Καϊνάρι: Από την Ανατολή στη Λέσβο...

Το καϊνάρι είναι ένα –άγνωστο στους περισσότερους- ζεστό τονωτικό ρόφημα, με θερμαντικές και ευεργετικές ιδιότητες, ιδανικό για τις κρύες μέρες του χειμώνα! Προέρχεται από την Ανατολή και συγκεκριμένα από τα Άδανα της Τουρκίας και είναι αρκετά διαδεδομένο στη γείτονα χώρα. Η συνταγή του πέρασε στην Ελλάδα πριν πολλά χρόνια και έφτασε να γίνει το παραδοσιακό ποτό ενός μικρού ορεινού χωριού στη Λέσβο, της Αγιάσου. Το δοκίμασα σε ένα από τα παραδοσιακά καφενεία του χωριού και έμεινα έκπληκτη από την πλούσια γεύση του και τα υπέροχα αρώματα που με πλημμύρισαν.

Στην ουσία πρόκειται για ένα είδος τσαγιού με έντονο βαθυκόκκινο χρώμα, που περιλαμβάνει πολλά διαφορετικά μπαχαρικά, βότανα και μυρωδικά, δημιουργώντας μια έκρηξη γεύσεων για τον ουρανίσκο και προσφέροντας τόνωση, ευεξία και ανθεκτικότητα απέναντι στα κρυολογήματα. Η ονομασία «καϊνάρι» προέρχεται από την τούρκικη λέξη «kaynar» που σημαίνει «βραστός, ζεματιστός» και μεταφορικά χρησιμοποιείται για να υποδηλώσει την «όμορφη αλλά απρόσιτη γυναίκα». Η πανάρχαια αρχική ανατολίτικη συνταγή δεν μας είναι γνωστή, φαίνεται όμως ότι ήταν αρκετά δημοφιλές ποτό στα βάθη της Μικράς Ασίας και γνωστό για τις θεραπευτικές (αλλά και… αφροδισιακές!) του ιδιότητες. Σήμερα κυκλοφορούν διάφορες παραλλαγές της συνταγής και σίγουρα κάποιος μπορεί να αυτοσχεδιάσει, προσθέτοντας ή αφαιρώντας υλικά, ανάλογα με τα γούστα του. Η αυθεντική άλλωστε συνταγή παραμένει κρυφή και μεταφέρεται στο χρόνο από στόμα σε στόμα, ενώ αρκετοί κάνουν λόγο για την ύπαρξη ενός μυστικού συστατικού που προσφέρει ιδιαίτερη γεύση στο ρόφημα. Το καϊνάρι σερβίρεται καυτό για να απελευθερώνει τις γεύσεις και τα εξωτικά αρώματά του και πίνεται όλες τις ώρες παρόλο που γενικά θεωρείται εξαιρετικό χωνευτικό. Σε αρκετά καταστήματα που πωλούν μπαχαρικά μπορεί να προμηθευτεί κανείς έτοιμο μείγμα για καϊνάρι, το οποίο όμως συνήθως περιέχει μόλις 3-4 διαφορετικά συστατικά (π.χ. πιπέρι, κάρδαμο, μοσχοκάρυδο). Εκτός από την παρασκευή ροφήματος, το μείγμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να αρωματίσουμε γλυκά, ζύμες, κέικ και κρέμες. Μπορούμε όμως να παρασκευάσουμε και μόνοι μας στο σπίτι το ευεργετικό αυτό ρόφημα, χωρίς να αγοράσουμε έτοιμο το μείγμα. Ας δούμε μαζί την επικρατέστερη εκδοχή της σπιτικής συνταγής… 

Υλικά  

λίγο τσάι του βουνού

λίγο φασκόμηλο

λίγο τζίντζερ (πιπερόριζα)

λίγο μπαχάρι

λίγο γαρύφαλλο

1-2 ξυλάκια κανέλας

φλούδες πορτοκαλιού

μέλι ή ζάχαρη

τριμμένη καρυδόψιχα 

Εκτέλεση

1. Ετοιμάζουμε ένα μείγμα από τα μπαχαρικά, τα βότανα και τα μυρωδικά και το βράζουμε σε νερό μαζί με τα ξυλάκια κανέλας και τις φλούδες πορτοκαλιού για περίπου 15 λεπτά. Υπολογίζουμε περίπου μία κουταλιά του γλυκού από το μείγμα για κάθε ένα φλυτζάνι.

2. Προς το τέλος ρίχνουμε το μέλι ή τη ζάχαρη.

3. Αποσύρουμε το καϊνάρι από τη φωτιά και πριν το σουρώσουμε, το αφήνουμε λίγο να «κάτσει» και κατόπιν προσθέτουμε λίγη καρυδόψιχα τριμμένη.   

Extra tips

1. Ανάλογα με τις προτιμήσεις μας μπορούμε να παραλείψουμε κάποιο συστατικό ή να προσθέσουμε κάποιο άλλο, όπως για παράδειγμα galangal για μια πιο πιπεράτη και εξωτική γεύση. Το «γκαλανγκάλ» προέρχεται από την ανατολίτικη κουζίνα (ως επί το πλείστον την ινδονησιακή) και συγγενεύει αρκετά με το τζίντζερ, τόσο σε υφή όσο και σε γεύση.