Λέγεται ότι τον
7ο αιώνα, σε ένα βραχώδες νησί ονόματι
Λάους, εγκαταστάθηκαν πρόσφυγες από
την κοντινή πόλη Επίδαυρο και ίδρυσαν
μια νέα πόλη με το όνομα Ραγούζα, που
πολύ αργότερα μετονομάστηκε σε
Ντουμπρόβνικ.
Μια άλλη εκδοχή της
ιστορίας θέλει τους Έλληνες να έχουν
βάλει το χεράκι τους στην ίδρυση της
Ραγούζας! Σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, η
πόλη ιδρύθηκε κατά την αρχαιότητα από
Έλληνες ναυτικούς που αναζητούσαν ένα
λιμάνι κατάλληλο να χρησιμοποιηθεί ως
σταθμός ανεφοδιασμού. Συγκεκριμένα,
χρειάζονταν μια αμμώδη ακτή που να
μπορούν να δέσουν τα πλοία τους για να
βγάλουν τη νύχτα και πηγές γλυκού νερού
από όπου θα μπορούσαν να προμηθεύονται
πόσιμο νερό. Η περιοχή της Ραγούζας
διέθετε αυτά τα στοιχεία αλλά και ένα
ακόμα, εξίσου σημαντικό: βρισκόταν
σχεδόν στα μισά της διαδρομής που ένωνε
δύο γνωστές ελληνικές αποικίες της
εποχής, τη Budva και το νησάκι
Korcula. Μάλιστα ανασκαφές
που έχουν γίνει στο λιμάνι του Ντουμπρόβνικ
έχουν φέρει στο φως πολυάριθμα ελληνικά
τεχνουργήματα που ενισχύουν, αν όχι
επιβεβαιώνουν, τη θεωρία αυτή.
Στη
διάρκεια των αιώνων πολλοί ήταν οι
κατακτητές που πέρασαν από την περιοχή,
αφήνοντας ο καθένας τα σημάδια του και
καθιστώντας σήμερα το Dubronvik
ως έναν προορισμό με έντονα κοσμοπολίτικο
χαρακτήρα.
Μετά την πτώση του Οστρογοτθικού
Βασιλείου, η Ραγούζα περιέρχεται στους
Βυζαντινούς. Ο πληθυσμός της εκείνη την
εποχή αποτελείται από εκλατινισμένους
Ιλλυριούς. Από το 1206 ως το 1358, η περιοχή
περνά στην κυριαρχία των Ενετών, οι
οποίοι οργανώνουν τη διοίκηση και τους
θεσμούς της πόλης βάσει του βενετικού
μοντέλου. Το 1296 μια πυρκαγιά καταστρέφει
σχεδόν ολοκληρωτικά την πόλη και την
ξαναχτίζουν ακολουθώντας νέο πολεοδομικό
σχέδιο. Το 1358, η Ραγούζα αποκτά σχετική
ανεξαρτησία παρόλο που ως κράτος είναι
υποτελές στο Βασίλειο της Ουγγαρίας.
Από το 1440 μέχρι το 1808 είναι υποτελής
στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, καταβάλει
φόρο στον σουλτάνο αλλά καταφέρνει να
διατηρήσει μια σχετική ελευθερία όσον
αφορά το προνόμιό της να αυτοκυβερνάται.
Η περίοδος της μεγαλύτερης ακμής
εντοπίζεται μεταξύ του 15ου και 16ου
αιώνα, εποχή που η Ραγούζα αποκτά
οικονομική ευημερία χάρη στην καλλιέργεια
της γης και κυρίως στο υπερπόντιο
εμπόριο. Η πόλη διαθέτει έναν υπεράριθμο
στόλο από εμπορικά πλοία που ταξιδεύουν
σε όλο τον κόσμο ιδρύοντας αποικίες
και σύντομα καθίσταται μία από τις
σημαντικότερες ναυτικές δυνάμεις της
εποχής. Η συμμαχία της με την Ancona αποδεικνύεται τεράστιας σημασίας
μιας και αποτρέπει τη Βενετία από το να
μετατρέψει την Αδριατική σε “Βενετική
Θάλασσα”. Ο εμπορικός δρόμος της Βενετίας
συνέδεε την Αδριατική με τη Γερμανία
και την Αυστρία. Η συμμαχία Ραγούζας-Ancona
πρότεινε έναν εναλλακτικό εμπορικό
δρόμο που συνέδεε την Ανατολή με τη
Φλωρεντία και κατ' επέκταση με τη Φλάνδρα,
αποτελώντας έτσι έναν πρώτης τάξεως
ανταγωνιστή που χτυπούσε τα συμφέροντα
της Βενετίας και εμπόδιζε το βενετικό
μονοπώλιο.
