Αβάνα: Ρούμι, πούρα και επανάσταση σε ρυθμούς salsa...

Το αεροπλάνο πετούσε χαμηλά πάνω από μια απέραντη καταπράσινη κοιλάδα πριν προσγειωθεί στο αεροδρόμιο της Αβάνας. Πήρα μια βαθιά ανάσα και χαμογέλασα. Δεν το πίστευα ακόμα ότι επιτέλους πραγματοποιούσα ένα από τα μεγαλύτερα ταξιδιωτικά μου όνειρα! Βγαίνοντας από το αεροπλάνο, ένα κύμα καυτού αέρα τύλιξε το κορμί μας. Υγρασία και ατμόσφαιρα αποπνικτική. Το κορμί κολλούσε, η αναπνοή ήταν κάπως πιο δύσκολη και οι μύγες ενοχλητικές. Μας πήρε αρκετή ώρα να συνηθίζουμε το τροπικό κλίμα στην Κούβα αλλά τις επόμενες μέρες θα ήταν το τελευταίο που θα μας απασχολούσε! Είχαμε άλλωστε τόσα συναρπαστικά πράγματα να δούμε και να κάνουμε ώστε το διαφορετικό κλίμα ήταν κάτι που απλώς συνηθίσαμε εύκολα. Στην Κούβα οι εποχές είναι μόνο δύο: έξι μήνες με βροχή και έξι μήνες ξηρασία. Η εποχή της ξηρασίας ξεκινά το Νοέμβριο και εμείς επισκεφθήκαμε τη χώρα στα τέλη του Οκτώβρη με αρχές Νοέμβρη, στο μεταίχμιο δηλαδή των δύο εποχών. Αυτό μας επέτρεψε να χαρούμε το νησί, να κάνουμε πολλές βόλτες και μπάνιο στη θάλασσα, ενώ από την άλλη γλιτώσαμε τόσο τους τυφώνες και την κακοκαιρία όσο και τον βαρύ καύσωνα. Τις περισσότερες μέρες είχαμε ήλιο, με μερικές μόνο ξαφνικές νεροποντές που όμως δεν κρατούσαν για πολύ.

Το αεροπλάνο της Edelweiss Air στο αεροδρόμιο της Αβάνας

Αεροδρόμιο Αβάνας

Πετάξαμε για Κούβα με ανταπόκριση μέσω Ζυρίχης με την Edelweiss Air, θυγατρική της Swiss. Κάναμε γύρω στις 3 ώρες μέχρι τη Ζυρίχη και έπειτα είχαμε μια πτήση γύρω στις 9 1/2 -10 ώρες μέχρι Αβάνα. Δεν προσγειωθήκαμε στο νέο κεντρικό αερολιμένα της Αβάνας αλλά εκεί που ήταν το αρχικό terminal, το οποίο πλέον εξυπηρετεί τις εσωτερικές πτήσεις. Αυτό έγινε γιατί δεν υπήρχε χώρος στο νέο αεροδρόμιο λόγω των πολλών πτήσεων που πραγματοποιούνταν την ίδια ώρα. Το παλιό terminal ήταν μικρό, είχε μόνο έναν ιμάντα όπου έβγαιναν όλες οι βαλίτσες από όλες τις πτήσεις μαζί, ωστόσο ξεμπερδέψαμε πολύ πιο γρήγορα από ότι θα τελειώναμε στο κεντρικό terminal που γίνεται χαμός από κόσμο! Την περισσότερη ώρα την περάσαμε στον έλεγχο διαβατηρίων γιατί έπρεπε να περνάμε ένας-ένας, να μας φωτογραφίζουν και να τσεκάρουν διαβατήριο και βίζα, παρόλα αυτά δεν καθυστερήσαμε πολύ. Το πιο αστείο σημείο ήταν στον έλεγχο χειραποσκευών, όταν ο υπάλληλος πέρασε το backpack του συζύγου μου από το μηχάνημα, είδε στην οθόνη το gimbal για τη φωτογραφική μηχανή και το πέρασε για όπλο! Κάλεσε λοιπόν έναν άλλο υπάλληλο, ο οποίος άνοιξε την τσάντα, έβγαλε έξω το gimbal και παρίστανε ότι πυροβολούσε με αυτό τον κόσμο, σκασμένος στα γέλια!    

Ξεμπερδέψαμε από το αεροδρόμιο και το ταξίδι μας μόλις ξεκινούσε... Η Αβάνα είναι, χωρίς αμφιβολία, πιο ιδιαίτερη από κάθε άλλη πόλη. Εκτεταμένη, ανοργάνωτη μα άκρως γοητευτική. Με μια γοητεία ξεχωριστή που όμοιά της δεν βρίσκεις σε κανένα άλλο μέρος του πλανήτη. Πίσω από την παρακμιακή ατμόσφαιρα των ερειπωμένων κτισμάτων της με τις μισογκρεμισμένες προσόψεις και τα ξεθωριασμένα χρώματα, ανακαλύπτεις αρχιτεκτονικούς θησαυρούς που σε ταξιδεύουν στο ένδοξο παρελθόν μιας από τις γραφικότερες πρωτεύουσες του Νέου Κόσμου. Η πόλη κατεδαφιζόταν και ξαναχτιζόταν διαρκώς, με αποτέλεσμα να διαθέτει σήμερα κτήρια από διαφορετικές εποχές και αρχιτεκτονικό ύφος. Για του λόγου το αληθές, το 1982 ολόκληρο το ιστορικό κέντρο της Αβάνας ανακηρύχθηκε από την UNESCO ως Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς.

