Η Καβάλα με μια ματιά...

Τι κοινό μπορεί να έχουν ο συγγραφέας Βασίλης Βασιλικός, η πρωταθλήτρια του ακοντισμού Άννα Βερούλη, η μουσικοσυνθέτης Sunny Μπαλτζή και οι τραγουδιστές Δέσποινα Βανδή και Νίκος Κουρκούλης; Κατάγονται όλοι από την πανέμορφη Καβάλα, μια πόλη που προσωπικά αγαπώ ιδιαιτέρως μιας και αποτελεί και δικό μου τόπο καταγωγής (κατά κάποιον τρόπο, τουλάχιστον, ως γενέτειρα του ενός εκ των παππούδων μου)...  

Η πανέμορφη Καβάλα, λοιπόν, βρίσκεται στη Βόρεια Ελλάδα -συγκεκριμένα στην Ανατολική Μακεδονία- και αποτελεί την τρίτη μεγαλύτερη πόλη της Μακεδονίας. Η ιστορία της πόλης ξεκινά στην Προϊστορική εποχή και οι πρώτες αναφορές σε αυτήν μας έρχονται μέσα από τα Ομηρικά Έπη. Είναι περισσότερο γνωστή λόγω της ιστορικής μάχης των Φιλίππων αλλά και γιατί αποτελεί την πρώτη ευρωπαϊκή πόλη που ασπάστηκε τον Χριστιανισμό μέσω του Αποστόλου Παύλου. Κατά την Αρχαιότητα ονομαζόταν “Νεάπολις”, στο Μεσαίωνα μετονομάστηκε σε “Χριστούπολις” ενώ από τον 14ο αιώνα και μετά απέκτησε την ονομασία “Καβάλα”. 

Άποψη της πόλης

Στα νεότερα χρόνια η Καβάλα στήριξε την οικονομία της στην επεξεργασία των καπνών και μάλιστα οι καπνεργάτες της υπήρξαν πρωτοπόροι στα Βαλκάνια όσον αφορά τις απεργίες και τη διεκδίκηση των εργατικών δικαιωμάτων. Με τη Μικρασιατική Καταστροφή και την ανταλλαγή πληθυσμών, η πόλη δέχτηκε ένα μεγάλο κύμα Ελλήνων προσφύγων που έφτασε περί τους 27.500. Οι πρόσφυγες σταδιακά εγκαταστάθηκαν στις παλιές οικίες των Οθωμανών, δραστηριοποιήθηκαν στον τομέα της καπνοκαλλιέργειας και του εμπορίου και επηρέασαν τη ζωή του τόπου με τον πολιτισμό και τις παραδόσεις τους. Σήμερα, η Καβάλα είναι ένα σύγχρονο αστικό κέντρο που σφύζει από ζωή. Είναι μία από τις ελάχιστες πόλεις που μπορεί να καυχηθεί ότι μέσα στον πολεοδομικό της ιστό διαθέτει 4 οργανωμένες παραλίες ενώ διαθέτει επίσης τρία άλση, χώρους άθλησης και αρκετά μονοπάτια για πεζοπορικές διαδρομές. Και μην ξεχνάμε φυσικά το απόλυτο σύμβολό της που δεν είναι άλλο από το λιμάνι της! Στην Καβάλα λειτουργεί μία από τις μεγαλύτερες ιχθυόσκαλες της Μεσογείου ενώ εδώ λειτουργεί ένα από τα τρία Ινστιτούτα Αλιευτικών Ερευνών της Ελλάδας.

Τα top-5 αξιοθέατα της Καβάλας:  

1. Οι Καμάρες

Άποψη της πόλης, στο βάθος διακρίνονται οι Καμάρες

Φτάνοντας στην Καβάλα αργά το απόγευμα, βλέπουμε από μακριά ένα από τα στολίδια της, τις περίφημες Καμάρες, λουσμένες στο μαλακό φως του δειλινού. Στην ουσία, πρόκειται για το μεσαιωνικό Υδραγωγείο της πόλης, μια διπλή τοξωτή κατασκευή που συνέδεε τη χερσόνησο της Παναγίας με τον ορεινό όγκο της Λεκάνης και χρησίμευε για τη μεταφορά νερού από τις πηγές του βουνού προς τη σημερινή “παλιά πόλη”. Αποτελεί έργο της βυζαντινής περιόδου, χτίστηκε μεταξύ 1520 και 1530 από τον Ιμπραήμ Πασά και τελειοποιήθηκε στα χρόνια του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς. Έχει μήκος 280 μ. ενώ διαθέτει 60 αψίδες διαφορετικών μεγεθών, με μέγιστο ύψος τα 25 μ.