|
Λεπτομέρεια από την πρόσοψη του Καθεδρικού Ναού |
Το 1317 ανοίγει στην πόλη το
πρώτο φαρμακείο, που λειτουργεί μέχρι
σήμερα, ενώ το 1377 η Ραγούζα αποκτά
λοιμοκαθαρτήριο (Λαζαρέτο). Παράλληλα
με την οικονομική έρχεται και η πολιτισμική
ανάπτυξη. Η πόλη γίνεται λίκνο του
πολιτισμού και φέρει επιρροές τόσο από
την ιταλική κουλτούρα της Αναγέννησης
όσο και από το σλαβικό στοιχείο που
συνυπάρχει στην περιοχή. Επίσημη γλώσσα
μέχρι το 1472 είναι η Λατινική, η οποία
αντικαθίσταται από την Ιταλική, που
παρουσιάζει εμφανείς επιρροές από τη
διάλεκτο της Βενετίας και της Τοσκάνης.
Η Ιταλική επιλέγεται από τις ανώτερες
τάξεις των εμπόρων, ως αποτέλεσμα των
βενετικών επιρροών που δέχονται και ως
επί το πλείστον είναι η γλώσσα του
εμπορίου και του πολιτισμού. Οι απλοί
πολίτες, ωστόσο, μιλούν στην καθημερινότητά
τους στη ραγουζιανή διάλεκτο της
Ρωμανικής Δαλματικής, στην Κροατική
αλλά και σε κάποιες διαλέκτους σλαβικής
προέλευσης. Η κρίση στη ναυτιλία της
Μεσογείου και ο καταστροφικός σεισμός
του 1667 που ισοπεδώνει την πόλη,
σηματοδοτούν την αρχή του τέλους για
τη χρυσή εποχή. Το 1806 η Ραγούζα παραδίδεται
στον στρατό του Ναπολέοντα, ο οποίος
ήλθε υποσχόμενος να μην καταλάβει τη
χώρα. Αφού παρουσιάστηκε σαν φίλος
ζητώντας την ελεύθερη διέλευση των
στρατευμάτων του και αφού τερμάτισε τη
ναυτική πολιορκία Ρώσων και Μαυροβουνίων,
άλλαξε εντελώς πρόσωπο. Οι δυνάμεις του
απέκλεισαν τα λιμάνια, εκβίασαν την
κυβέρνηση της πόλης και τελικά την
κατέλαβαν και την ενσωμάτωσαν αρχικά
στο Ναπολεόντειο βασίλειο της Ιταλίας
και αργότερα στις Ιλλυρικές επαρχίες
που τελούσαν υπό γαλλική διοίκηση.
Όλα
αυτά μέχρι το 1814 που η πόλη παραδίδεται,
μετά από πολιορκία, στους Βρετανούς και
τους Αυστριακούς. Με το Συνέδριο της
Βιέννης του 1815 περνά στην Αυτοκρατορία
των Αψβούργων και ιδρύεται έτσι το
Βασίλειο της Δαλματίας, με έδρα το Zadar.
Η περιοχή διοικείται από τη γερμανόφωνη
μοναρχία των Αψβούργων ενώ στον ίδιο
τόπο καλούνται να συνυπάρξουν ιταλόφωνοι
και σλαβόφωνοι πληθυσμοί, Καθολικοί μα
και Ορθόδοξοι. Η ανεπάρκεια των αυστριακών
αρχών σε συνδυασμό με την αναγκαστική
συνύπαρξη τόσο ετερογενών πληθυσμών
μετατρέπουν την περιοχή σε καζάνι που
βράζει και πλέον ο σχηματισμός νέων
κινημάτων, που απαιτούν αναδιοργάνωση
της περιοχής με εθνικά κριτήρια, είναι
μάλλον μονόδρομος. Η πτώση της
Αυστροουγγαρίας το 1918 οδηγεί στην ίδρυση
του νέου Βασιλείου Σέρβων, Κροατών και
Σλοβένων, του μετέπειτα Βασιλείου της
Γιουγκοσλαβίας. Η Ραγούζα μετονομάζεται
επίσημα σε Dubrovnik, που στα
σερβοκροάτικα θα πει “μικρό δάσος”.
Κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο καταλαμβάνεται
αρχικά από τους Ιταλούς και κατόπιν από
τους Γερμανούς, μέχρι τον Οκτώβριο του
1944 που απελευθερώνεται από τους
παρτιζάνους του Τίτο και εντάσσεται
στην Κομμουνιστική Γιουγκοσλαβία.
|
Σύγχρονο σιντριβάνι σε konoba (ταβέρνα) της παλιάς πόλης |
Το
1991, Κροατία και Σλοβενία ανακηρύσσουν
την ανεξαρτησία τους και τότε ξεκινά η
“οδύσσεια” για την τύχη του Dubrovnik.