Λίγα λόγια για την Ιστορία...

Η πόλη διαθέτει ιστορία 500 ετών! Ιδρύθηκε το 1515 στη νότια ακτή της Κούβας με την ονομασία Σαν Κριστομπάλ δε λα Αμπάνα, στη θέση όπου εκτεινόταν το βασίλειο ενός Ινδιάνου φυλάρχου, του Αμπαγκουανέξ, από τον οποίο προήλθε και το όνομά της. Το 1519 μεταφέρθηκε στη βόρεια ακτή, στη θέση που βρίσκεται μέχρι σήμερα, γύρω από το Πουέρτο δε Καρένας. Ο καλά προφυλαγμένος αυτός κόλπος αποτελούσε τον τελευταίο σταθμό των ισπανικών πλοίων πριν την επιστροφή στην πατρίδα τους. Το 1553 ο Κυβερνήτης του νησιού μετέφερε την έδρα του από το Σαντιάγο στην Αβάνα και το 1607 η πόλη έγινε πρωτεύουσα λόγω της στρατηγικής της θέσης. Ο φόβος των πειρατών οδήγησε στη δημιουργία ενός εκτεταμένου αμυντικού συστήματος κατά τη διάρκεια του 16ου έως και τον 18ο αιώνα ενώ το 1674 χτίστηκαν τα τείχη της πόλης. Η Συνθήκη του Ράισουικ το 1697 έθεσε τέλος στην πειρατεία και η Αβάνα άνθισε οικονομικά χάρη στην παραγωγή και το εμπόριο καπνού και ζαχαροκάλαμου. Τα πούρα και το ρούμι αποτέλεσαν τα βασικά εξαγώγιμα προϊόντα που έκαναν διάσημη την Κούβα παγκοσμίως λόγω της εξαιρετικής ποιότητάς τους. Το νησί, στο μεγαλύτερο μέρος της ιστορίας του, βρισκόταν υπό την ισπανική κυριαρχία, με μια σύντομη περίοδο κατάκτησης από τους Άγγλους. Η κρεολική αστική τάξη, που διαμορφώθηκε στην κουβανική κοινωνία, έχτισε τα πολυτελή μέγαρα που επιβιώνουν μέχρι σήμερα ενώ το 1846 εγκαινιάστηκε το σύστημα φωτισμού με υγραέριο. 

Την εποχή της έναρξης του αγώνα για την Ανεξαρτησία, η Αβάνα αριθμούσε 250.000 κατοίκους. Σήμερα έχει 2,5 εκατομμύρια κατοίκους και αποτελεί τη μεγαλύτερη πόλη της Καραϊβικής. Μια βόλτα στην Αβάνα αρκεί για να νιώσεις ότι ζεις κυριολεκτικά σε άλλη εποχή! Αυτό είναι και το εκπληκτικό με αυτή την πόλη. Τα κτήριά της στέκουν εντυπωσιακά αλλά ανεπανόρθωτα πληγωμένα από το πέρασμα του χρόνου και η έλλειψη των απαραίτητων πόρων δεν επιτρέπει στους κατοίκους να “γιατρέψουν” τις πληγές τους. Ωστόσο δεν χορταίνεις να τη βλέπεις και να τη ζεις αυτή την πόλη! Ατμόσφαιρα μεσοπολέμου με τα αμερικάνικα αυτοκίνητα του '50, κτήρια της αποικιακής περιόδου αλλά και άριστα δείγματα της art deco αρχιτεκτονικής, νεοκλασικά και γραφικές εκκλησίες, τα Κάστρα των Ισπανών και τα cabaret που θυμίζουν περασμένες εποχές είναι μερικοί μόνο από τους λόγους που μας κάνουν να ερωτευτούμε την Αβάνα, όπως ακριβώς την ερωτεύτηκε αγιάτρευτα και ο Έρνεστ Χέμινγουεϊ. Μια πόλη ζωντανή και ερωτική και ένας λαός ανεξάρτητος, χαμογελαστός και αισθησιακός που ξέρει να ζει, να περπατά περήφανα και να χορεύει ασταμάτητα. Η σημερινή Αβάνα χωρίζεται σε τρία τμήματα: το ιστορικό, το αποικιακό και το σύγχρονο. Ας δούμε όμως αναλυτικά τα καλύτερα αξιοθέατά της...

Τα top-10 αξιοθέατα στην Αβάνα:

1. Η περιοχή του Vedado, η Πλατεία της Επανάστασης και το Μνημείο του Χοσέ Μαρτί

Το Υπουργείο Εσωτερικών στην Πλατεία της Επανάστασης

Η κάποτε δασώδης περιοχή στα δυτικά της Παλιάς Αβάνας μετατράπηκε από τους Ισπανούς σε μια πανέμορφη γειτονιά, αυστηρά για τους Ισπανούς αποικιοκράτες. “Vedado” θα πει “Απαγορευμένο” και πράγματι, απαγορευόταν οι ντόπιοι να περάσουν στο κομμάτι που διέμεναν οι Ισπανοί. 

Plaza de la Revolucion

Η ανάπτυξη της περιοχής ξεκίνησε στα μέσα του 1850 και μετά την ήττα της Ισπανίας στον ισπανο-αμερικανικό πόλεμο το 1898 το Vedado κατοικήθηκε από Αμερικανούς επενδυτές και επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνταν στο εμπόριο της ζάχαρης. Σήμερα το Vedado είναι μια όμορφη γειτονιά που οι περισσότεροι ταξιδιώτες συνήθως παραβλέπουν γιατί αποτελεί κυρίως οικιστική περιοχή και δεν διαθέτει πολλά αξιοθέατα. Παρόλα αυτά, μια βόλτα εδώ μπορεί να αποδειχτεί άκρως ενδιαφέρουσα καθώς φέρνει στο δρόμο μας μερικά θαυμάσια δείγματα της art deco αρχιτεκτονικής (που πλέον στεγάζουν κρατικά γραφεία), πολιτιστικά κέντρα και πρεσβείες, καταπράσινα πάρκα όπως το Coppelia, το κτήριο του παλιού ξενοδοχείου Χίλτον (που εθνικοποιήθηκε για να στεγάσει τα γραφεία της Κυβέρνησης) και τη Λεωφόρο των Προέδρων με τα Γραφεία Αμερικανικών Συμφερόντων. Το σημαντικότερο ωστόσο αξιοθέατο στην περιοχή του Vedado δεν είναι άλλο από την Πλατεία της Επανάστασης (Plaza de la Revolución), όπου πλήθος κόσμου συγκεντρωνόταν για να ακούσει τις ομιλίες που εκφωνούσε ο Fidel Castro. Αρχικά ονομαζόταν Plaza Civica και πήρε το σημερινό της όνομα από τον Φιντέλ μετά την επιτυχία της Επανάστασης. Πρόκειται για μια τεράστια έκταση που μπορεί να χωρέσει ένα εκατομμύριο ανθρώπους! Γύρω από την πλατεία βρίσκονται κρατικά κτήρια που έχουν στην πρόσοψή τους τα πορτρέτα των ηρώων που πρωτοστάτησαν στην Επανάσταση: του Camilo Cienfuegos και του Ernesto Che Guevara. Το πορτρέτο του, που από το 1995 κοσμεί την πρόσοψη του Υπουργείου Εσωτερικών, είναι αναπαραγωγή της παγκοσμίως γνωστής φωτογραφίας του Alberto Korda. 

Μνημείο του Jose Marti

Στην απέναντι πλευρά της πλατείας δεσπόζει το επιβλητικό Μνημείο του Χοσέ Μαρτί (Memorial a José Martí). Πρόκειται για μια κατασκευή σε σχήμα πεντάκτινου αστεριού, έργο του αρχιτέκτονα Enrique Luis Varela, που ολοκληρώθηκε το 1958. Το λευκό μαρμάρινο άγαλμα, ύψους 18 μέτρων, απεικονίζει τον εθνικό ήρωα σε πόζα ιερέα ενώ ο οβελίσκος του μνημείου φτάνει τα 138,5 μέτρα σε ύψος και αποτελεί το ψηλότερο σημείο της πόλης. Το μουσείο κάτω από τον οβελίσκο είναι αφιερωμένο στον Χοσέ Μαρτί και περιλαμβάνει αυθεντικό αρχειακό υλικό, μαγνητοφωνήσεις, ντοκουμέντα, χαρακτικά και κινηματογραφικό υλικό.

