Βαρκάδα στα Πριγκιπονήσια του Ιονίου…

Στο άκουσμα της λέξης «Πριγκιπονήσια», το μυαλό πηγαίνει αυτόματα στο νησιωτικό σύμπλεγμα της θάλασσας του Μαρμαρά, νότια της Κωνσταντινούπολης. Και όμως Πριγκιπονήσια υπάρχουν και στην Ελλάδα και μάλιστα βρίσκονται διάσπαρτα στα καταπράσινα νερά του Ιονίου, ανάμεσα στην ανατολική ακτή της Λευκάδας και τα δυτικά παράλια της Αιτωλοακαρνανίας! Τα ελληνικά λοιπόν Πριγκιπονήσια αποτελούν ένα σύμπλεγμα μικρών νησιών και ακατοίκητων νησίδων στα ανοιχτά του Νυδρίου και είναι τα: Σκορπιός, Σκορπίδι, Σπάρτη, Μαδουρή, Χελώνη και Τσοκάρι. Μαζί με τα νησάκια Μεγανήσι, Κάλαμος, Καστός, Αρκούδι, Άτοκος, Κύθρος, Φορμίκουλα, Πρασονήσι, Προβάτι, Αλαφονήσι και Πεταλού σχηματίζουν ένα ευρύτερο σύμπλεγμα, γνωστό ως Τηλεβοΐδες Νήσοι ή Τάφιοι Νήσοι.  

 

Εξερευνώντας τα νησάκια της Λευκάδας με βάρκα…

 

Νυδρί. Το πάλαι ποτέ γραφικό ψαροχώρι αποτελεί σήμερα το πιο κοσμοπολίτικο σημείο της Λευκάδας. Όπου και αν κοιτάξεις, θα δεις ταμπέλες, επιγραφές, καταστήματα, ενοικιαζόμενα δωμάτια, εστιατόρια, μπαράκια, μαγαζιά με σουβενίρ και όλα όσα περιμένει να βρει σε έναν ελληνικό καλοκαιρινό προορισμό ο ξένος τουρίστας. Για μένα θα ήταν το πιο αδιάφορο μέρος του νησιού, αν δεν είχε αυτή την καταπληκτική θέα προς τα Πριγκιπονήσια. Δεν υπάρχει τίποτα πιο ρομαντικό από το να απολαμβάνεις το ποτό σου στο ημίφως κάποιου παραλιακού μπαρ, λίγο μετά το ηλιοβασίλεμα και ενώ ο ουρανός είναι ακόμη βαμμένος με τα χρώματα του δειλινού και να ατενίζεις τη θάλασσα και τα νησάκια… Μια τέτοια στιγμή γεννήθηκε η ιδέα να εξερευνήσουμε τα νησάκια ενοικιάζοντας βάρκα!

Τριήρης "Οδύσσεια"

Ο εύκολος τρόπος για να τα επισκεφθεί κανείς είναι συμμετέχοντας σε κάποια από τις ημερήσιες εκδρομές με σκάφος, που ξεκινούν από το Νυδρί και συχνά περιλαμβάνουν μπάνιο στη μοναδική παραλία του Σκορπιού που είναι επισκέψιμη για το κοινό, φαγητό στο πλοίο και εκδρομή στην παραλία Γιδάκι της Ιθάκης ή στο Φισκάρδο της Κεφαλονιάς. Αρκετά δελεαστική μου φάνηκε η περίπτωση του σκάφους «Οδύσσεια» που αποτελεί αντίγραφο αρχαίας τριήρους, ωστόσο η απίστευτη πολυκοσμία και ο συνωστισμός που παρατήρησα σε όλα τα σκάφη, καθώς επίσης το γεγονός ότι θεωρούσα χάσιμο χρόνου την επίσκεψη σε Κεφαλονιά και Ιθάκη, μέρη που σίγουρα δεν μπορείς να «ξεπετάξεις» μέσα σε μια ωρίτσα αλλά επιβάλλεται να τους αφιερώσεις μέρες, αποτέλεσαν για μένα υπολογίσιμους ανασταλτικούς παράγοντες! Εγώ προτιμούσα να απολαύσω τη γαλήνη της θάλασσας, τον παφλασμό των κυμάτων και το θαύμα της φύσης δίχως να έχω διαρκώς στα αυτιά μου φωνές και φασαρία. Επιπλέον ήθελα να νιώσω την απόλαυση της εξερεύνησης, να επισκεφθώ περισσότερα μέρη, να σταματάω όπου μου έκανε κέφι και να βουτάω σε όποια σημεία μου άρεσε και για όση ώρα ήθελα εγώ. Επομένως, η λύση ήταν προφανής: ενοικίαση βάρκας! Η ενοικίαση της βάρκας δεν απαιτούσε να κατέχεις κάποια άδεια χειριστή, παρόλο που ο συνταξιδιώτης μου διέθετε δίπλωμα skipper. Ο υπάλληλος μας υπέδειξε ορισμένα πράγματα, μας έδωσε και μερικές συμβουλές και ήμασταν έτοιμοι να αποπλεύσουμε. Ο χειρισμός της βάρκας γινόταν με λαγουδέρα και ήταν αρκετά εύκολος, ακόμα και για μένα που δεν το είχα ξανακάνει ποτέ…