Αφενός το Μαυροβούνιο ισχυρίζεται
ότι ιστορικά η περιοχή ανήκει σε αυτούς,
αφετέρου η συντριπτική πλειοψηφία των
κατοίκων της πόλης είναι Κροάτες, με
τους Μαυροβούνιους και τους Σέρβους να
αποτελούν μια μικρή μειοψηφία. Ο πόλεμος
της τελικής επικράτησης οδηγεί σε
βομβαρδισμό της πόλης το Δεκέμβριο του
1991 που αφήνει πίσω του νεκρούς, τραυματίες
και ζημιές στο 56% των κτηρίων! Με το πέρας
του πολέμου, οι κάτοικοι επισκευάζουν
τις ζημιές ακολουθώντας τις κατευθυντήριες
γραμμές της UNESCO και τα
κτήρια αποκαθίστανται σχεδόν στην
αρχική τους μορφή. Η ζωή στο Dubrovnik
αποκαθίσταται πλήρως γύρω στο 2005,
οπότε αρχίζει να πλασάρεται σταδιακά
ως ο πιο ανερχόμενος τουριστικά προορισμός
των Βαλκανίων. Σε αυτό συμβάλλει τα
μέγιστα, λίγα χρόνια μετά, η προβολή που
έλαβε η πόλη λόγω των γυρισμάτων της
σειράς “Game of Thrones”.
Βόλτα στην πόλη...
Έφτασα στο Dubrovnik γύρω στο μεσημέρι και μου πήρε μόλις λίγες ώρες για να το γυρίσω ολόκληρο. Πρόκειται, βλέπετε, για μια μικρή καστροπολιτεία που “περπατιέται” εύκολα, αρκεί να είναι κάποιος διατεθειμένος να ανεβοκατέβει πολλά, πραγματικά πολλά, σκαλοπάτια! Δεν διαθέτει σχεδόν καθόλου μουσεία και όλα τα αξιοθέατα βρίσκονται μαζεμένα εντός των τειχών της παλιάς πόλης, οπότε είναι εξαιρετικά εύκολο για τον επισκέπτη να περιηγηθεί στα στενάκια και να γνωρίσει τις ομορφιές αυτού του προορισμού. Επέλεξα τα τέλη Μαρτίου, μια εποχή εκτός της τουριστικής σεζόν γιατί σιχαίνομαι τις ορδές των τουριστών που κατακλύζουν την πόλη κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού καθώς επίσης και τον φρικτό μεσογειακό ήλιο που δεν σε αφήνει να κάνεις ένα βήμα δίχως να λαχανιάσεις ή να χάσεις λίτρα ιδρώτα. Η επιλογή μου με αντάμειψε... Το Ντουμπρόβνικ
διέθετε τόσους τουρίστες όσους άντεχε
το μάτι να βλέπει και ο καιρός είχε μια
γλυκιά και μελαγχολική συννεφιά.
Πότε-πότε έριχνε και καμιά ψιχάλα αλλά
σίγουρα δεν ήταν ικανή να μας χαλάσει
τη διάθεση και τη βόλτα.
Τα παράλια της
Δαλματίας κρύβουν ένα μοναδικό σύμπλεγμα
από 1.185 νησάκια που αναδύονται μέσα από
γαλαζοπράσινα νερά, κάτω από το φως ενός
εκτυφλωτικού ήλιου. Από την ακτή, τα
ατενίζει μια πόλη ξεχωριστή. Μια πόλη
που ο Μπέρναρντ Σο χαρακτήρισε κάποτε
ως “επί Γης Παράδεισο” ενώ δεν είναι
λίγοι αυτοί που την αποκαλούν “μαργαριτάρι
της Μεσογείου”. Οι αιώνες της Ενετοκρατίας
και η χρυσή εποχή της ακμής της ναυτιλίας
χάρισαν στο Dubrovnik
έναν
κοσμοπολίτικο αέρα και μερικά πανέμορφα
αναγεννησιακά και μπαρόκ κτήρια που σε
κάνουν από την πρώτη στιγμή να αισθάνεσαι
λες και βρίσκεσαι στην Ιταλία. Δεν ξέρω
αν είναι το μεσογειακό ταμπεραμέντο
της πόλης αυτής, η θαλασσινή της αύρα,
τα ίχνη που άφησαν οι διαφορετικοί λαοί
που πέρασαν από εδώ ή η γοητεία του
αγνώστου που εκπέμπει, σίγουρα πάντως
κάτι από όλα αυτά ευθύνεται που το
Dubrovnik
είναι
τόσο ξεχωριστό και δημοφιλές. Ως έμβλημά
του έχει το νεράντζι, ένα εσπεριδοειδές
που έφτασε εδώ από την Ιταλία τον 12ο
αιώνα.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου