαρακτηριστεί ως σπάνιο δείγμα καλά διατηρημένης οθωμανικής πόλης, χτισμένης από μεγαλογαιοκτήμονες.

Η μικρή βιομηχανική πόλη Memaliaj 

Οι αντιφατικές εικόνες διαδέχονται η μια την άλλη. Από τη μια η διακριτική ομορφιά του Αργυροκάστρου και από την άλλη οι φτωχικές, σχεδόν ετοιμόρροπες πολυκατοικίες του Μεμαλιάι. Το Memaliaj υπήρξε μια μικρή βιομηχανική πόλη που δημιουργήθηκε το 1946 για να στηρίξει τη μεταλλευτική δραστηριότητα της περιοχής. Μέχρι τη δεκαετία του '90, περίπου 500.000 τόνοι άνθρακα παράγονταν ετησίως στα μεταλλεία του Memaliaj, η πτώση όμως του Κομμουνισμού έφερε το κλείσιμο του ορυχείου και τον οικονομικό μαρασμό. Οι κακοσυντηρημένες εργατικές πολυκατοικίες της εποχής του κομμουνισμού, που χτίστηκαν με πενιχρά μέσα και φτωχικά υλικά, υπάρχουν ακόμα και αντανακλούν επακριβώς τον μαρασμό της περιοχής.

Το πολύχρωμο Fier 

Συνεχίζουμε τη διαδρομή μας προς τα βόρεια για να αντιληφθούμε σύντομα ότι η Αλβανία δεν έχει καθόλου διόδια ενώ αντίθετα διαθέτει πάρα πολύ καλή αστυνόμευση! Όσα περιπολικά μετρήσαμε να κάνουν ελέγχους στο δρόμο, δεν τα έχουμε δει ποτέ σε ολόκληρη την Ελλάδα. Ένα ακόμα στοιχείο που μας έκανε εντύπωση είναι ότι μπαίνοντας στις μεγάλες πόλεις, σπάνια συναντούσες φανάρια. Πιο συχνές ήταν οι κυκλικές πλατείες που όριζαν την κυκλοφορία στους δρόμους παρά τα φανάρια. Επόμενη σημαντική πόλη που συναντάμε είναι το Fier (Φιέρι) με τις πολύχρωμες πολυκατοικίες του. Η περιοχή κατά την αρχαιότητα κατοικείτο από ιλλυρικές φυλές αλλά η πρώτη πόλη ιδρύθηκε το 588 π.Χ. από Έλληνες αποίκους που ήρθαν από την Κέρκυρα και την Κόρινθο. Μάλιστα περί τα 11 χλμ. έξω από το Φιέρι βρίσκονται τα ερείπια της αρχαίας πόλης της Απολλωνίας. Τα τελευταία χρόνια, η περιοχή φημίζεται για τις παραλίες της και κάνει δειλά αλλά σταθερά βήματα προς την προσέλκυση ολοένα και περισσότερων τουριστών.

Μετά από μια μικρή στάση για καφέ στο Δυρράχιο (Durres), στο οποίο έχω αναφερθεί αναλυτικά σε προηγούμενο άρθρο μου (βλ. το σχετικό άρθρο, εδώ), συνεχίσαμε την πορεία μας στην Αλβανία με τελικό προορισμό το Μαυροβούνιο. Επόμενος ενδιαφέρον σταθμός, η πόλη Σκόδρα (Shkodër), μία από τις αρχαιότερες πόλεις των Βαλκανίων και η τέταρτη πιο δημοφιλής στην Αλβανία. 

Πλησιάζοντας στη Σκόδρα...

Υπήρξε ανέκαθεν σημαντική πόλη λόγω της στρατηγικής της θέσης, της γειτνίασής της με άλλες σημαντικές πόλεις αλλά και με τα λιμάνια της Αδριατικής και της Ιταλίας καθώς επίσης και της ύπαρξης της Λίμνης Σκόδρας, της μεγαλύτερης λίμνης των Δυτικών Βαλκανίων, που χωρίζει την Αλβανία από το Μαυροβούνιο. 

Λιβάδια με αγελάδες, στο βάθος χιονισμένα βουνά

Στην κορυφή του λόφου Rozafa βρίσκονται τα ερείπια του ομώνυμου Κάστρου Ροζάφα. Αρχικά υπήρξε ιλλυρικό οχυρό ενώ από το 167 π.Χ. η περιοχή περνάει στα χέρια των Ρωμαίων κατακτητών. Η μεσαιωνική πόλη της Σκόδρας θεωρείται ότι ήταν χτισμένη νότια του λόφου, στη συμβολή των ποταμών Μπούνα και Δρίνου. Πάντως οι οχυρώσεις που βλέπουμε μέχρι σήμερα θεωρούνται έργο των Ενετών. 

Συνάντηση με τον Δρίνο ποταμό...

Το Κάστρο πολιορκήθηκε δύο φορές στη διάρκεια της Ιστορίας: μία το 1478 από τους Οθωμανούς και μία στην πιο πρόσφατη Ιστορία, το 1912 από τους Μαυροβούνιους. Σε κοντινή απόσταση μπορεί να επισκεφθεί κανείς τα ερείπια ενός ακόμα εντυπωσιακού Φρουρίου, του Κάστρου του Lezhë, που φέρει πάνω του τα αρχιτεκτονικά σημάδια τόσο των διαφορετικών εποχών όσο και των διαφορετικών κατακτητών. Ιλλυριοί, Ρωμαίοι, Βυζαντινοί, Ενετοί και Οθωμανοί άφησαν τη σφραγίδα τους στο μνημείο με τις απανωτές ανακατασκευές που έκαναν.

Το Κάστρο στην κορυφή του λόφου εποπτεύει αγέρωχο τη γύρω περιοχή... 

Μπήκαμε στην τελική ευθεία για Μαυροβούνιο, αφήνοντας σιγά-σιγά πίσω μας την Αλβανία. Παρόλα αυτά η εμπειρία μας, διασχίζοντας την εθνικό οδό της Αλβανίας, μας προσέφερε και αρκετά ευτράπελα στιγμιότυπα, όπως... 

Συνεργείο στην εθνική οδό

* Νεαροί με σκυλάκια και κουνελάκια στο χέρι που τα πουλούσαν στο δρόμο, στη μέση του πουθενά!

* Παλιά αγροτικά οχήματα στα οποία είχαν κλείσει την καρότσα και τα είχαν μετατρέψει σε αυτοσχέδια... ασθενοφόρα!

* Διαφημιστικές πινακίδες που διαφήμιζαν την... ελληνική σειρά “Μπρούσκο”!

* Διάφοροι μικροπωλητές με απλωμένη την πραμάτεια τους στην άκρη του δρόμου, καθισμένοι ακόμα και σε έναν παλιό ξεχαρβαλωμένο... καναπέ που είχαν κουβαλήσει μέχρι εκεί!

Γιατί αυτό θα πει Βαλκάνια! Και όποιος επιθυμεί να ζήσει ό,τι έχει απομείνει από το βαλκανικό χρώμα, δεν πρέπει να αγνοήσει την Αλβανία. Αντιθέτως, πρέπει να τη συμπεριλάβει στα επόμενα ταξιδιωτικά του σχέδια και σύντομα! Πριν η τουριστική ανάπτυξη, που προχωρά με γοργούς ρυθμούς, φτάσει να εξαφανίσει και τα τελευταία ίχνη των “παλιών” Βαλκανίων...