Πίζα: Η ιταλική πόλη με τον πιο διάσημο Πύργο!

Ο Κεκλιμένος Πύργος προβάλει πίσω από το Duomo

Και μόνο στο άκουσμα αυτής της πόλης, το μυαλό μας πηγαίνει απευθείας στο πασίγνωστο αξιοθέατό της που δεν είναι άλλο φυσικά από τον Κεκλιμένο Πύργο της! 

Οι εργασίες ανέγερσης του Torre Pendente ξεκίνησαν στην Πίζα το 1173, την εποχή της μεγάλης ακμής της όταν –ως ναυτική υπερδύναμη της εποχής- είχε πλουτίσει χάρη στο πολυσύχναστο λιμάνι της και στους εμπορικούς δεσμούς που διατηρούσε με χώρες μακρινές. Το 1284 η χρυσή περίοδος της ανάπτυξης διακόπτεται απότομα εξαιτίας μιας ξαφνικής ναυτικής ήττας που υπέστη από τους Γενοβέζους. Έκτοτε η Pisa τέθηκε υπό τον έλεγχο της Φλωρεντίας και παρέμεινε για πάντα στη σκιά των γειτονικών ισχυρών πόλεων της Τοσκάνης. Μετατράπηκε σε μια ήσυχη πόλη που όμως λειτουργούσε ως κέντρο της μάθησης και των επιστημών. Εδώ γεννήθηκε άλλωστε και ένας από τους μεγαλύτερους επιστήμονες της ανθρωπότητας, ο κορυφαίος Galileo Galilei, ο οποίος μάλιστα φοίτησε στο Πανεπιστήμιο της γενέτειράς του. Η νεότερη Ιστορία επεφύλασσε στην Πίζα μια βαριά μοίρα… Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου βομβαρδίστηκε, τόσο από τους Ναζί όσο και από τους Συμμάχους, με αποτέλεσμα να ισοπεδωθεί σχεδόν ολόκληρη και να ξαναχτιστεί από την αρχή! Δεν θα παρουσίαζε μάλιστα κανένα απολύτως ιστορικό ενδιαφέρον για τον σύγχρονο ταξιδιώτη, αν η ίδια η φύση δεν είχε προνοήσει να την προικοδοτήσει με το πιο ασυνήθιστο τουριστικό αξιοθέατο… έναν κυριολεκτικά Κεκλιμένο Πύργο!

Ως εκ θαύματος ο Πύργος κατάφερε να «επιζήσει» από τους βομβαρδισμούς αλλά και από τις δυσοίωνες προβλέψεις των ειδικών περί ξαφνικής πτώσης του και να παραμένει μέχρι και σήμερα όρθιος προσελκύοντας πλήθη τουριστών στην πόλη χάρη στις προσπάθειες των αρμοδίων φορέων που έχουν αναλάβει το δύσκολο έργο συντήρησης και υποστύλωσής του. Αποτελεί το βασικό σημείο τουριστικού ενδιαφέροντος της πόλης, καταφέρνοντας να κλέψει τις εντυπώσεις από τα εξίσου επιβλητικά κτήρια που τον πλαισιώνουν καθώς είναι μόλις ένα από τα κτίσματα του Campo dei Miracoli (Αγρός των Θαυμάτων). Η μεγάλη αυτή καταπράσινη πλατεία περιλαμβάνει ακόμη τον Καθεδρικό Ναό της Πίζας, το Βαπτιστήριο αλλά και το Campo Santo, δηλαδή τον «Ιερό Αγρό», που δεν είναι τίποτα άλλο από το παλαιό Κοιμητήριο.

Το Campo dei Miracoli με το Βαπτιστήριο, τον Καθεδρικό Ναό και τον Κεκλιμένο Πύργο

Ο Torre Pendente χτίστηκε αρχικά ως ένας απλός Πύργος που στόχο είχε να αποτελέσει το κωδωνοστάσιο του Καθεδρικού Ναού. Από τα πρώτα όμως στάδια της ανέγερσής του παρουσιάστηκαν σημαντικότατα προβλήματα λόγω της σύστασης του εδάφους στο οποίο θεμελιώθηκε. 