 

Οι Τηλεβοΐδες Νήσοι…   

 

Η ονομασία τους προέρχεται από τον αρχαίο λαό των Τηλεβόων, που ήταν πειρατές και είχαν τη βάση τους στο Μεγανήσι. Από τα αρχαιολογικά ευρήματα, είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε ότι τα νησάκια ήταν ήδη γνωστά στην αρχαιότητα και άρα κουβαλούν μακραίωνη ιστορία. Στη σύγχρονη εποχή, τα τρία από αυτά είναι ιδιωτικά και άρα απαγορεύεται να τα επισκεφθούμε. Πρόκειται για τον Σκορπιό, το Σκορπίδι και τη Μαδουρή.

 

Μαδουρή

 

Βγαίνοντας από τον Κόλπο στο Νυδρί συναντάμε ένα καταπράσινο νησάκι με ένα και μοναδικό κίτρινο σπίτι. Είναι η Μαδουρή, που από τις αρχές του 19^ου αιώνα ανήκει στην οικογένεια Βαλαωρίτη. Το παλιό λιθόκτιστο αρχοντικό είναι το σπίτι στο οποίο μεγάλωσε ο μεγάλος μας ποιητής Αριστοτέλης Βαλαωρίτης. Λέγεται πως ο Ωνάσης αρχικά επιθυμούσε να αγοράσει τη Μαδουρή αλλά οι ιδιοκτήτες της αρνήθηκαν και έτσι τελικά πήρε το Σκορπιό. Σήμερα το νησί ανήκει στους απογόνους του Αριστοτέλη Βαλαωρίτη, ένας από τα δισέγγονα του οποίου ήταν ο επίσης ποιητής Νάνος Βαλαωρίτης που απεβίωσε το 2019. 

 

Σπάρτη

 

Μπορεί ο Ωνάσης να μην κατάφερε ποτέ να αποκτήσει τη Μαδουρή, μπόρεσε όμως να αγοράσει το 1963 το νησάκι Σπάρτη, που μέχρι τότε ανήκε στην οικογένεια Σταύρου, την παλαιότερη του νησιού. Ο τελευταίος απόγονος της εν λόγω οικογένειας έφυγε από τη ζωή και αυτός το 2019.

 

Χελωνάκι

 

Δίπλα στη Σπάρτη και σε πολύ κοντινή απόσταση από τη Λευκάδα βρίσκεται το μικροσκοπικό στρογγυλό νησάκι Χελώνη, γνωστό και ως Χελωνάκι λόγω του μεγέθους του. Είναι βραχώδες και γεμάτο από ελιές.

 

Σκορπίδι

 

Κατεβαίνοντας νότια συναντάμε το Σκορπίδι. Είναι και αυτό μικρό και κατάφυτο ενώ αποτελεί ιδιοκτησία της οικογενείας Λιβανού.

