Colmar: Η “Μικρή Βενετία” της Γαλλίας στον Δρόμο του Κρασιού...

Ανάμεσα στο Στρασβούργο και τη Μυλούζ, στα ανατολικά της οροσειράς των Βοσγίων, ενώνεται ο ποταμός Ρήνος με τον ποταμό Λάουχ. Στις όχθες του Lauch είναι χτισμένη μια παραμυθένια πόλη, που όποιος την επισκεφθεί αισθάνεται πως βρίσκεται στο ομορφότερο μέρος ολόκληρης της Ευρώπης... Ο λόγος για το Colmar, την ονειρική “πρωτεύουσα” των αλσατικών κρασιών!

Ρυάκι στα περίχωρα της παλιάς πόλης

Ξεκινήσαμε από το Στρασβούργο νωρίς το πρωί και με βροχή, πήραμε τον αυτοκινητόδρομο Α35 και σε λίγες ώρες φτάναμε στην Κολμάρ. Η ιστορική αυτή πόλη βρίσκεται στη βορειοανατολική Γαλλία, στα σύνορα με τη γειτονική Γερμανία και είναι πρωτεύουσα του διαμερίσματος του Άνω Ρήνου της περιφέρειας της Αλσατίας. Απέχει 68 χλμ. από το Στρασβούργο και βρίσκεται πάνω στον άξονα που συνδέει οδικά και σιδηροδρομικά την πρωτεύουσα της Ευρώπης (Strasbοurg) με τη Βασιλεία (Basel) της Ελβετίας. Διαθέτει περίπου 67.000 κατοίκους, μετρά πάνω από 1000 χρόνια ιστορίας και είναι ένα από τα εξήντα γραφικά κρασοχώρια που συναντάμε στον λεγόμενο “Route du Vin” (Δρόμος του Κρασιού) του γαλλικού Βορρά. Για να τα γυρίσετε όλα θα χρειαστεί να διανύσετε περίπου 140 χλμ. ασφαλτοστρωμένων δρόμων και αρκετά ακόμα χιλιόμετρα χωματόδρομων και να αφιερώσετε πολλές μέρες. Όποια διαδρομή ωστόσο και αν επιλέξετε, από την εκδρομή σας αποκλείεται να λείπει το Κολμάρ.

Η παλιά πόλη στις όχθες του Lauch

Η πόλη ιδρύθηκε τον 9ο μ.Χ. αιώνα και η πρώτη γραπτή αναφορά που έχουμε για αυτήν ήταν το 823, σε ένα διάταγμα του Λουδοβίκου του Ευσεβούς, όπου αναφέρεται με την ονομασία “Columbarium”. Το 1226 αναγνωρίστηκε ως Ελεύθερη Αυτοκρατορική πόλη της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και κατά το Μεσαίωνα γνώρισε μεγάλη ακμή, κάτι που μαρτυρούν τα αρχιτεκτονικά διαμάντια που ανακαλύπτουμε στο κέντρο της. Στη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, οι Γερμανοί κατέλαβαν την Αλσατία, την οποία προσπάθησαν να εκγερμανίσουν και ναζιστικοποιήσουν και κατέστρεψαν πολλά από τα μνημεία της. Παρά το γεγονός όμως ότι πολλές άλλες πόλεις ισοπεδώθηκαν την εποχή του πολέμου, την ομορφιά του Κολμάρ τη σεβάστηκαν τόσο οι Γερμανοί όσο και οι Σύμμαχοι και απέφυγαν να το βομβαρδίσουν. Το Φεβρουάριο του 1945 εισέρχεται στην πόλη θριαμβευτής ο Στρατηγός Σαρλ Ντε Γκωλ και σηματοδοτεί το τέλος του πολέμου αποκαθιστώντας στο βάθρο του το άγαλμα του Στρατηγού Rapp, που είχε φιλοτεχνήσει ο Bartholdi και είχε ανεγερθεί το 1865 και το οποίο οι Ναζί είχαν απομακρύνει. Το άγαλμα αυτό, μία από τις πρώτες δημιουργίες του καλλιτέχνη που υπήρξε γέννημα-θρέμμα του Colmar, κοσμεί μέχρι σήμερα τη γενέτειρά του. Στη σημερινή εποχή, η οικονομία της Αλσατίας (κατά συνέπεια και του Colmar) βασίζεται κυρίως στον τουρισμό, τη βιομηχανική παραγωγή και την αμπελοκαλλιέργεια. Το θερμό και ξηρό κλίμα, που οφείλεται στη γειτνίαση με τα Βόσγια Όρη, ευνοεί την καλλιέργεια της αμπέλου και έτσι η περιοχή παράγει μερικά από τα πιο φημισμένα παγκοσμίως κρασιά. Κάθε Αύγουστο φιλοξενείται εδώ το ετήσιο “Wine Fair” της Αλσατίας, μία εκπληκτική “γιορτή κρασιού” που διαρκεί 15 ημέρες και δέχεται επισκέπτες από όλο τον κόσμο. Αν σκοπεύετε ωστόσο να επισκεφθείτε την Αλσατία κατά τη διάρκεια του Φεστιβάλ, να ξέρετε ότι η πρόσβαση στα διάφορα χωριά με το αυτοκίνητο είναι σχεδόν αδύνατη, τόσο λόγω των στενών δρόμων όσο και λόγω της απίστευτης κίνησης και ίσως χρειαστεί να αφήσετε το όχημά σας αρκετά μακριά και να διανύσετε μερικά χιλιόμετρα με τα πόδια...

Η Place Schwendi

Όσον αφορά τα αξιοθέατα, ολόκληρο το ιστορικό κέντρο του Colmar αποτελεί ένα ανοιχτό μουσείο! Είναι ίσως από τις ελάχιστες πόλεις που συγκεντρώνουν τόσα πολλά αξιοθέατα αλλά και μουσεία σε τόσο μικρή έκταση. Η αρχιτεκτονική των κτηρίων της είναι ένα δημιουργικό κράμα της γαλλικής και βαυαρικής τέχνης. Κάθε στενάκι μπορεί να μας ταξιδέψει σε άλλες εποχές και να μας φέρει μπροστά σε ανεκτίμητους αρχιτεκτονικούς θησαυρούς, όπως η “Maison des Têtes”, το περίφημο “Σπίτι των Κεφαλών”, ένα υπέροχο αναγεννησιακό αρχοντικό του 1608 με εκατοντάδες γκροτέσκες μορφές σκαλισμένες στα παράθυρα της πρόσοψης.

Το Δικαστικό Μέγαρο

Τα top-5 αξιοθέατα του Colmar:

1. Η “Μικρή Βενετία”

Η "Μικρή Βενετία" του Colmar

Η πιο γραφική και τουριστική γωνιά της πόλης και συνάμα το πιο πολυφωτογραφημένο σημείο της είναι η λεγόμενη “Μικρή Βενετία” (Petite Venice). Κάποτε αποτελούσε γειτονιά των κρεοπωλών, ψαράδων και βυρσοδεψών. Τα παραδοσιακά σπιτάκια τους, έξοχα δείγματα της χαρακτηριστικής αλσατικής αρχιτεκτονικής, ξεπροβάλλουν ανάμεσα από την πυκνή βλάστηση στις όχθες του ποταμού Λάουχ και στεγάζουν σήμερα ταβέρνες, πανσιόν και γκαλερί. 

Τα παραμυθένια σπιτάκια της πιο πολυφωτογραφημένης γειτονιάς του Colmar

Μια σύντομη βόλτα στη γραφική “Μικρή Βενετία” αρκεί για να ερωτευτούμε παράφορα τα δεκάδες αυτά σπιτάκια που καθρεφτίζονται μέσα στα ήρεμα σμαραγδένια νερά των καναλιών, με τις παστέλ προσόψεις τους, τις ξυλοδεσιές, τις ψηλές χοντροκομμένες στέγες τους και τα παραθύρια με τα δαντελωτά κουρτινάκια και τα πολύχρωμα ανθισμένα λουλούδια αλλά και τις ρηχές “γόνδολες” από κορμούς δέντρων που πλέουν νωχελικά κάτω από αψιδωτά γεφύρια.

Οι χαρακτηριστικές "γόνδολες", κατασκευασμένες από κορμούς δέντρων

Η γραφική "Μικρή Βενετία" στις όχθες του Lauch και στα δεξιά η σκεπαστή αγορά

2. Το Μουσείο Unterlinden

Το Μουσείο Unterlinden που στεγάζεται στο γοτθικό δομινικανό μοναστήρι του 13ου αιώνα

Το πιο ενδιαφέρον μουσείο της πόλης στεγάζεται σε ένα γοτθικό δομινικανό μοναστήρι του 13ου αιώνα που χτίστηκε το 1242 και μετατράπηκε σε μουσείο το 1850. Εδώ φιλοξενείται μια συλλογή όπλων της ρωμαϊκής έως και αναγεννησιακής εποχής, ξυλόγλυπτα και βιτρό του 14ου-18ου αιώνα και άλλα σημαντικά δείγματα της αλσατικής τέχνης. Στα σπουδαιότερα εκθέματα συγκαταλέγεται το περίφημο “Τρίπτυχο του Ιζενχάιμ” (Le Retable d' Issenheim) του 1515, το πιο γνωστό έργο του Γερμανού ζωγράφου Matthias Grünewald από το Würzburg που αναπαριστά τη Θεία Σταύρωση και κοσμούσε τον κεντρικό βωμό της εκκλησίας του Μοναστηριού του Τάγματος του Αγ. Αντωνίου, στα 20 χλμ. νότια του Colmar. Το έργο ξεχωρίζει από άλλα παρόμοια της εποχής λόγω των έντονων χρωμάτων αλλά και της εκφραστικής δύναμης των μορφών. Εκτιμήθηκε μάλιστα δεόντως από τους Εξπρεσιονιστές, τέσσερις αιώνες μετά, οι οποίοι αναφέρθηκαν σε αυτό ως “μία από τις μεγάλες στιγμές στην ιστορία της ζωγραφικής”. Στο ίδιο μουσείο εκτίθεται επίσης το “Τρίπτυχο Jean d' Orlier” του Martin Schongauer.

Το τουριστικό τρενάκι της πόλης καθώς περνάει από το μουσείο

2. Ο Καθεδρικός Ναός του Αγίου Μαρτίνου και η εκκλησία των Δομινικανών

Eglise du Saint Martin

Η μεσαιωνική Église du Saint Martin ξεκίνησε να χτίζεται το 1234 και ολοκληρώθηκε το 1365. Αποτελεί τον μεγαλύτερο Ναό της πόλης και έναν από τους επιβλητικότερους της περιφέρειας του Άνω Ρήνου. Είναι κατασκευασμένος από κίτρινη πέτρα και διαθέτει μια περίτεχνη σκεπή από πράσινα και πορτοκαλί κεραμίδια. Στο εσωτερικό του αποτελείται από ένα κεντρικό κλίτος που περιβάλλεται από μια σειρά πλευρικά παρεκκλήσια και διαθέτει εντυπωσιακά βιτρό, αγάλματα της γοτθικής και αναγεννησιακής τέχνης και ένα επιβλητικό εκκλησιαστικό όργανο. 

Παρεκκλήσι, Eglise du Saint Martin 

Τρίπτυχο που απεικονίζει σκηνές από τη ζωή της Αγίας Άννης, Hans Wyditz (16ος αιώνας), Eglise du Saint Martin 

Η Église des Dominicains, από την άλλη, δεν λειτουργεί πλέον ως Ναός αλλά περισσότερο ως Μουσείο. Στο εσωτερικό του μπορούμε να θαυμάσουμε τα όμορφα βιτρό παράθυρα και τα μπαρόκ στασίδια αλλά τα βλέμματα τραβάει το αριστούργημα “La Vierge au buisson de roses” (Η Παρθένος στον Κήπο με τα Τριαντάφυλλα) του 1473, έργο του Martin Schongauer. 