2. Το Κάστρο

Το Κάστρο όπως φαίνεται από το λιμάνι

Το Κάστρο της Καβάλας δεσπόζει στο λόφο πάνω από την παλιά πόλη. Στο σημείο αυτό αρχικά βρισκόταν ένα άλλο Κάστρο της Βυζαντινής περιόδου που όμως καταστράφηκε το 1391 από τους Οθωμανούς. Το σημερινό χτίστηκε στο πρώτο τέταρτο του 15ου αιώνα ως μέρος των οχυρωματικών έργων που κατασκεύασαν οι Οθωμανοί στην πόλη την εποχή του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς. Έκτοτε υπέστη αρκετές ανακατασκευές τόσο από τους Τούρκους όσο και από τους Ενετούς. Το υπαίθριο θέατρό του φιλοξενεί συχνά πολιτιστικές εκδηλώσεις.

3. Το Δημαρχείο

Το Δημαρχείο 

Το Παλαιό Δημαρχείο χτίστηκε το 1879 από τον καπνέμπορο Δ. Τόκκο, αργότερα αγοράστηκε από τη Φιλόπτωχο Αδελφότητα Κυριών Καβάλας, λειτούργησε ως Προξενείο και στέγασε το Δημαρχείο της πόλης από την απελευθέρωση μέχρι και το 1937. Σήμερα στεγάζει την Εφορία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων. Από το 1937 και μετά, το Δημαρχείο μεταφέρθηκε σε ένα άλλο κτήριο του 1890 που χτίστηκε ως μικρογραφία ουγγρικού πύργου από τον Ούγγρο Βαρόνο και επίσης καπνέμπορο Pierre Herzog. Τον κήπο μπροστά από το Δημαρχείο στολίζει ένα χάλκινο άγαλμα της Νίκης.

4. Η Δημοτική Καπναποθήκη και τα καπνομάγαζα

Ανακαινισμένα κτήρια που στέγαζαν κάποτε καπνομάγαζα

Όπως ήδη είπαμε, η οικονομία της Καβάλας στηρίχθηκε σε μεγάλο βαθμό στην επεξεργασία καπνού. Δεν θα μπορούσαν λοιπόν να λείπουν τα κατάλοιπα ενός τέτοιου ένδοξου παρελθόντος. Η πόλη σήμερα έχει να επιδείξει στον επισκέπτη μια σειρά από κτήρια -παλιά καπνομάγαζα και αποθήκες-, αρκετά από τα οποία χρονολογούνται από το 1860! Σημαντικότερο όλων είναι η Δημοτική Καπναποθήκη του 1900, ένα χαρακτηριστικό δείγμα του οθωμανικού νεοκλασικισμού με ψευδοκίονες, κιονόκρανα, γείσα και μερικά μπαρόκ διακοσμητικά στοιχεία. Λειτούργησε ως αποθήκη του Τούρκου καπνέμπορου Κιζίν Μιμίν ενώ σήμερα ανήκει στο Δήμο και προορίζεται να φιλοξενήσει το Λαογραφικό Μουσείο Καβάλας και το Μουσείο Καπνού. 

5. Τα οθωμανικά κτήρια

Μια βόλτα στην παλιά πόλη μάς φέρνει πιο κοντά στο παρελθόν. Σε αρκετά σημεία της ανακαλύπτουμε διάσπαρτα κτήρια της οθωμανικής περιόδου και καταφέρνουμε να πάρουμε μια μικρή γεύση από την ανατολίτικη γοητεία που κρύβει η Καβάλα. 

