Balkan road trip: Το αλπικό πέρασμα από τη Σλοβενία στο Klagenfurt της Αυστρίας

Έχουμε αφήσει πίσω μας την παραμυθένια Λίμνη Bled στη Σλοβενία και ξαφνικά συλλαμβάνουμε μια καταπληκτική ιδέα... Να ακολουθήσουμε το δρόμο που οδηγεί στα σύνορα της Σλοβενίας με τη γειτονική Αυστρία και να επιχειρήσουμε να διασχίσουμε αυτό το εκπληκτικό πέρασμα μέσα από τα δάση και τα μαγευτικά τοπία των Άλπεων. 

Χωριουδάκια της Σλοβενίας

Καθώς αρχίζουμε την ανάβαση με το αυτοκίνητο, το τοπίο γίνεται ολοένα και πιο πράσινο ενώ μας συντροφεύει μια μελαγχολική συννεφιά και μια υποψία ομίχλης. Διανύουμε την τελευταία εβδομάδα του Μαρτίου, παρόλα αυτά οι θερμοκρασίες στο συγκεκριμένο μέρος είναι χαμηλές ενώ όσο ανεβαίνουμε στο βουνό, βλέπουμε από μακριά τα πρώτα χιόνια. Πυκνή βλάστηση, καταπράσινα δάση από έλατα και πεύκα, ρυάκια και ποτάμια, μικροσκοπικά χωριουδάκια σφηνωμένα στα φαράγγια και γραφικά καθολικά εκκλησάκια αποτελούν το απόλυτο σκηνικό των Άλπεων και ας βρισκόμαστε μόνο στο ακριανό κομμάτι της διάσημης αυτής οροσειράς. 

Συγκεκριμένα, βρισκόμαστε στα ασβεστολιθικά Όρη Karawanks των Νότιων Άλπεων, μια περιοχή αρκετά δημοφιλή για ορειβασία, που αποτελεί το φυσικό σύνορο μεταξύ Σλοβενίας και Αυστρίας. Η οροσειρά αυτή, που έχει συνολικό μήκος 120 χλμ., είναι η φυσική συνέχεια των γειτονικών Ιουλιανών Άλπεων, το μεγαλύτερο κομμάτι των οποίων βρίσκεται επί των εδαφών της Ιταλίας. Μετά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, η οροσειρά των Karawanks αποτέλεσε σύνορο μεταξύ της Αυστρίας από τη μια και από την άλλη της τότε Σοσιαλιστικής Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας και μετέπειτα της Σλοβενίας που έγινε ανεξάρτητο κράτος το 1991. Από το 2007, που η Σλοβενία έχει ενταχθεί στη Συνθήκη της Σένγκεν, τα σύνορα είναι ελεύθερα και στην ουσία βρίσκονται ακριβώς μέσα στο τούνελ που διασχίζει το βουνό!

Καθώς συνεχίζουμε την ανάβασή μας και έχοντας αφήσει πια για τα καλά πίσω μας και το τελευταίο χωριό, συναντάμε ένα απρόσμενο μνημείο στη μέση του πουθενά. Είναι το λεγόμενο “Memorial Park Mauthausen”, έργο του Σλοβένου Boris Kobe, που έχει στηθεί εις μνήμην των θυμάτων του Στρατοπέδου Συγκέντρωσης του Λιουμπέλι. 