Torre Pendente (Κεκλιμένος Πύργος)

Η περιοχή αυτή κάποτε καλυπτόταν από θάλασσα και ως εκ τούτου το υπέδαφός της ήταν μαλακό και αμμώδες. Αυτή είναι και η αιτία που προκάλεσε την κλίση του Πύργου. Από την αρχή έγιναν προσπάθειες διόρθωσης της κλίσης με τη χρήση διαφορετικού πάχους μαρμάρου κατά την ανοικοδόμηση. Αργότερα ακολούθησαν και άλλες ανεπιτυχείς απόπειρες ευθυγράμμισης της κατασκευής αλλά η κλίση διαρκώς αυξανόταν. Η απόκλιση των πεντέμισι μέτρων από την κατακόρυφο πραγματικά θορύβησε τους ειδικούς και οδήγησε τις Αρχές στο να απαγορεύσουν την είσοδο επισκεπτών από το 1990 και μετά, λόγω του εμφανούς κινδύνου κατάρρευσης του Πύργου. Οι μηχανικοί και οι επιστήμονες, ακολουθώντας πολύπλοκες τεχνικές υποστύλωσης που βασίζονται στη χρήση αντίβαρων και ατσάλινων συρματόσχοινων, φιλοδοξούν να χαρίσουν στο μνημείο το λιγότερο άλλα 350 χρόνια «ζωής». Καθόλου άσχημο αν σκέφτεστε να το επισκεφθείτε αλλά αρκετά λυπηρό αν αναλογιστούμε πως ένα ακόμα ξεχωριστό ιστορικό μνημείο που θα κληροδοτήσουμε στις ερχόμενες γενιές έχει σύντομη ημερομηνία λήξης, όπως άλλωστε συμβαίνει και με την πανέμορφη Βενετία που αναμένεται να καλυφθεί κάποτε εξ' ολοκλήρου από τη θάλασσα.

Το Duomo, δηλαδή ο Καθεδρικός Ναός της Πίζας, ανήκει στα ωραιότερα ρομανικού ρυθμού οικοδομήματα που συναντά κανείς στην Ιταλία. Θεμελιώθηκε το 1064, έναν αιώνα πριν την κατασκευή του Πύργου και σίγουρα πολύ πριν από τους αντίστοιχους Καθεδρικούς των αντίπαλων πόλεων της Τοσκάνης, όπως είναι η Φλωρεντία ή η Σιένα. Οι αλλεπάλληλες σειρές από κίονες, αψίδες και χρωματιστά μάρμαρα, που κοσμούν την πρόσοψή του, αποτέλεσαν πρότυπο για τη δημιουργία παρόμοιων Ναών σε όλη την κεντρική Ιταλία. Τα περίτεχνα διακοσμητικά μοτίβα του εξωτερικού του Ναού είναι αποτέλεσμα επιρροών από την τέχνη των Αράβων, του Βυζαντίου και γενικότερα των λαών της Ανατολικής Μεσογείου με τους οποίους οι ναυτικοί της Πίζας διατηρούσαν εμπορικές συναλλαγές. Το εσωτερικό, τόσο του Καθεδρικού όσο και του Βαπτιστηρίου, φιλοξενεί εμπνευσμένα έργα των μεγαλύτερων γλυπτών της πόλης, των Nicola και Giovanni Pisano. Μια πιο προσεκτική ματιά στα κτήρια του Duomo και του Βαπτιστηρίου μαρτυρά ότι και αυτά διαθέτουν μια μικρή κλίση λόγω του εδάφους, όχι όμως τόσο εμφανή και επικίνδυνη όσο η κλίση του Πύργου.

Duomo και Torre Pendente

Το Campo Santo, τέλος, είναι ένα μεσαιωνικό νεκροταφείο που περιλαμβάνει τάφους από διαφορετικές εποχές, ως και ρωμαϊκές σαρκοφάγους. Η παράδοση λέει ότι οι Σταυροφόροι μετέφεραν εδώ χώμα από τους Αγίους Τόπους προκειμένου οι επιφανείς πολίτες της Πίζας να θάβονται σε ιερή γη!

Ο Άρνος και η εκκλησία της Santa Maria della Spina, Πίζα

Γύρω από τα τείχη του Campo dei Miracoli έχει στηθεί μια τεράστια αγορά από πάγκους μικροπωλητών που πωλούν σουβενίρ, τσάντες, καπέλα και ό,τι βάζει ο νους. Υπάρχουν επίσης πολλά εστιατόρια που προσφέρουν οικονομικά τουριστικά μενού. Η σημερινή πόλη της Πίζας συνήθως περνάει απαρατήρητη από τον επισκέπτη. Διατρέχεται από τον ποταμό Άρνο και διαθέτει ορισμένα ενδιαφέροντα μουσεία. Όλη η τουριστική ανάπτυξη του τόπου στηρίζεται μονάχα στην ισχυρή φήμη του τόσο ξεχωριστού Κεκλιμένου Πύργου. Αυτός είναι ο μοναδικός πόλος έλξης τουριστών και γι’ αυτό οι κάτοικοι αγωνιούν τόσο πολύ για την τύχη του!