2. Η συνοικία του Miramar

Βίλες με κήπο στο Miramar

Η Πρεσβεία της Ρωσίας

Για να πάρουμε μια γεύση από την “άλλη όψη” της Αβάνας, την όψη της οικονομικής ευμάρειας που έρχεται σε αντίθεση με τις φτωχογειτονιές του κέντρου, χρειάζεται να μεταβούμε στο προάστιο του Miramar. Πρόκειται για μια περιοχή ως επί το πλείστον οικιστική, χωρίς πολλά αξιοθέατα, αλλά αρκετά ενδιαφέρουσα. Εδώ βρίσκονται συγκεντρωμένες οι περισσότερες από τις Πρεσβείες των ξένων χωρών, ειδικά κατά μήκος της Πέμπτης Λεωφόρου. Ξεχωρίζει η Πρεσβεία της Ρωσίας με το φουτουριστικό της σχέδιο που χτίστηκε το 1988 ενώ σε κοντινή απόσταση είναι και η ελληνική. Η περιοχή έχει να επιδείξει μερικά όμορφα αρχοντικά, μεγάλα και πολυτελή -για τα δεδομένα του νησιού- σπίτια και αρκετά ξενοδοχεία. Στο Miramar βρίσκονται επίσης όλες οι βίλες που παραχωρεί το κράτος για να μείνουν οι αρχηγοί κρατών που επισκέπτονται την Κούβα. Μία από αυτές είχε παραχωρηθεί και στον Αλέξη Τσίπρα όταν έφτασε στο νησί για την κηδεία του Fidel Castro. Το “Centro de Negocios Miramar” είναι ένα συγκρότημα γραφείων και καταστημάτων που χτίστηκε στα τέλη της δεκαετίας του ΄90. Στην ίδια περιοχή μπορείτε να ανακαλύψετε μερικές ενδιαφέρουσες εκκλησίες, πάρκα, ένα τσίρκο και έναν ζωολογικό κήπο.

Στο προάστιο του Miramar

Το τσίρκο της πόλης

3. Η Avenida Malecon

Βόλτα στην παραλιακή λεωφόρο Malecon με τα αυτοκίνητα-αντίκες του '50

Άγαλμα Antonio Maceo

Η φαρδιά λεωφόρος Μαλεκόν εκτείνεται πέντε μίλια κατά μήκος της παραλίας και ενώνει την Παλιά Αβάνα με το Μιραμάρ. Προσφέρει καταπληκτική θέα στον Ατλαντικό ωκεανό και είναι πολύ δημοφιλής για περιπάτους. Διασχίζοντάς την συναντάμε πολλά μνημεία αφιερωμένα στο έπος της Ανεξαρτησίας της χώρας, όπως το έφιππο άγαλμα του ηρωικού μαχητή της Ανεξαρτησίας Antonio Maceo που σχεδιάστηκε το 1911 από Ιταλό γλύπτη και ολοκληρώθηκε το 1916, ο Πύργος του San Lazaro, το μνημείο για τα θύματα του αμερικανικού πλοίου Maine, το μνημείο του στρατηγού Calixto Garcia και το οχυρό La Chorrera. Επί της Μαλεκόν βρίσκεται επίσης το Νοσοκομείο Hermanos Ameijeiras, το παλαιότερο και καλύτερο της Κούβας, αλλά και το πολυτελές Ξενοδοχείο Nacional που στον σχεδόν έναν αιώνα της λειτουργίας του κατάφερε να γίνει σύμβολο της Αβάνας έχοντας φιλοξενήσει σπουδαίες προσωπικότητες, μεταξύ των οποίων ο Winston Churchill, ο Frank Sinatra, η Ava Gardner, ο Johnny Weismuller και ο Alexander Flemming. Αξίζει να το επισκεφθείτε για να θαυμάσετε τον εσωτερικό του διάκοσμο και να απολαύσετε ένα καφεδάκι στους κήπους του. Τα βράδια, στη Μαλεκόν ακριβώς απέναντι από το “Νασιονάλ”, είναι το αγαπημένο σημείο συνάντησης των Κουβανών ομοφυλόφιλων. 

Ξενοδοχείο "Nacional"

Πλατεία στη Malecon

Το πιο ενδιαφέρον, ωστόσο, αξιοθέατο κατά μήκος της παραλιακής λεωφόρου θεωρώ ότι είναι τα μισογκρεμισμένα παλιά αρχοντικά. Όσα από αυτά είναι σε καλύτερη κατάσταση, στεγάζουν οικογένειες ή καταστήματα, τα περισσότερα όμως δεν κατοικούνται πια. Σε μερικά θα δείτε να κατοικείται μόνο το μισό κτήριο και το υπόλοιπο να είναι γκρεμισμένο. Πρόκειται για καταλήψεις αστέγων, οι οποίοι βάζουν ακόμη και σκάλες για να ανεβοκατεβαίνουν στο δωμάτιο που έχουν καταλάβει, αν αυτό βρίσκεται στο δεύτερο όροφο και η κεντρική είσοδος ή το κλιμακοστάσιο του κτηρίου είναι κατεστραμμένο! 

Τα κατεστραμμένα αρχοντικά κατά μήκος της Malecon

Οι ειδικοί αναφέρουν ότι σχεδόν όλα αυτά τα κτήρια θα υπάρχουν για μόλις πέντε χρόνια ακόμα. Η υγρασία, οι τυφώνες, τα τσουνάμια και η παντελής έλλειψη συντήρησης είναι οι βασικοί λόγοι που οδήγησαν αυτά τα κτήρια στη φθορά και την εγκατάλειψη ενώ θα επιφέρουν τελικά και την πλήρη κατάρρευσή τους. Ο καλύτερος τρόπος για να γνωρίσετε τη Μαλεκόν είναι από το πίσω κάθισμα ενός τρίκυκλου Coco-taxi ή μέσα σε ένα από τα αστραφτερά αμερικάνικα Chevrolet του ΄50. Στους δρόμους της Αβάνας, εκτός από τα Chevrolet, θα δείτε να κυκλοφορούν και πολλά παλιά Lada. Αν αναρωτιέστε πόσο κοστίζουν, θα σας μεταφέρω την απάντηση που μας έδωσε ένας Κουβανός οδηγός: “Δώσε μου 20.000 πέσος (περίπου 20.000 ευρώ) και σου το δίνω επιτόπου!”...

Coco taxi

4. Το Castillo de los tres Reyes del Morro

Castillo de los tres Reyes del Morro

Η άφιξή μας στην Παλιά πόλη της Αβάνας έχει θέα στο Κάστρο του Άραβα, που χτίστηκε το 1589 από τον Ιταλό Juan Bautista Antonelli (Giovanni Battista Antonelli) πάνω σε ύψωμα στην είσοδο του λιμανιού και πήρε το όνομά του από τους τρεις βιβλικούς μάγους. Μέχρι το 1762, που έπεσε στα χέρια των Άγγλων, αποτελούσε το κυριότερο οχυρό της πόλης. Με τη Συνθήκη του Παρισιού επανήλθε στο νησί η ισπανική κυριαρχία και οι Ισπανοί μερίμνησαν για την αναστήλωση του κάστρου και το χτίσιμο φάρου. Το Castillo del Morro υπήρξε επί δεκαετίες το υψηλότερο οικοδόμημα της Αβάνας.

5. Το Paseo del Prado, το Capitolio Nacional και το Gran Teatro “Alicia Alonso”

Το Καπιτώλιο

Η συνοικία Centro Havana δημιουργήθηκε στις αρχές του 19ου αιώνα, όταν ο πληθυσμός αυξήθηκε και η πόλη άρχισε να επεκτείνεται εκτός των τειχών. Ήταν η εποχή κατά την οποία η φαρδιά λεωφόρος Πράδο αναδιαμορφώθηκε και χτίστηκε το Καπιτώλιο και πολλές μεγαλοπρεπείς επαύλεις. Η κατασκευή του Καπιτωλίου ξεκίνησε το 1910 και ολοκληρώθηκε το 1929, επί προεδρίας Gerardo Machado, ήταν η έδρα του Κοινοβουλίου (το οποίο μέχρι την Επανάσταση αποτελείτο από τη Βουλή των Αντιπροσώπων και τη Γερουσία) ενώ υπήρξε το απόλυτο κέντρο της πολιτικής δύναμης μεταξύ 1929 και 1959. Ο θόλος του έχει ύψος 92 μέτρα και θυμίζει το Καπιτώλιο της Ουάσιγκτον. Η αυστηρή πρόσοψη του κτηρίου έρχεται σε αντίθεση με το πολυτελές εσωτερικό του. Το μπρούτζινο άγαλμα, που αναπαριστά την κουβανική δημοκρατία, ζυγίζει 49 τόνους, φτάνει τα 17 μέτρα σε ύψος και είναι ένα από τα ψηλότερα αγάλματα στον κόσμο. 

Η πλατεία με τους φοίνικες και το άγαλμα του Jose Marti

Σε κοντινή απόσταση από το Καπιτώλιο βρίσκεται το Μουσείο Καλών Τεχνών, η πλατεία με τους φοίνικες και το άγαλμα του José Martí αλλά και το εντυπωσιακό κτήριο του Gran Teatro “Alicia Alonso”. Το αρχικό κτήριο χτίστηκε το 1834 και ονομαζόταν Teatro Tacón. Υπήρξε το πιο πολυτελές θέατρο στην αμερικανική ήπειρο και το τρίτο μεγαλύτερο στον κόσμο μετά τη Σκάλα του Μιλάνου και την Όπερα της Βιέννης. Σε αυτό εμφανίστηκαν διεθνούς φήμης καλλιτέχνες, μεταξύ των οποίων η Sarah Bernhardt και η Eleonora Duse. Το σημερινό κτήριο χτίστηκε το 1914 από τον Βέλγο αρχιτέκτονα Paul Beleu σε νεο-μπαρόκ στυλ. Διαθέτει περίτεχνες μαρμάρινες διακοσμήσεις και πέτρινα αγάλματα. Αποτελεί έδρα του Εθνικού Μπαλέτου της Κούβας και λειτουργούσε μέχρι πρότινος υπό την καθοδήγηση της prima ballerina assoluta Alicia Alonso (η οποία απεβίωσε τον Οκτώβριο του 2019 σε ηλικία 98 ετών), φιλοξενώντας παραστάσεις μπαλέτου και όπερας. Η κύρια αίθουσα φέρει την ονομασία “Federico Garcia Lorca” και έχει χωρητικότητα 1.500 ατόμων.

