Αμοργός: Το Απέραντο Γαλάζιο, τα μαγνητικά πεδία και η μποέμικη γοητεία της απλότητας…

Ο όρμος της Αιγιάλης

“Όταν χαράζει στο Αιγαίο, είναι όμορφα σου λέω…”, σύμφωνα με το γνωστό νησιώτικο άσμα. Και είναι ακόμη πιο όμορφα όταν το χάραμα σε βρίσκει εν πλω, στα ανοιχτά της Αμοργού…

Το απέραντο γαλάζιο της Αμοργού...

Το νησί που μέχρι πριν κάποια χρόνια θεωρείτο άγονη γραμμή φιγουράροντας στις εσχατιές των Κυκλάδων και που χρειάζεσαι εννιά ώρες ταξίδι με το πλοίο για να φτάσεις, ανεβαίνει δυναμικά στον χάρτη των καλοκαιρινών διακοπών, αν και -ευτυχώς- αποτελεί ακόμα εναλλακτική επιλογή για λίγους και ψαγμένους ταξιδιώτες. Μην σας ξεγελούν τα αραγμένα κότερα που παρατάσσονται στο λιμάνι της Αιγιάλης. Η Αμοργός δεν κουβαλά κανένα κόμπλεξ και καμία επιτήδευση. Ενσαρκώνει την άγρια ομορφιά, την απέριττη, τη μποέμικη. Εδώ που όλοι γίνονται μια μεγάλη παρέα, πίνοντας ρακόμελα και τραγουδώντας μέχρι το ξημέρωμα... Την αγαπώ την Αμοργό. Την αγαπώ γιατί δεν πασχίζει να αποδείξει τίποτα, δεν παλεύει να γραπώσει τουρίστες και δε θυσιάζει την αυθεντικότητά της στο βωμό του εύκολου κέρδους. Δεν είναι κραυγαλέα και επιφανειακή η ομορφιά της. Σε αφήνει να την ανακαλύψεις σιγά-σιγά και πριν προλάβεις να καυχηθείς πως την κατέκτησες, σε έχει ήδη κατακτήσει εκείνη και σε κρατά για πάντα κοντά της με έναν τρόπο μυστηριακό…

Αιγιάλη

Πριν κάνω αυτό το ταξίδι, όσοι άκουγαν ότι σκόπευα να πάω στην Αμοργό εκείνο το καλοκαίρι αντιδρούσαν, θυμάμαι, με τον ίδιο τρόπο: Έδειχναν εντυπωσιασμένοι και έμοιαζαν σαν μαγεμένοι! Και όλοι είχαν να διηγηθούν από μια παράξενη και μυστηριώδη ιστορία, που είτε είχαν βιώσει οι ίδιοι είτε κάποιος γνωστός τους. «Φταίνε τα μαγνητικά πεδία… Θα το νιώσεις κι εσύ…», μου έλεγαν με έναν τόνο συνωμοσίας λες και ήταν κοινωνοί ενός μυστικού που εγώ ακόμη αγνοούσα. Δεν τους έδωσα σημασία. Όπως δεν έδωσα σημασία και στον Γ., έναν φίλο μας ντόπιο, που άρχισε να μου αραδιάζει κι αυτός με τη σειρά του ιστορίες, όταν τον ρώτησα αν ίσχυαν όσα είχα ακούσει να λέγονται για το νησί του. Αυτός μου είπε για μια γειτόνισσά του που την είχε πετύχει ένα καλοκαιρινό βράδυ με πανσέληνο να ανεβαίνει στην ταράτσα του σπιτιού της και αναμαλλιασμένη, φορώντας ένα λευκό ένδυμα και με τα χέρια ανοιχτά, υμνούσε το φεγγάρι βγάζοντας άναρθρες κραυγές. Δεν ξέρω αν έφταιγαν όντως τα μαγνητικά πεδία, τα ισχυρότερα -καθώς λένε- που υπάρχουν στην Ελλάδα. Δεν ξέρω αν οι δημοφιλείς μύθοι με τα ξωτικά, τα φαντάσματα και τα λοιπά μυστήρια -μύθοι που συνηθίζονται στα νησιά μας, εδώ που τα λέμε- οδηγούν τελικά τους ανθρώπους σε ομαδική παράκρουση με μόνη γενεσιουργό αιτία την αυθυποβολή. Ξέρω μόνο ότι κάτι ένιωσα μέσα μου από την πρώτη στιγμή που πάτησα το πόδι μου στην Αμοργό. Ίσως και να ήταν η θετική ενέργεια του νησιού. Ξέρω επίσης ότι κάποιο βράδυ, γυρνώντας με το αυτοκίνητο από τη Χώρα προς την Αιγιάλη, σε έναν δρόμο που από τη μια είχε θάλασσα και από την άλλη βράχια και πουθενά δε διασταυρωνόταν με άλλο δρόμο, είδα από μακριά, μέσα στο απόλυτο σκοτάδι, φώτα να πλησιάζουν. Περίμενα πως κάποιο αμάξι θα ερχόταν από το αντίθετο ρεύμα όμως δεν συναντήσαμε ούτε ένα αμάξι, ούτε και μας ακολουθούσε κανένα, μέχρι να φτάσουμε στην Αιγιάλη. Στα μέσα της διαδρομής, μια μαύρη σκιά διέσχισε με μεγάλη ταχύτητα το δρόμο από τη μια άκρη στην άλλη και χάθηκε δίχως να αντιληφθώ τι ήταν. Πιστεύω ότι ίσως και να ήταν κάποιο από τα πολλά αγριοκάτσικα που βρίσκει κανείς ελεύθερα σε εκείνα τα μέρη. Ίσως και να ήμουν απλώς μεθυσμένη και επηρεασμένη από τις ιστορίες των άλλων. Όπως και να έχει, τώρα έχω κι εγώ να διηγηθώ τη δική μου μυστηριακή ιστορία από την Αμοργό…

Αγριοκάτσικα σκαρφαλωμένα στα βράχια

Μιας και αναφέρθηκα πριν σε εκείνο τον παλιό φίλο, θυμάμαι ότι όσες μέρες μείναμε στο νησί, δεν μας άφησε να πάμε καθόλου στα Κατάπολα! Αποτελεί κοινό μυστικό η «διαμάχη» μεταξύ Αιγιάλης και Καταπόλων. Η Αμοργός, βλέπετε, διαθέτει δύο φυσικά λιμάνια. Ένα στο Βορρά στον όρμο της Αιγιάλης και ένα στα Νότια της Χώρας στον όρμο των Καταπόλων. Από εκεί πηγάζει ο ανταγωνισμός για το ποιο είναι το βασικό λιμάνι της νήσου και γενικεύεται από τους κατοίκους, με τρόπο ωστόσο κωμικό...  

Η Μονή της Παναγιάς της Χοζοβιώτισσας

Η Μονή της Χοζοβιώτισσας

Ο ήλιος καίει μέσα στο καταμεσήμερο και αρχίζω να ανεβαίνω τα 300-350 σκαλοπάτια που οδηγούν στη Μονή της Παναγιάς της Χοζοβιώτισσας ή αλλιώς Μονή των Σκαλών, ένα κατάλευκο μοναστήρι λαξευμένο μέσα στα ανώμαλα και κακοτράχαλα βράχια, κυριολεκτικά στη μέση του πουθενά, λες και αιωρείται στο κενό πάνω από τη θάλασσα. Αν κάποιος κοιτάξει από μακριά, θα δει έναν τεράστιο ορεινό όγκο, ξερό και γυμνό από βλάστηση και στο μέσο του μια λευκή κουκκίδα που ξεχωρίζει λες και αντανακλά ο ασβέστης τις ακτίνες του ήλιου. Για να μπεις ισχύουν ορισμένοι κανόνες που καλό θα είναι να γνωρίζει κανείς από πριν και έχουν να κάνουν με την ευπρεπή ενδυμασία που λίγο-πολύ απαιτείται σε όλα τα μοναστήρια: απαγορεύονται κοντά παντελόνια στους άντρες και ακάλυπτα πόδια και ώμοι στις γυναίκες. Η Μονή πήρε το όνομά της από την εικόνα που φιλοξενεί, της Παναγίας της Χοζοβιώτισσας ή Χοζηβίτισσας από το Χόζοβα ή Χόζοβο της Παλαιστίνης. Ο ακριβής τρόπος με τον οποίο η εικόνα έφτασε ως εδώ είναι άγνωστος. Η προφορική παράδοση λέει ότι η εικόνα έφτασε είτε με θαυματουργό τρόπο είτε με μοναχούς που την φυγάδευσαν από τους Αγίους Τόπους κατά την περίοδο της Εικονομαχίας. Εικάζεται επίσης ότι μπορεί να μην ήρθε απευθείας στην Αμοργό, αλλά να πέρασε πρώτα από την Κύπρο. Η Μονή χτίστηκε στο σημείο που, σύμφωνα πάντα με την παράδοση, υπέδειξε η ίδια η Παναγία και θεωρείται από τα αρχαιότερα μοναστήρια στον Ελλαδικό χώρο, παλαιότερη ακόμα και από τις Μονές του Αγίου Όρους και σίγουρα η παλαιότερη στις Κυκλάδες.

Η Μονή της Παναγίας της Χοζοβιώτισσας πάνω στα βράχια

Το αρχικό οικοδόμημα, ωστόσο, πήρε την τελική του μορφή στα τέλη του 11ου αιώνα επί του Αυτοκράτορα Αλέξιου Κομνηνού. Εκτός από τη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας, στο εσωτερικό του μοναστηριού εκτίθεται μια σημαντική συλλογή από κειμήλια, χειρόγραφα, περγαμηνές, Ευαγγέλια, άμφια και άλλα δείγματα της κεντητικής τέχνης στολισμένα με χρυσές και ασημένιες κλωστές και πετράδια, σταυροί, δισκοπότηρα, καντήλια και κηροπήγια. Οι μοναχοί αν και έχουν απομείνει λίγοι, 2-3 μονάχα, μας υποδέχονται με το χαμόγελο στα χείλη και μας τρατάρουν λουκουμάκια και ψημένη ρακή που φτιάχνουν μόνοι τους. Χαρακτηριστικό της φιλοξενίας τους είναι και το γεγονός ότι αυτό το κέρασμα το προσφέρουν πάντα σε όλους τους επισκέπτες του μοναστηριού.

Θέα που κόβει την ανάσα

Η θέα από την Παναγιά την Χοζοβιώτισσα κόβει πραγματικά την ανάσα. Είναι το καλύτερο «μπαλκόνι» στο Αιγαίο και μόνο εδώ αντιλαμβάνεσαι πλήρως την έννοια του «Απέραντου Γαλάζιου». Μέρος, άλλωστε, των γυρισμάτων της ομότιτλης ταινίας του 1988 του Luc Besson που έκανε ευρύτερα γνωστή την Αμοργό παγκοσμίως, πραγματοποιήθηκαν σε αυτή την περιοχή, με τη γειτονική μικρή παραλία της Αγ. Άννας να πρωταγωνιστεί στα πλάνα.

Παραλίες

Παραλία Μούρου

Παραλία Μούρου

Από τις πλέον αγαπημένες μου είναι η παραλία του Μούρου στο Νότιο τμήμα του νησιού. Κρυμμένη κάτω από έναν γκρεμό (χρειάζεται να κατέβεις κάποια σκαλοπάτια για να την προσεγγίσεις) και σε ένα άγριο, πανέμορφο τοπίο όπου κυριαρχούν τα κοφτερά βράχια. Είναι αρκετά ήσυχη, με βότσαλο και πρασινογάλαζα νερά. Ευτυχώς δεν διαθέτει ούτε beach-bars, ούτε ξαπλώστρες (να διευκρινίσω ότι δεν είμαι καθόλου fan των οργανωμένων παραλιών), αλλά υπάρχει ένα κομψό ταβερνάκι ακριβώς από πάνω (εκεί που ξεκινούν τα σκαλιά), με καταπληκτική θέα. 

Παραλία Αγ. Άννας

Από τις πιο γραφικές και πολυφωτογραφημένες παραλίες είναι η Αγία Άννα.

Όπως προείπα, έγινε διάσημη από την ταινία “Le grand Bleu” και είναι μια μικρή βοτσαλωτή παραλία, εντελώς ανοργάνωτη και απομονωμένη, κάτω από τη Μονή της Χοζοβιώτισσας. Στην άκρη της έχει μεγάλα λεία βράχια όπου μπορεί κανείς να ξαπλώσει για ηλιοθεραπεία. Πεντακάθαρα, γαλάζια νερά και ένα καταπληκτικό τοπίο. 

Ξωκλήσι Αγ. Άννας πάνω από την παραλία

Στα Νότια και πάλι βρίσκεται ο όρμος της Καλοταρίτισσας, ό,τι πιο κοντινό μπορεί να βρει κανείς σε οργανωμένη παραλία στην Αμοργό. Λίγες ξαπλώστρες, ένα beach-bar με μουσική και μια παραλία με άμμο. Η αλήθεια είναι ότι μπάνιο δεν έκανα εκεί. Απλώς την είδα περνώντας, καθώς από αυτόν τον όρμο πήραμε το σκάφος του Στέλιου που μας πέρασε απέναντι στο ακατοίκητο νησάκι της Γραμβούσας. Εκεί απόλαυσα το μπάνιο μου σε μια όμορφη παραλία παρέα με τους μοναδικούς μόνιμους κατοίκους του νησιού, τα αγριοκάτσικα και τους λαγούς. 

Λαγός της Γραμβούσας

Η Αμοργός, όμως, περιβάλλεται και από άλλα μικρά νησάκια, όπως είναι η Νικουριά, στην οποία περνάς και εκεί με σκάφος. Θέα στη Νικουριά προσφέρει η πρωτότυπη παραλία του Αγίου Παύλου. Πρωτότυπη λόγω του σχήματός της καθώς πρόκειται, στην ουσία, για μια στενή λωρίδα γης που εκτείνεται προς τη θάλασσα. Λευκά βότσαλα και κρυστάλλινα νερά. Εύκολη πρόσβαση έχει η παραλία της Αιγιάλης που, αν και βρίσκεται σε κοντινή απόσταση από το λιμάνι, είναι πεντακάθαρη και με ψιλή λευκή άμμο. Λίγες ξαπλώστρες και πολιτισμός καθώς περιβάλλεται από beach-bars και ταβερνάκια.

Παραλία Λεβρωσός

Παραλία Λεβρωσός

Η Λεβρωσός βρίσκεται σε κοντινή απόσταση και έχει θέα στο λιμάνι της Αιγιάλης. Άμμος και μικρά βότσαλα, καθαρή, οικογενειακή, λίγες ξαπλώστρες και parking για τα αυτοκίνητα. Είναι αρκετά ήσυχη καθώς μαζεύει συνήθως μόνο τον κόσμο από τα γύρω ενοικιαζόμενα. 

Οικισμοί

Η είσοδος στη Χώρα

Η Χώρα της Αμοργού είναι από τις ομορφότερες και πιο γραφικές στις Κυκλάδες, χτισμένη μακριά από τη θάλασσα και πάνω σε λόφους εξαιτίας του φόβου των κατοίκων για τους πειρατές. Στο βάθος δεσπόζει το όρος του Προφήτη Ηλία, ενώ χαρακτηριστική είναι οι εικόνα των ανεμόμυλων. Περιηγούμαι στα φρεσκοασβεστωμένα πλακόστρωτα σοκάκια. Τα σπίτια είναι χτισμένα κοντά-κοντά το ένα στο άλλο και οι αυλές μοσχομυρίζουν γιασεμί και βασιλικό. Παραδοσιακά καφενεία και ουζερί σερβίρουν καφεδάκι ευωδιαστό, ντόπια ψημένη ρακή και μεζεδάκια.

Αιγιάλη

Η Αιγιάλη διαθέτει μερικά όμορφα μαγαζιά για φαγητό, γλυκό ή ποτό.

Στη θέση της αρχαίας Αιγιάλης βρίσκεται σήμερα ένας πανέμορφος και γραφικός οικισμός, τα Θολάρια, χτισμένος σε υψόμετρο και με καταπληκτική θέα στον όρμο της Αιγιάλης. Εδώ μοιάζει σαν να έχει σταματήσει ο χρόνος. Σας να κοιτάς καρτ-ποστάλ. Λευκά σπίτια με πυκνή δόμηση, φιλόξενα καφενεία, γαϊδουράκια και σημείο αναφοράς η εκκλησία των Αγίων Αναργύρων με τον θεόρατο μπλε τρούλο που ξεχωρίζει από μακριά.

Θολάρια

Ανεβαίνω και στον Ποταμό, έναν οικισμό χτισμένο επίσης σε υψόμετρο, ακριβώς απέναντι και αντικριστά με τα Θολάρια. Βρίσκω εδώ το καλύτερο μπαλκόνι στο Αιγαίο, την καλύτερη θέα προς τη γαλάζια απεραντοσύνη του πελάγους. 

Τη Λαγκάδα την επισκέπτομαι ανήμερα της Παναγίας το Δεκαπενταύγουστο, πνιγμένη σε ατμόσφαιρα γιορτινή και σύντομα γινόμαστε όλοι μια παρέα στα ταβερνάκια της. 

Για τα Κατάπολα δεν μπορώ να πω πολλά... Φταίει η αστεία «προκατάληψη» του ντόπιου φίλου μας που δεν μας άφησε ούτε καν να πλησιάσουμε! Παρόλα αυτά έχω ακούσει να λέγονται πολύ καλά λόγια...  

Εκδηλώσεις

Μπορώ να πω ότι ήμουν αρκετά τυχερή, καθώς κατά τη διάρκεια της παραμονής μου στο νησί πέτυχα δύο πολιτιστικές εκδηλώσεις. Η μία έλαβε χώρα το Δεκαπενταύγουστο στη Λαγκάδα και περιελάμβανε πανηγύρι και φαγητό. Και η άλλη στις 18 Αυγούστου, η λεγόμενη «Γιορτή του Παστελιού» στη Χώρα. Ο Δήμος μοίραζε στους παρευρισκόμενους ρακόμελα και παστέλια ενώ τα όργανα έδιναν το ρυθμό μέχρι αργά και όλος ο κόσμος χόρευε με κέφι παραδοσιακά, νησιώτικα τραγούδια. 

Διαμονή

Θέα από το "Hotel Vigla"

Παρόλο που η Αμοργός φημίζεται για το camping της, προτίμησα να μην το δοκιμάσω. Επέλεξα να μείνω στα γραφικά Θολάρια. Το «Hotel Vigla» ήταν αυτό ακριβώς που αναζητούσα! Παραδοσιακή κυκλαδίτικη αρχιτεκτονική σε μπλε και λευκό, άνετα και καθαρά δωμάτια, ησυχία, ευγενέστατοι ιδιοκτήτες και πολύ καλή κουζίνα στο εστιατόριο. Έμεινα απόλυτα ευχαριστημένη. Σε πρόσφατη έρευνά μου διαπίστωσα ότι έχει ανανεωθεί, είναι τριών αστέρων, διαθέτει πλέον πισίνα και έχουν αυξηθεί οι τιμές των δωματίων.  

Αγορές

Η Αμοργός φημίζεται κυρίως για την παραγωγή ψημένης ρακής και ρακόμελου. Εκτός από αυτά τα προϊόντα, μπορεί κανείς να αγοράσει τυριά (μυζήθρα, κεφαλοτύρι), μέλι, φάβα και παστέλια. 

Κουζίνα – Διασκέδαση

Η «Ταβέρνα του Νίκου» στη Λαγκάδα είναι ξακουστή για τα ποιοτικά, παραδοσιακά πιάτα της. Υπέροχοι ντοματοκεφτέδες και κολοκυθοκεφτέδες. Συχνά έχει και ζωντανή μουσική από βιολιά και λαούτα. Οι «12 Ακροπόλεις» στην Αιγιάλη σερβίρουν περιποιημένα πιάτα σε μια πανέμορφη σκιερή αυλή. Στα Θολάρια νιώθω ότι ταξιδεύω στο χρόνο. Στο πιο κεντρικό σοκάκι, κοντά στην εκκλησία των Αγίων Αναργύρων, οι επιλογές είναι ιδιαίτερες και έχουν άρωμα παράδοσης. Με αρκετή διάθεση χιούμορ, λοιπόν, έχουμε και λέμε... οπωροπαντοπωλείο-καφενείο «Ο Χορευτής» και καφε-ουζο-μεζεδο-παντοπωλείον «Η καλή καρδιά»... λίγο απ’ όλα δηλαδή! Πολύ καλή κουζίνα και χορταστικά πιάτα προσφέρει επίσης το δοκιμασμένο εστιατόριο του «Hotel Vigla». Για κάτι πιο... ευρωπαϊκό, υπάρχει το «Πέτρινο» στη Χώρα με ιταλική κουζίνα και έμφαση σε πίτσες και μακαρονάδες, ενώ για σουβλάκια και σχάρα υπάρχει στην Αιγιάλη ο «Κωστάρας». Παραμένουμε σταθερά στην Αιγιάλη και κατευθυνόμαστε για γλυκά αλλά και για καφέ, πρωινό ή ψημένες ρακές στο «Frou-frou» με θέα στο λιμάνι. Νυχτώνει και η διασκέδαση ξεκινά με ένα ποτό στο «Γιασεμί» στη Χώρα. Πιάνω τραπέζι στην ταράτσα και χαλαρώνω απολαμβάνοντας τη θέα. Η συνέχεια γράφεται στην Αιγιάλη και στο beach bar «Ammos». Μουσική reggae, αιώρες, δροσερά cocktails και ατμόσφαιρα από Καραϊβική σε ταξιδεύουν ακόμα πιο μακριά από το Αιγαίο. Για πολύ χαλαρές καταστάσεις υπάρχει ο «Αμοργιαλός» στο λιμάνι, όπου όλο το μαγαζί γίνεται μια παρέα και όπου οι θαμώνες κάθονται όπου βρουν -στις καρέκλες, στα σκαλοπάτια ακόμα και στο δρόμο!- αστειεύονται και τραγουδούν όλοι μαζί. Ορισμένοι κριτικάρουν έντονα την εντελώς «χύμα-στο-κύμα» αισθητική που σχεδόν σου επιβάλλεται, εμφανώς επιτηδευμένα, αλλά δεν παύει να είναι ένα μαγαζί ξεχωριστό και ιδιαίτερο, το οποίο είναι συνέχεια τόσο πήχτρα ώστε -όσο κι αν ακούγεται απίστευτο- κατά τη διάρκεια της παραμονής μου δεν βρήκα καμία νύχτα διαθέσιμο χώρο για να καθίσω!

Άποψη της Αιγιάλης από τα Θολάρια