Η σήραγγα του Ljubelj

Το Ljubelj, κοντά στα σύνορα με την Αυστρία, ήταν το μοναδικό στρατόπεδο συγκέντρωσης που δημιουργήθηκε στο έδαφος της Σλοβενίας κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Δεν δημιουργήθηκε εξαρχής ως στρατόπεδο συγκέντρωσης, ωστόσο έμελλε να γίνει στην πορεία. Αρχικά, η περιοχή του Ljubelj κατοικήθηκε το 1941 από Σλοβένους πολίτες, επιφορτισμένους με το έργο της διάνοιξης της σήραγγας που, όπως προείπα, διασχίζει το βουνό Karavanke αποτελώντας σύνορο μεταξύ Αυστρίας και Σλοβενίας. Οι αρχικές εγκαταστάσεις του 1941 κάηκαν από τον Στρατό και ένας νέος χώρος ξεκίνησε να διαμορφώνεται μεταξύ 1942 και 1945 με σκοπό τη στέγαση των εργατών που ανέλαβαν τη συνέχιση των έργων διάνοιξης της σήραγγας στο βουνό. Αρκετοί από τους εργάτες προσέφεραν την εργασία τους εθελοντικά. Κοντά σε αυτούς, όμως, προστέθηκαν και άλλοι που εξαναγκάστηκαν σε εργασία με τη βία. Ήταν οι πολιτικοί κρατούμενοι, οι αντάρτες και μερικοί εγκληματίες που άρχισαν να έρχονται από τον Μάρτιο του 1943 και η άφιξή τους είχε ως αποτέλεσμα τη σταδιακή μετατροπή του Ljubelj σε στρατόπεδο συγκέντρωσης και εργασίας και με τον καιρό σε στρατόπεδο εξόντωσης. Οι κρατούμενοι απαγορευόταν να έχουν επαφές με τους υπόλοιπους εργάτες που ήταν ελεύθεροι και προέρχονταν από τα γύρω χωριά της περιοχής. Στα κρυφά, ωστόσο, κατάφερναν να επικοινωνούν και να ανταλλάσσουν μεταξύ τους τσιγάρα και πληροφορίες. Οι κρατούμενοι δεν ήταν μόνο σλοβενικής καταγωγής. Ανάμεσά τους υπήρχαν διάφορες εθνότητες, όπως Γάλλοι, Πολωνοί, Ρώσοι και Γιουγκοσλάβοι. 

Memorial Park Mauthausen

Οι κακουχίες, η βία και τα χτυπήματα από τους Γερμανούς στρατιώτες, καθιστούσαν αρκετούς ανίκανους να εργαστούν στη σήραγγα. Όσοι κρίνονταν ανίκανοι για εργασία, στέλνονταν στο Μαουτχάουζεν για εξόντωση. Το Στρατόπεδο Συγκέντρωσης Mauthausen – Gusen βρισκόταν στη Βόρεια Αυστρία, κοντά στις περιοχές Mauthausen και Gusen. Ήταν Ναζιστικό στρατόπεδο καταναγκαστικής κράτησης και εργασίας που οδήγησε στην εξόντωση πάνω από 100.000 άτομα. Στους πιο γνωστούς κρατούμενους που πέρασαν από αυτό ανήκει και ο Έλληνας θεατρικός συγγραφέας και λογοτέχνης Ιάκωβος Καμπανέλλης! Οι φυλακισμένοι του Ljubelj απελευθερώθηκαν στις 5 Μαΐου του 1945 από τους Συμμάχους. Στο κοντινό Gostišče Koren υπάρχει μία αίθουσα που λειτουργεί ως εκθεσιακός χώρος στον οποίο φυλάσσονται και εκτίθενται τα προσωπικά αντικείμενα των θυμάτων του Στρατοπέδου Ljubelj. Αξίζει να σημειωθεί ότι το πέρασμα του Karawanke ήταν εξαιρετικής σημασίας για τους Ναζί. Κατά τις τελευταίες εβδομάδες του πολέμου, οι Γερμανοί μάχονταν με νύχια και με δόντια να κρατήσουν το πέρασμα ανοιχτό προκειμένου να επιτρέψουν στις γερμανικές δυνάμεις να αποσυρθούν από τη Γιουγκοσλαβία και να παραδοθούν στους Βρετανούς και όχι στους Γιουγκοσλάβους. Η ομάδα που είχε αναλάβει το εν λόγω καθήκον πέτυχε το σκοπό της και ήταν μία από τις τελευταίες γερμανικές μονάδες που παραδόθηκαν στις 9 Μαΐου 1945 στους Βρετανούς.

Η σήραγγα του Ljubelj, σύνορα Σλοβενίας - Αυστρίας 

Με τούτα και με εκείνα, έχουμε ήδη φτάσει στη σήραγγα! Κάνουμε ένα μικρό διάλειμμα για να ξεκουραστούμε από την οδήγηση και να χαρούμε λίγο τα χιόνια που πλέον καλύπτουν το σύνολο των δασικών εκτάσεων που απλώνονται και από τις δύο πλευρές του δρόμου. 

Μπαίνουμε στο αμάξι και συνεχίζουμε τη διαδρομή μας. Στα μισά περίπου της σήραγγας βλέπουμε τη φωτεινή σήμανση που μας ενημερώνει ότι βρισκόμαστε πλέον σε έδαφος αυστριακό. Έξω από το τούνελ υπάρχει και ένα φυλάκιο. Ο υπάλληλος ρίχνει μια γρήγορη ματιά στις ταυτότητές μας και μας αφήνει να εισέλθουμε στη χώρα του. Σύντομα αρχίζουμε να κατηφορίζουμε με προορισμό το Klagenfurt, την πρώτη μεγάλη πόλη μετά τα σύνορα. Το τοπίο συνεχίζει να είναι ορεινό και πνιγμένο στην πυκνή βλάστηση. Στη διαδρομή σταμπάρουμε ένα παραδοσιακό μαγαζάκι που αποφασίζουμε να το επισκεφθούμε κατά την επιστροφή μας. Σειρά έχει το Tscheppaschlucht, ένα μαγευτικό φαράγγι κοντά στο Ferlach. 

Γεφυράκια στο φαράγγι του Tscheppaschlucht

Η περιοχή φημίζεται για τις πεζοπορικές διαδρομές της, μόνο που το φαράγγι είναι ανοιχτό μόνο από το Μάιο μέχρι τον Οκτώβριο και έτσι μας είναι αδύνατο να το επισκεφθούμε. Το σημαντικότερο αξιοθέατο της περιοχής είναι οι πολλοί μικροί καταρράκτες με σπουδαιότερο τον καταρράκτη Tschaukofall που είναι ο μεγαλύτερος, με το ύψος του να αγγίζει τα 26 μέτρα. Μια γέφυρα που έχει τοποθετηθεί πάνω από τον Tschaukofall επιτρέπει στους επισκέπτες να απολαύσουν μια καλή θέα του καταρράκτη και της γύρω περιοχής. Λένε ότι η καλύτερη ώρα για να φτάσει κανείς εδώ είναι αργά το πρωί -προς το μεσημεράκι- και η καλύτερη εποχή από Μάιο μέχρι Ιούλιο, που η ροή του νερού φτάνει στο μέγιστο. Το Tscheppaschlucht αποτελεί μόνο ένα τμήμα του ευρύτερου φαραγγιού του Loiblbach και ο καλύτερος τρόπος για να γνωρίσει κανείς την περιοχή είναι μια επίσκεψη στο δημοφιλές “Waldseilpark”, ένα εκπληκτικό Adventure Park που έχει δημιουργηθεί μέσα στο δάσος χαρίζοντας στιγμές ξεγνοιασιάς και διασκέδασης σε μικρούς και μεγάλους. Δυστυχώς για εμάς, το πετύχαμε και αυτό κλειστό!

Αυστρία, καθ' οδόν για Klagenfurt. Στο βάθος οι χιονισμένες βουνοκορφές που μόλις έχουμε αφήσει πίσω μας... 

Τέλος οι φιδογυριστοί δρόμοι του βουνού... Μπροστά μας απλώνονται οι πεδινές εκτάσεις της Νότιας Αυστρίας. Στο βάθος του ορίζοντα παρατηρούμε τις γραφικές στέγες των σπιτιών, τον παραδοσιακό σταθμό του τρένου και τους μυτερούς πύργους του Καθεδρικού Ναού του χωριού Maria Rain ενώ συναντάμε και τα πρώτα Κάστρα για τα οποία φημίζεται η γύρω περιοχή. Οδεύουμε ολοταχώς προς Klagenfurt. Το Klagenfurt είναι η έκτη σε μέγεθος πόλη της Αυστρίας, πρωτεύουσα του ομόσπονδου κρατιδίου της Καρινθίας και χτισμένη στις όχθες της λίμνης Worthersee. Η πρώτη πόλη ιδρύθηκε το 1190 ως οχυρό που θα ήλεγχε τους εμπορικούς δρόμους και τον ποταμό Glan. Κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα και της Αναγέννησης δοκιμάστηκε πολλές φορές από δεινά, όπως οι επιδημίες πανώλης και οι ισχυροί σεισμοί, ενώ συχνά αποτέλεσε σκηνικό συγκρούσεων μεταξύ κατοίκων διαφορετικών θρησκευμάτων και εθνοτήτων, μιας και είχε τόσο κατοίκους αυστριακής όσο και σλοβενικής καταγωγής. Το 1604 ιδρύεται στην πόλη Ιησουιτικό “Κολλέγιο” και το 1787 μεταφέρεται εδώ η Αρχιεπισκοπική έδρα. Το 1809 τα στρατεύματα του Ναπολέοντα καταστρέφουν μεγάλο μέρος των τειχών της πόλης και οι δύο Παγκόσμιοι Πόλεμοι έρχονται να δοκιμάσουν για ακόμη μία φορά τις αντοχές των κατοίκων. Η σημερινή πόλη διαθέτει Πανεπιστήμιο και Αεροδρόμιο που κατασκευάστηκε το 1925. Έχει τοπική ποδοσφαιρική ομάδα, την Austria Kärnten, που αγωνίζεται στην πρώτη κατηγορία του αυστριακού πρωταθλήματος και το γήπεδό της, Hypo Arena, είναι ένα από τα τέσσερα γήπεδα της χώρας που φιλοξένησαν αγώνες του Euro 2008.

Παρόλο που τα προάστια της πόλης δεν προδίδουν κάποιον ιδιαίτερο χαρακτήρα, το κέντρο του Klagenfurt με τους πεζόδρομους και τις πλατείες του διαθέτει έναν έντονα μεσογειακό χαρακτήρα που οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στον Ιταλό αρχιτέκτονα της Αναγέννησης Domenico dell' Allio. Η ευρύτερη περιοχή της Καρινθίας αποτελεί δημοφιλή τουριστικό προορισμό καθώς κρύβει πολλές φυσικές ομορφιές, λίμνες, ποτάμια, δύο Εθνικά Πάρκα, καταφύγια, χιονοδρομικά κέντρα αλλά και μεσαιωνικά Κάστρα έντονου αρχιτεκτονικού ενδιαφέροντος. 

Κάστρα και Επαύλεις στην ευρύτερη περιοχή της Καρινθίας

Κοντά στη λίμνη Worthersee, βρίσκεται το θεματικό πάρκο Minimundus που καταλαμβάνει 26.000 τ.μ. καταπράσινης έκτασης στην οποία φιλοξενούνται περίπου 150 από τα σπουδαιότερα κτήρια και μνημεία της ανθρωπότητας σε μικρογραφία, μεταξύ των οποίων η Ακρόπολη των Αθηνών, το Taj Mahal της Ινδίας και το Atomium των Βρυξελλών! Η ώρα όμως έχει πια περάσει και μετά την απρόσμενη και ξαφνική παράκαμψή μας πρέπει να επιστρέψουμε στο πρόγραμμά μας, αν θέλουμε να προλάβουμε να γνωρίσουμε μέσα στην ίδια μέρα και την πανέμορφη πρωτεύουσα της Σλοβενίας, τη Λιουμπλιάνα... Παίρνουμε λοιπόν το δρόμο του γυρισμού, επειδή όμως έχει πάει πια μεσημέρι και όσο να' ναι έχουμε πεινάσει λιγάκι, κάνουμε μια στάση στο γραφικό μαγαζάκι που μας είχε τραβήξει την προσοχή κατεβαίνοντας το βουνό...

"Gasthof Pension Deutscher Peter"

Μέσα σε μια καταπράσινη έκταση όπου βασιλεύει η γαλήνη, η δροσιά και τα τρεχούμενα νερά και σε απόσταση αναπνοής από τα σύνορα, συναντήσαμε το “Gasthof Pension Deutscher Peter”, ένα παραδοσιακό πανδοχείο με εστιατόριο, που πραγματικά μας ταξίδεψε στο χρόνο! 

Πρόκειται για έναν vintage παραμυθένιο χώρο, υψηλής αισθητικής, με ρουστίκ πινελιές και ζεστή, οικογενειακή ατμόσφαιρα. Και επειδή η καθαριότητα της κουζίνας ενός εστιατορίου, φαίνεται πρώτα απ' όλα από την κατάσταση που επικρατεί στις... τουαλέτες του, αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι οι τουαλέτες ήταν παραπάνω και από πεντακάθαρες, μοσχοβολούσαν αποσμητικό και παρείχαν είδη ατομικής υγιεινής. Ο χώρος λειτουργεί για πάνω από 500 (!) χρόνια και ανήκει στην οικογένεια Tschauko. Η ιστορία έχει πάνω-κάτω ως εξής... 