Στα αριστερά το κτήριο του Gran Teatro "Alicia Alonso"

6. Το Palacio de los Capitanes Generales και το Museo de la Ciudad

Palacio de los Capitanos Generales (Μέγαρο των Στρατηγών)

Ο πρώτος ενοριακός ναός της Αβάνας καταστράφηκε τον 18ο αιώνα ύστερα από έκρηξη στο πολεμικό πλοίο Invencible. Στη θέση του χτίστηκε, 18 χρόνια μετά, ένα από τα πιο εντυπωσιακά κτήρια της Κούβας, το μπαρόκ Μέγαρο των Στρατηγών. Μέχρι το 1841 αποτέλεσε έδρα των στρατηγών και του δημοτικού συμβουλίου ενώ μέχρι το 1834 διέθετε στο εσωτερικό του και μια φυλακή. Υπήρξε έδρα του Αμερικανού κυβερνήτη κατά την περίοδο της αμερικανικής κατοχής, του Προέδρου της Δημοκρατίας την εποχή μεταξύ 1902 και 1920 ενώ από το 1921 έως το 1967 στέγαζε το Δημαρχείο της Αβάνας. Σήμερα, στο κτήριο αυτό βρίσκεται το επίσημο γραφείο ιστορίας και το Μουσείο της πόλης, το οποίο φιλοξενεί αυθεντικά έπιπλα εποχής και συλλογές που μαρτυρούν τις σημαντικότερες ιστορικές στιγμές αλλά και τον πολυτελή τρόπο ζωής των αξιωματούχων του παρελθόντος.

7. Το Μουσείο Havana Club και τα εργοστάσια παρασκευής πούρων

Δε νοείται να επισκεφθεί κάποιος την Κούβα και να μην αφιερώσει χρόνο για να μάθει την ιστορία των βασικών προϊόντων που παράγει το νησί: το ρούμι και τα πούρα. Στις αρχές της δεκαετίας του 1970, η Κούβα επέλεξε το Havana Club για να εκπροσωπήσει το νησί εξάγοντας το καλύτερο ποιοτικά ρούμι. Το λογότυπο της μάρκας απεικονίζει τον λαμπερό ήλιο της Κούβας και την Giraldilla, τη γυναίκα-έμβλημα της πόλης της Αβάνας. Στο υπέροχο μουσείο είχαμε την ευκαιρία να μάθουμε την ιστορία της καλλιέργειας του ζαχαροκάλαμου και της παρασκευής του ρουμιού ενώ δοκιμάσαμε το περίφημο ρούμι των επτά ετών αλλά και ρούμι με χυμό από ζαχαροκάλαμα, τα οποία στίψαμε επιτόπου σε ειδικό μηχάνημα. Επόμενος σταθμός, το εργοστάσιο παρασκευής πούρων “La Corona”. Ξεναγηθήκαμε στους χώρους τυλίγματος πούρων όπου δεκάδες εργάτες και εργάτριες κάθονταν σε μακριά τραπέζια και κατασκεύαζαν τα πούρα. Όπως μάθαμε, οι εργαζόμενοι συνήθως δουλεύουν 5 ημέρες την εβδομάδα και με κυλιόμενη ροή εργάζονται εθελοντικά και σαββατοκύριακο ενώ το ωράριό τους ποικίλλει. Τις περισσότερες φορές ορίζεται από πριν ο ακριβής αριθμός πούρων που πρέπει να ετοιμάσει ο κάθε εργαζόμενος ημερησίως και από εκεί και έπειτα είναι θέμα δικό του σε πόσες ώρες θα ολοκληρώσει την εργασία του. Τα πούρα περνούν όλα από έλεγχο ποιότητας και αν κάποιο δεν είναι σωστά τυλιγμένο, βγαίνει ελαττωματικό. Οι εργαζόμενοι μπορούν να καπνίζουν όσα πούρα θέλουν από τα ελαττωματικά, δεν μπορούν όμως να τα πάρουν μαζί τους φεύγοντας και να τα πουλήσουν. Περισσότερες λεπτομέρειες για το ρούμι και τα πούρα, θα σας αποκαλύψω σε ειδικά άρθρα που θα ακολουθήσουν... 

8. Το Museo de Arte Colonial

Εσωτερική αυλή, Museo de Arte Colonial

Στη νότια πλευρά της Plaza de la Catedral, απέναντι ακριβώς από τον Καθεδρικό Ναό, βρίσκεται το Museo de Arte Colonial. Στεγάζεται σε ένα κτήριο του 17ου αιώνα, το οποίο εξωτερικά έχει αλλοιωθεί από το αρχικό του σχέδιο εξαιτίας των συνεχών ανακατασκευών που υπέστη στη διάρκεια των αιώνων. Υπήρξε ιδιοκτησία του José Bayona y Chacón, ο οποίος είχε έρθει σε δικαστική αντιπαλότητα με τον Marquis of Arcos. Ο δεύτερος είχε κλείσει το σοκάκι δίπλα από το αρχοντικό, με την αιτιολογία ότι οι περαστικοί τον ενοχλούσαν. Παρόλο που η ενέργειά του αυτή παραβίαζε τους ισχύοντες κανονισμούς, σύμφωνα με τους οποίους όλες οι πλατείες έπρεπε να έχουν τέσσερις εξόδους, το δικαστήριο αποφάνθηκε υπέρ του. Το εσωτερικό του αρχοντικού είναι άκρως γοητευτικό. Διαθέτει μια μεγάλη εσωτερική αυλή με αγάλματα και φοίνικες, η οποία περιβάλλεται από τα μπαλκόνια και τις στοές που χαρακτηρίζουν τα αποικιακά σπίτια ενώ οι ξύλινες διακοσμητικές επενδύσεις έχουν σκαλιστεί από τους καλύτερους ξυλουργούς της πόλης. 

Πολύχρωμα βιτρό

Το μουσείο φιλοξενεί μια μεγάλη συλλογή αποικιακής τέχνης που αποτελείται από έπιπλα του 17ου, 18ου και 19ου αιώνα, τραπεζομάντηλα, διακοσμητικά αντικείμενα, ντουλάπες και σεντούκια, κουνιστές καρέκλες και... είδη υγιεινής της τότε εποχής, μαγειρικά σκεύη, υπέροχα διακοσμημένα παραβάν, μια σειρά από πολύχρωμα βιτρό παράθυρα και μια εκπληκτική συλλογή από γυαλικά και πορσελάνες Limoges.

Τυπικό εσωτερικό αποικιακού σπιτιού

Παραβάν εποχής

9. Το Μνημείο Granma

Το σκάφος "Granma" του Fidel

Το μνημείο αυτό εγκαινιάστηκε το 1976, με αφορμή τα είκοσι χρόνια από την κορύφωση της Επανάστασης. Πρόκειται για μια τεράστια γυάλινη κατασκευή που προστατεύει το πλοίο “Γκράνμα” με το οποίο ο Fidel Castro, ο Che Guevara και οι 79 σύντροφοί τους αναχώρησαν το 1956 από το Tuxpan στο Μεξικό για να φτάσουν στην Playa las Coloradas της Κούβας. Δίπλα από το “Γκράνμα” βρίσκεται το φορτηγό που χρησιμοποιήθηκε στην επίθεση στο Προεδρικό Μέγαρο καθώς επίσης ένα αεροπλάνο από την εισβολή στον Κόλπο των Χοίρων.

10. Οι Πλατείες

Castillo de la Real Fuerza

Plaza de Armas

Αν κάτι αξίζει να επισκεφθείτε κατά τη βόλτα σας στην Αβάνα είναι οι αμέτρητες και ζωντανές πλατείες της. Κάνουμε αρχή από την Plaza de Armas (Πλατεία των Όπλων), την παλαιότερη και ομορφότερη της πόλης. Ο απλός ανοιχτός χώρος για παρελάσεις του 16ου αιώνα, μεγεθύνθηκε στα τέλη του 18ου αιώνα και διαμορφώθηκε στο απόλυτο διοικητικό και πολιτικό κέντρο της Αβάνας. Λίγα βήματα από την πλατεία βρίσκεται το Castillo de la Real Fuerza. To 1538, ο κυβερνήτης Ερνάτο δε Σότο διέταξε να κατασκευαστούν τα πρώτα οχυρά απέναντι από το στενό που αποτελούσε την είσοδο στον κόλπο. Το κάστρο ολοκληρώθηκε το 1540 αλλά καταστράφηκε το 1555 από τον Γάλλο πειρατή Jacques de Sores. Το σημερινό κτίσμα κατασκευάστηκε μεταξύ 1558 και 1577. Ακριβώς απέναντι βλέπουμε το “El Templete”, έναν μικρό ναό ελληνορωμαϊκού στυλ που εγκαινιάστηκε το 1828 με αφορμή την επέτειο της πρώτης λειτουργίας που τελέστηκε στο συγκεκριμένο σημείο όταν το 1519 μεταφέρθηκε εδώ ο οικισμός San Cristobal de la Habana. 

El Templete

Η πλατεία των Όπλων είναι καταπράσινη και περιστοιχισμένη από κομψά μέγαρα με εντυπωσιακές μπαρόκ προσόψεις, όπως το Μέγαρο των Στρατηγών και το Palacio del Segundo Campo, ένα όμορφο αρχιτεκτονικό συγκρότημα-σύμβολο της αποικιοκρατικής ισχύος στα τέλη του 18ου αιώνα. Χτίστηκε με βασιλική εντολή για να στεγάσει την Casa de Correos (Ταχυδρομείο) ενώ αργότερα στέγασε το Θησαυροφυλάκιο, υπήρξε οικία του Αντικυβερνήτη και έδρα της Γερουσίας και των Δικαστηρίων. Σήμερα στεγάζει το Κουβανικό Ινστιτούτο Βιβλίου. 