Το Ιμαρέτ

Το επιβλητικότερο ίσως από τα κτήρια αυτά και το μοναδικό που σώζεται σχεδόν ακέραιο, είναι το ξακουστό Ιμαρέτ. Πρόκειται για ένα μεγάλο κτιριακό συγκρότημα της τελευταίας Οθωμανικής περιόδου, που βρίσκεται στη δυτική πλευρά της παλιάς πόλης και αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα της ισλαμικής αρχιτεκτονικής. Χρονολογείται από το 1817-1821, χτίστηκε από τον Μεχμέτ Αλή Πασά, βαλή της Αιγύπτου, ως δώρο προς τη γενέτειρά του και λειτούργησε ως διδασκαλείο, οικοτροφείο και πτωχοκομείο για όλους τους απόρους, ανεξαρτήτως θρησκεύματος. Το 1922 στέγασε τους πρόσφυγες ενώ από το 1967 σφραγίστηκε και εγκαταλείφθηκε στην τύχη του. Το 2001 πέρασε στα χέρια ενός επιχειρηματία της Καβάλας και μετατράπηκε σε πολυτελές ξενοδοχείο. Το Κονάκι του Μεχμέτ Αλή Πασά είναι ένα ακόμα κτήριο της οθωμανικής περιόδου που χρονολογείται από τα τέλη του 18ου αιώνα. Στο σπίτι αυτό γεννήθηκε ο ιδρυτής της τελευταίας Αιγυπτιακής δυναστείας, ο έφιππος ανδριάντας του οποίου βρίσκεται στο κέντρο της πλατείας της παλιάς πόλης. Δύο τεμένη έρχονται να συμπληρώσουν τον κατάλογο με τα πιο αξιόλογα οθωμανικά κτήρια της πόλης: το ένα είναι το Τέμενος Ιμπραήμ Πασά που χτίστηκε το 1530 και από το 1926-27 μετατράπηκε στον ελληνορθόδοξο Ναό του Αγίου Νικολάου και το άλλο είναι το Τέμενος και ο μεντρεσές του Χαλίλ Μπέη που χτίστηκε το 1900 πάνω στα ερείπια τρίκλιτου χριστιανικού ναού. Από το 1930 το Τέμενος αυτό στεγάζει τη Φιλαρμονική του Δήμου. 

Μια σειρά από μερικά ακόμα αρκετά ενδιαφέροντα κτήρια έρχονται να προσδώσουν στην πόλη τον ιδιαίτερο χαρακτήρα της... Το κτήριο της Μεγάλης Λέσχης της Ελληνικής Κοινότητας Καβάλας είναι νεοκλασικό και χτίστηκε το 1909. Βρίσκεται δίπλα στο Δημαρχείο και ανήκει στη Φιλόπτωχο Αδελφότητα Κυριών που διοργανώνει εκεί διάφορες εκδηλώσεις.

 

Το Μέγαρο Βιξ 

Το Μέγαρο Βιξ χτίστηκε στις αρχές του 1900 για να στεγάσει την οικογένεια αλλά και τις εμπορικές δραστηριότητες του Γερμανού Βαρόνου Adolf Wix ενώ σήμερα έχει περιέλθει στο Δήμο. Το κτήριο του Δημοτικού Ωδείου είναι ένα καλαίσθητο νεοκλασικό οικοδόμημα των μέσων του 19ου αιώνα, από τα πρώτα και καλύτερα διατηρημένα εκείνης της εποχής. Οι εντυπωσιακοί κίονες, τα αετώματα και ο γλυπτός διάκοσμος αποτελούν εμφανείς επιρροές από την αρχαιοελληνική παράδοση. Αρχικά ανήκε στα αδέρφια Ν. και Ε. Γρηγοριάδη, που ήταν από τους πρώτους που δραστηριοποιήθηκαν στο εμπόριο καπνού, μετά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο μετατράπηκε σε Τράπεζα ενώ από το 1990 στεγάζει το Ωδείο του Δήμου Καβάλας. Η Μονή Λαζαριστών, τέλος, στην οδό Κύπρου, χτίστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα, φέρει νεοκλασικές αρχιτεκτονικές επιρροές και κατά το παρελθόν στέγασε το Γαλλικό Προξενείο. Εκτός από τα εντυπωσιακά κτήρια, όμως, η Καβάλα διαθέτει επίσης ενδιαφέροντα μουσεία όπως το Αρχαιολογικό, το Ιστορικό και Λαογραφικό, το Μουσείο Προσφυγικού Ελληνισμού και το Ναυτικό. 

Η μέρα σιγά-σιγά τελειώνει και καθώς αρχίζει να πέφτει η νύχτα, η Καβάλα γεμίζει φώτα και κόσμο, το Κάστρο της λαμποκοπά, το φεγγάρι καθρεφτίζεται στο θαλασσινό νερό και εμείς απολαμβάνουμε ένα δροσερό cocktail στον Ναυτικό Όμιλο...

- Αν βρεθείτε στην περιοχή τον Ιούλιο ή τον Αύγουστο, φροντίστε να ενημερωθείτε για το Φεστιβάλ Φιλίππων που περιλαμβάνει θεατρικές παραστάσεις και δρώμενα που λαμβάνουν χώρα στο αρχαίο θέατρο των Φιλίππων. 

- Πραγματοποιείστε μια ημερήσια εκδρομή στη Χρυσούπολη Καβάλας και συνδυάστε την με μπάνιο στην όμορφη παραλία της Κεραμωτής.