Eglise des Dominicains

3. Το Μουσείο Bartholdi

Les grands soutiens du monde

Απέναντι από τον Καθεδρικό, στο νούμερο 30 της Rue des Marchands, βρίσκεται ένα μουσείο αφιερωμένο στον γλύπτη και ζωγράφο Frédéric Auguste Bartholdi που γεννήθηκε το 1834 στο Colmar. Και αν το όνομά του δεν σας λέει και πολλά, να σας πω ότι πρόκειται για τον δημιουργό του περίφημου Αγάλματος της Ελευθερίας, του γνωστότερου μνημείου της Νέας Υόρκης, το οποίο δωρίστηκε από την Γαλλική Κυβέρνηση στις ανεξαρτητοποιημένες ΗΠΑ. Ένα αντίγραφο μάλιστα του γνωστού αυτού αγάλματος κοσμεί τον αυτοκινητόδρομο στα περίχωρα του Colmar. Στην είσοδο του μουσείου μπορούμε να θαυμάσουμε ένα μπρούντζινο γλυπτό του καλλιτέχνη που τιτλοφορείται “Les grands soutiens du monde” (Οι μεγάλοι υποστηριχτές του κόσμου), φιλοτεχνήθηκε το 1902 και απεικονίζει τρεις αλληγορικές μορφές που κρατούν στους ώμους τους την Υδρόγειο και συμβολίζουν τη Δικαιοσύνη, την Εργασία και την Πατρίδα. 

4. Το Salle du Corps de Garde de Colmar και οι Οικίες Pfister και Koïfhus 

Salle du Corps de Garde de Colmar

Στην Place de la Cathedrale 17, απέναντι ακριβώς από τον Καθεδρικό Ναό, βρίσκεται το Salle du Corps de Garde de Colmar, ένα εντυπωσιακό κτήριο που αποτελεί έξοδο δείγμα της αναγεννησιακής αρχιτεκτονικής στην περιοχή του Ρήνου. Στο ίδιο σημείο, το 1286, βρισκόταν το παρεκκλήσι του Saint Jacques, που αποτελούσε συνέχεια του Καθεδρικού. Το 1575 ωστόσο χτίστηκε από τον αρχιτέκτονα Beier Melchior το κτήριο που βλέπουμε σήμερα, το οποίο αρχικά προοριζόταν να στεγάσει το Δημαρχείο, στη συνέχεια όμως στέγασε τη Φρουρά της πόλης αλλά και το Δικαστικό Μέγαρο. Στο χαγιάτι, που χτίστηκε μεταξύ 1577 και 1582, στεκόταν ο δικαστής και επέβαλε τις ποινές. 

Maison Pfister

Στο πλάι του κτηρίου υπάρχει ένα στενό πέρασμα με καμάρες που ενώνει την πλατεία του Καθεδρικού με την οδό των Εμπόρων. Μπαίνοντας στην Rue des Marchands, την Οδό των Εμπόρων, συναντάμε την Οικία Πφίστερ (Maison Pfister), ένα από τα παλαιότερα κτήρια της πόλης. Ανήκε σε έναν οικονομικά ευκατάστατο έμπορο του 16ου αιώνα, κατασκευάστηκε γύρω στο 1537 και ξεχωρίζει για τη γερμανική αναγεννησιακή αρχιτεκτονική του και την περίτεχνη διακόσμηση της πρόσοψης, τους εξώστες και τους εντυπωσιακούς ακρόπυργους. Ο δρόμος δεν αργεί να μας βγάλει στην πλατεία του Παλιού Τελωνείου (Place de l' Ancienne Douane), μια καταπράσινη πλατεία που αποτελούσε το πάλαι ποτέ οικονομικό και εμπορικό κέντρο του Colmar του 16ου αιώνα. Και σήμερα όμως εξακολουθεί να σφύζει από ζωή μιας και διαθέτει πολλά γραφικά café και ταβερνεία που απλώνουν τα τραπεζάκια τους στον πεζόδρομο. Σε αυτή τη γειτονιά, τα βλέμματα μαγνητίζει ένα κτήριο του 1480 που μάλλον είναι το παλαιότερο και καλύτερα διατηρημένο στο Colmar. Πρόκειται για την Οικία Κόιφχους (Maison Koïfhus), το παλιό γοτθικό τελωνείο της πόλης.

Προς τα δεξιά η Maison Koifhus, το παλιό γοτθικό τελωνείο 

5. Η Marche Couvert

Marche Couvert

Το γραφικό κτήριο της σκεπαστής αγοράς του Colmar χτίστηκε το 1865 από τον αρχιτέκτονα Louis Michel Boltz, επίσης δημιουργό του δημοτικού θεάτρου της πόλης. Για την κατασκευή του κτηρίου χρησιμοποιήθηκαν τούβλα, σίδηρος και χυτοσίδηρος, γεγονός που σηματοδότησε τη μετάβαση της περιοχής στη βιομηχανική εποχή. Η σκεπαστή αγορά περιβάλλεται από δρόμους στις τρεις πλευρές της ενώ στην τέταρτη πλευρά κυλάει ο ποταμός Lauch, δίνοντας την εντύπωση ότι το κτήριο βρίσκεται πάνω σε νησάκι. Η ύπαρξη του ποταμού εξυπηρετούσε τις ανάγκες των εμπόρων για μεταφορά των προϊόντων τους με βάρκες. Στη νοτιοδυτική γωνία του κτηρίου βρίσκεται μια κρήνη και το χάλκινο άγαλμα ενός μικρού αμπελουργού, φιλοτεχνημένο το 1869 από τον Bartholdi. Το άγαλμα που βλέπουμε σήμερα είναι αντίγραφο του 1986 ενώ το πρωτότυπο φιλοξενείται στο μουσείο Bartholdi. Το 2010 το κτήριο ανακαινίστηκε και λειτουργεί εκ νέου ως αγορά.

Σε περίπτωση που διαθέτετε περισσότερο χρόνο, τα αξιοθέατα του Colmar δεν εξαντλούνται εδώ. Μπορείτε κάλλιστα να επισκεφθείτε το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας και Εθνογραφίας, το Μουσείο Δημοτικών Εργοστασίων ή τη Δημοτική Βιβλιοθήκη όπου φυλάσσονται πάνω από 2.300 τόμοι βιβλίων που προέρχονται από δωρεές Μοναστηριών και Αβαείων της Αλσατίας.

Κουζίνα

Brasserie des Tanneurs

Η αλσατική κουζίνα παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον, τόσο από άποψη μαγειρικής όσο και από άποψη ζαχαροπλαστικής, δίχως να λείπουν φυσικά και τα βραβευμένα αλσατικά κρασιά! Αποφασίσαμε να πάρουμε μια γεύση, λοιπόν, κάνοντας αρχή από μια winstub για να δοκιμάσουμε καλό κρασί και μερικά παραδοσιακά πιάτα... 