Το 1634 ένας πρόγονος της οικογενείας αγοράζει γη στη συγκεκριμένη περιοχή. Το 1728 φτάνει στην περιοχή ο Αυτοκράτορας Κάρολος VI, πατέρας της Μαρίας-Θηρεσία, μαζί με τη συνοδεία του. Κατά την περιήγησή του στην επιβλητική οροσειρά, οι αγρότες και οι ξυλουργοί που ζούσαν στα βουνά έσπευσαν να τον δουν από κοντά και να τον χαιρετήσουν. Ο Αυτοκράτορας θέλησε να μάθει για τη ζωή τους στη φύση και για τις δυσκολίες που αντιμετώπιζαν, όμως οι κάτοικοι μιλούσαν μια τοπική διάλεκτο που περιείχε αναμεμειγμένα στοιχεία της σλοβενικής και της γερμανικής γλώσσας και του ήταν αδύνατο να τους καταλάβει. Αναζητώντας έναν άνθρωπο που να μιλά γερμανικά, του υπέδειξαν έναν ξενοδόχο, τον Peter Tschauggo, που ζούσε πέρα από το Γεφύρι του Διαβόλου. Ο Κάρολος και η συνοδεία του διέσχισαν το περιβόητο γεφύρι και έψαξαν να βρουν τον ξενοδόχο. Τον βρήκαν, συνομίλησαν μαζί του και ο Αυτοκράτορας έμεινε τόσο ευχαριστημένος από τη συζήτησή τους αλλά και επειδή βρήκε στη μέση του πουθενά έναν άνθρωπο να μιλά γερμανικά, ώστε τον αποκάλεσε “Deutscher Peter”, δηλαδή “Πέτρος ο Γερμανός”, του απένειμε τίτλο ευγενείας και του ζήτησε να μεταφέρει αυτό το όνομα και στις επόμενες γενιές. 

Κάπως έτσι φτάνουμε στο ειδυλλιακό θέρετρο του σήμερα που συνεχίζει να φιλοξενεί και να περιποιείται με ευγένεια τους κουρασμένους ταξιδιώτες όπως ακριβώς είχε υποδεχτεί κάποτε ο Peter τον Αυτοκράτορα Κάρολο VI. Δίπλα από το πανδοχείο βρίσκεται ένας μικρός ζωολογικός κήπος με λάμα, αγριόχοιρους και κατσικάκια. Το εστιατόριο σερβίρει από τις 11 το πρωί έως τις 8 το βράδυ και είναι ανοιχτό όλες τις ημέρες της εβδομάδας κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, πλην Δευτέρας και Τρίτης κατά τη διάρκεια του χειμώνα (τέλος Οκτωβρίου – τέλος Απριλίου) που το φαράγγι είναι κλειστό στο κοινό. Τα πιάτα που βγαίνουν από την κουζίνα του εστιατορίου βασίζονται σε παλιές παραδοσιακές συνταγές, οι πρώτες ύλες προέρχονται από ντόπιους προμηθευτές, το ψωμί ψήνεται σε παραδοσιακό φούρνο και το κρασί βγαίνει από το οινοποιείο της οικογενείας. 

Εμείς θέλαμε κάτι γρήγορο και απλό, οπότε ξεδιψάσαμε με δροσερή μπύρα και χορτάσαμε με χωριάτικα λουκάνικα με ξινολάχανο. Το highlight του γεύματός μας; Η τρομερά πικάντικη σως που συνόδευε τα λουκάνικα! Ξεγελαστήκαμε -νομίζοντας ότι επρόκειτο για απλή μουστάρδα- και βουτήξαμε σε μια γενναία δόση το λουκάνικό μας, με αποτέλεσμα να... δακρύσουμε από το κάψιμο! Παρόλα αυτά, επρόκειτο για μια πολύ ενδιαφέρουσα γαστριμαργική εμπειρία που απογείωσε τον ουρανίσκο! Ζητήσαμε πληροφορίες από την καλοσυνάτη κυρία που μας σέρβιρε, η οποία έφερε από την κουζίνα και μας έδειξε ότι η σως περιείχε πικάντικη μουστάρδα και λευκό kren σε τουρσί. Μετά από μια σύντομη σχετική έρευνα στο Διαδίκτυο μάθαμε ότι το “kren” (ή “χρένο” ελληνιστί) είναι ένα ποώδες, πολυετές φυτό της οικογενείας των Σταυρανθών, η οποία περιλαμβάνει και το wasabi (την... ιαπωνική εκδοχή του χρένου!). Η ρίζα του όταν κοπεί, γίνεται εξαιρετικά πικάντικη και ερεθίζει τα μάτια. Διατηρείται στο ξίδι γιατί αν εκτεθεί στον αέρα ή τη θερμότητα αρχίζει να χάνει την πικάντικη γεύση του, αλλοιώνεται, σκουραίνει και γίνεται δυσάρεστα πικρό. Πρόκειται μάλιστα για ένα συστατικό ιδιαίτερα δημοφιλές στην κουζίνα των χωρών της Κεντρικής Ευρώπης. Μάθαμε κάτι νέο λοιπόν, απολαύσαμε το γεύμα μας και ήμασταν πλέον έτοιμοι να αναχωρήσουμε. Η πρωτεύουσα της Σλοβενίας μας περίμενε να την ανακαλύψουμε και είχαμε ήδη αργήσει...

"Deutscher Peter", the zoo