 

Σκορπιός

 

Το πιο διάσημο από όλα τα νησάκια είναι ο περιβόητος Σκορπιός, ο επίγειος παράδεισος του Αριστοτέλη Ωνάση! Το καταπράσινο νησί, που έμελλε να φιγουράρει σε όλα τα περιοδικά και τις εφημερίδες παγκοσμίως, αγοράστηκε το 1963 από τον Έλληνα κροίσο και φιλοξένησε κατά καιρούς όλες τις μεγάλες διασημότητες του πλανήτη. Στον Σκορπιό έχει ταφεί τόσο ο ίδιος ο Αριστοτέλης όσο και τα παιδιά του, ο Αλέξανδρος και η Χριστίνα. Η εικόνα του νησιού μετά το θάνατο του Ωνάση δεν θύμιζε πια σε τίποτα τη χρυσή εποχή της δεκαετίας του εξήντα, παρόλο που πάντα διέμενε σε αυτό μόνιμο προσωπικό, επιφορτισμένο με το έργο της συντήρησής του. Δύο από τις παραλίες, τα Αμπέλια και η Παναγίτσα, ήταν τα μόνα σημεία στα οποία επιτρεπόταν η επίσκεψη. Τα καλοκαίρια οι παραλίες αυτές «ασφυκτιούσαν» από τον κόσμο γιατί αποτελούσαν σίγουρη στάση των εκδρομικών σκαφών. Αυτός είναι και ο λόγος που δεν τις επισκέφθηκα ποτέ! Κάπου εδώ, λοιπόν, θα σας αποκαλύψω και το μυστικό μου … Πριν ακόμα ο Σκορπιός αγοραστεί από τον Ρώσο μεγιστάνα Dmitry Rybolovlev, κατά τη διάρκεια του γύρου του νησιού που πραγματοποιούσα με νοικιασμένη βάρκα, είχα βουτήξει στα ανοιχτά και είχα βγει κολυμπώντας στη στεριά, σε σημείο που δεν υπήρχε πρόσβαση από ξηράς… Και ναι, ομολογώ πια ότι έχω πατήσει στα απαγορευμένα χώματα του θρυλικού αυτού νησιού και η εμπειρία ήταν συγκλονιστική!

 

Μεγανήσι    

 

Όπως μαρτυρά και το όνομά του, πρόκειται για το μεγαλύτερο νησί του συμπλέγματος. Κατά την αρχαιότητα, έφερε τη μακάβρια ονομασία «Τάφος» ή «Ταφιάς», υπήρξε λημέρι πειρατών ενώ στη διάρκεια της Ιστορίας ακολουθούσε την πορεία της γειτονικής Λευκάδας. Είναι και αυτό καταπράσινο και έχει περίπου 1.000 μόνιμους κατοίκους, οι οποίοι διαμένουν στους τρεις παραδοσιακούς οικισμούς του νησιού: το χωριό Σπαρτοχώρι, τον αγροτικό οικισμό Κατωμέρι και το συμπαθητικό ψαροχώρι Βαθύ με τα πέτρινα σπιτάκια, τα γραφικά στενά και το λιμανάκι που συνδέεται καθημερινά με το Νυδρί. Οι κάτοικοι δραστηριοποιούνται στον τομέα του τουρισμού και της εστίασης είτε είναι αγρότες και καλλιεργούν ελιές και αμπέλια. Στα αξιοθέατα περιλαμβάνονται η εκκλησία του Αγίου Βησσαρίωνα στο Βαθύ, το μικρό μοναστήρι του Προδρόμου που χρονολογείται από το 1477, μερικές όμορφες παραλίες και η Σπηλιά του Παπανικολή στο νότιο τμήμα του νησιού. Λέγεται πως στη σπηλιά αυτή κρυβόταν το θρυλικό υποβρύχιο «Παπανικολής» στον Β’  Παγκόσμιο Πόλεμο. Στο εσωτερικό της υπάρχει μια μικροσκοπική παραλία και αν την πετύχετε χωρίς κόσμο, η βουτιά στα γαλάζια νερά της θα μοιάζει πραγματικά με όνειρο!       