Schwendi Bier und Wiestub

Scwendi Bier und Wiestub

Το "Schwendi Bier und Wiestub" βρίσκεται στην πλατεία του παλιού Τελωνείου και είναι ένα γραφικό μαγαζάκι με ξύλινους πάγκους και τραπεζοκαθίσματα. Το όνομά του κρύβει μια ιστορία: Ο Lazare de Schwendi υπηρετούσε ως συνταγματάρχης στην υπηρεσία του Αυτοκράτορα Maximilian II και είναι αυτός που στις 11 Φεβρουαρίου 1565 εισέβαλε στο Φρούριο του Tokaj στη βορειοανατολική Ουγγαρία. Ο θρύλος λέει ότι κατά την επιστροφή του στη Γαλλία έφερε μαζί του αμπέλια από την Ουγγαρία τα οποία φύτεψε στην Αλσατία και από αυτά προήλθε ο οίνος Tokay d' Alsace. Πλέον οι Ούγγροι έχουν απαγορέψει στους Αλσατούς να χρησιμοποιούν την ονομασία "Tokay", ώστε αυτή να παραπέμπει μονάχα στα ουγγαρέζικα κρασιά, παρόλα αυτά σύμφωνα με το θρύλο πρόκειται και στις δύο περιπτώσεις για την ίδια ποικιλία αμπελιών (για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα ουγγαρέζικα κρασιά, βλ. το σχετικό άρθρο μου εδώ). Στο συγκεκριμένο μαγαζί δοκιμάσαμε Gewurztraminer, ένα δυνατό λευκό κρασί με έντονο άρωμα φρούτων και πλούσια πικάντικη γεύση αλλά και Pinot Noir, τη μοναδική κόκκινη ποικιλία που μπορεί να βρει κανείς στην Αλσατία, που έχει πολύ βαθύ κόκκινο χρώμα και γεύση άγριων μούρων με νότες βανίλιας. Δοκιμάσαμε επίσης δύο χαρακτηριστικά πιάτα της περιοχής: την αλσατική tarte flambee και την quiche lorraine. Το κάθε πιάτο κόστισε από 9,50 € ενώ τα κρασιά κυμαίνονται στα 3,70-3,80 € το ποτήρι, σχετικά νορμάλ τιμές για μια τόσο τουριστική περιοχή. 

Tarte flambee, quiche lorraine με συνοδεία από Gewurztraminer και Pinot Noir

Η συνέχεια περιλάμβανε καφέ και γλυκό... Στο "Salon de The - Patisserie J.C. Clergue" ήπιαμε περιποιημένο cappuccino ενώ επιλέξαμε από την τεράστια βιτρίνα με τα ολόφρεσκα γλυκά ένα μεγάλο κομμάτι σοκολατίνα και ένα εξίσου χορταστικό κομμάτι αυθεντική black forest, μία ακόμα συνταγή που γεννήθηκε στην περιοχή. Τα γλυκά κόστισαν 4,10 € το ένα και ο καφές 2,80 €. 

Salon de The - Patisserie J.C. Clergue

Πεντανόστιμα γλυκά στην Patisserie J.C. Clergue

Για λαχταριστό παγωτό -και όχι μόνο- κάντε μια στάση στη "Sorbetiere d' Isabelle", ένα κουκλίστικο μαγαζάκι με χρωματιστά τραπεζάκια! 

La Sorbetiere d' Isabelle

Αφήσαμε πίσω μας το Colmar με βαριά καρδιά αλλά γεμάτοι από όμορφες εικόνες, γεύσεις, αρώματα και χρώματα. Επόμενος σταθμός του ταξιδιού μας ήταν το Riquewihr, ένα ακόμα πιο παραμυθένιο χωριό στο "Δρόμο του Κρασιού". Στα περίχωρα του Colmar διέκρινα μερικά μικρά σπιτάκια από ελενίτ, τα οποία μου τράβηξαν την προσοχή γιατί δεν ήταν η πρώτη φορά που τα έβλεπα. Τέτοια σπιτάκια υπάρχουν στα περίχωρα των περισσότερων πόλεων της περιοχής. Έκανα λοιπόν μια σύντομη αναζήτηση και έμαθα ότι αυτά τα σπιτάκια χρονολογούνται από την εποχή του μεγάλου λοιμού και σε αυτά εξόριζαν τους ετοιμοθάνατους ώστε να μην αποτελούν εστίες μόλυνσης για τους υγιείς. Στη σημερινή εποχή, το κράτος έχει επινοήσει μια νέα χρήση για αυτά τα οικήματα, ενοικιάζοντάς τα έναντι του πολύ χαμηλού ποσού των 2 € τη μέρα σε άπορες οικογένειες για να... κάνουν διακοπές!