 

Κάλαμος     

 

Ο Κάλαμος απέχει αρκετά μίλια από τη Λευκάδα και ανήκει στις Εχινάδες Νήσους, μια συστάδα από –ως επί το πλείστον- ερημονήσια που βρίσκονται πιο κοντά στο Αιτωλικό. Παρά το μικρό του μέγεθος, ο Κάλαμος κατοικείται από περίπου 500 κατοίκους. Ο βασικός οικισμός είναι αυτός του λιμανιού, στην ανατολική πλευρά του νησιού, ενώ ο μοναδικός δρόμος ενώνει το λιμάνι με τα λιγοστά αγροτόσπιτα του οικισμού της Επισκοπής. Στην πραγματικότητα, το νησί είναι η κορυφή ενός υποθαλάσσιου βουνού που υψώνεται πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας! Διαθέτει παραλίες με σκιά αλλά και πυκνά δάση από βασιλικό πεύκο ενώ τον φυσικό πλούτο συμπληρώνουν οι ελιές, οι κουμαριές και οι δάφνες. Λίγο έξω από την Επισκοπή βρίσκεται το Καστρομονάστηρο, στο οποίο λέγεται ότι είναι θαμμένη η μητέρα του Γεωργίου Καραϊσκάκη.

Καστός

Το μικρότερο από τα κατοικήσιμα νησάκια ονομάζεται Καστός και έχει μόλις 50 κατοίκους. Βρίσκεται τόσο κοντά στη στεριά, ώστε συχνά το αποκαλούν «στεριανό νησί». Δεν διαθέτει οδικό δίκτυο αλλά είναι τόσο μικρό ώστε μπορεί κανείς να το γυρίσει άνετα με τα πόδια. Ο μικρός οικισμός με τα πέτρινα παραδοσιακά σπίτια είναι χτισμένος αμφιθεατρικά πάνω από το λιμανάκι. Τα αξιοθέατα του νησιού είναι ο ανεμόμυλος πάνω από τον οικισμό, η εκκλησία του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου που χτίστηκε τον 19^ο αιώνα και διαθέτει ενδιαφέρουσες τοιχογραφίες, ο σκιερός ελαιώνας, το φυσικό αγκυροβόλιο Σαρακήνικο, το ξωκλήσι του Αγίου Αιμιλιανού και η ομώνυμη παραλία με τη σπηλιά Φωκότρυπα που στο εσωτερικό της υπάρχει μια μαγευτική παραλία με άμμο. Μην παραλείψετε να δοκιμάσετε ντόπιο κρασί από τα αμπέλια του νησιού.      

 

- Στο ίδιο σύμπλεγμα ανήκουν τα νησάκια Θηλειά, Κυθρό, Αρκούδι, Άτοκος καθώς και άλλες μικρότερες νησίδες, είναι ωστόσο ακατοίκητα, πολύ μικρά και δεν παρουσιάζουν κάποιο ιδιαίτερο ενδιαφέρον.

 

- Στον Κάλαμο και στον Καστό δεν μπορείτε να φτάσετε με νοικιασμένη βάρκα. Βρίσκονται σε μεγάλη απόσταση, στο ανοιχτό πέλαγος και απαγορεύεται να απομακρυνθείτε τόσο πολύ από τη Λευκάδα και τα νησάκια-δορυφόρους της γιατί είναι επικίνδυνο. Για να παραμείνετε εντός των ορίων ασφαλείας, υπολογίστε ότι με τη βάρκα θα φτάσετε περίπου μέχρι τη Σπηλιά του Παπανικολή στο Μεγανήσι.          

 

- Ενημερωθείτε από πριν για τις καιρικές συνθήκες και καλύτερα προνοείστε να κλείσετε βάρκα από το προηγούμενο βράδυ γιατί λόγω της μεγάλης ζήτησης κατά την υψηλή τουριστική περίοδο, είναι πιθανό να μη βρείτε διαθέσιμη βάρκα ακόμα και αν κατέβετε στο λιμάνι πολύ νωρίς το πρωί.