Το ιστορικό κτήριο του "Hotel Santa Isabel" με θέα στην Πλατεία των Όπλων

Ναός Αγίου Φραγκίσκου της Ασίζης

Padre Junipero Serra

Σειρά έχει η Plaza de San Francisco de Asis (Πλατεία του Αγ. Φραγκίσκου της Ασίζης) που κατασκευάστηκε το 1628 και είναι μία από τις παλαιότερες της πόλης. Πήρε το όνομά της από το φραγκισκανικό μοναστήρι που υπήρχε στην περιοχή και είχε χτιστεί μεταξύ 1575 και 1591. Στον εξωτερικό τοίχο του ναού βλέπουμε έναν τεράστιο σταυρό. Ο σταυρός τοποθετήθηκε εκεί πολύ αργότερα γιατί όταν κατασκευάστηκε ο ναός οι ιερείς παρατήρησαν ότι ο σταυρός και το μαρτύριο που συμβόλιζε, προκαλούσε φόβο και ταραχή στους ιθαγενείς πληθυσμούς τους οποίους προσπαθούσαν να προσηλυτίσουν στον Χριστιανισμό και έτσι απέφευγαν να τον έχουν μέσα στην εκκλησία. Το άγαλμα που είναι στημένο έξω από το ναό απεικονίζει τον πατέρα Junipero Serra, έναν Ισπανό ιερέα της Ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας του 18ου αιώνα που αγιοποιήθηκε το 2015 από τον Πάπα Φραγκίσκο, ο οποίος έζησε για ένα διάστημα στην Κούβα και προστάτευε τα παιδιά των ιθαγενών από τη βία των αποικιοκρατών. Γύρω από την πλατεία συναντάμε ενδιαφέροντα αρχοντικά ενώ πολύ κοντά και μέσα σε έναν καταπράσινο κήπο βρίσκεται η ελληνορθόδοξη εκκλησία του Αγ. Νικολάου που στον περίβολό της είναι θαμμένοι επιφανείς πολίτες της πόλης. Το Fuente de los Leones (Κρήνη των Λεόντων) είναι ένα όμορφο σιντριβάνι του 1836, έργο του Ιταλού γλύπτη Giuseppe Gaggini. 

Plaza de San Francisco de Asis

Η Fuente de los Leones και πίσω το παλιό Τελωνείο

Η επόμενη πλατεία που επισκεπτόμαστε, κατά τον 16ο αιώνα ήταν απλώς μία αλάνα που πλημμύριζε κάθε φορά που έβρεχε και γέμιζε με λάσπη, γι' αυτό και ήταν γνωστή ως η Πλατεία με τα Έλη! Με το πέρασμα των χρόνων όμως έφτασε να γίνει μία από τις ομορφότερες πλατείες της αποικιακής αρχιτεκτονικής που εντυπωσιάζει με τις προσόψεις των κτηρίων της και τα μπαλκόνια από σφυρήλατο σίδερο. Παρά την επιβλητικότητά της, όμως, ο επισκέπτης αισθάνεται ζεστασιά και οικειότητα γιατί η πλατεία είναι μικρή και περίκλειστη. Από το 1789 ονομάστηκε Plaza de la Catedral γιατί ο Ναός, που είναι χτισμένος στο βόρειο τμήμα της, καθιερώθηκε ως ο Καθεδρικός της Αβάνας. Ο Ναός είναι αφιερωμένος στην Άμωμο Σύλληψη της Παναγίας αλλά είναι γνωστός ως San Cristobal. Ξεκίνησε να κατασκευάζεται το 1748 από τους Ιησουίτες, οι εργασίες διακόπηκαν το 1767, όταν ο Ισπανός βασιλιάς έδιωξε τα μέλη του Τάγματος από την Αμερικανική ήπειρο και ολοκληρώθηκαν το 1777.

Plaza de la Catedral

Τέταρτη και τελευταία, η Plaza Vieja που χτίστηκε στο δεύτερο μισό του 16ου αιώνα και αρχικά ονομαζόταν Plaza Nueva, δηλαδή Νέα Πλατεία, ώστε να ξεχωρίζει από την παλαιότερη Plaza de Armas. Επρόκειτο για κυρίως εμπορική πλατεία καθώς αρχικά γινόταν εκεί το σκλαβοπάζαρο ενώ αργότερα υπήρχε η κλειστή αγορά που καταστράφηκε στις αρχές του 20ου αιώνα. Στη σημερινή της μορφή είναι μια αρκετά μεγάλη πλατεία, περιτριγυρισμένη από άκρως γοητευτικά πολύχρωμα κτήρια. Στο ισόγειό τους στεγάζουν καφετέριες και εστιατόρια ενώ στα αυτιά μας φτάνουν οι χαρούμενες μουσικές από τις μπάντες.

Plaza Vieja

Άλλα Αξιοθέατα

Μερικά ακόμα ενδιαφέροντα σημεία που μπορείτε να ανακαλύψετε στην Αβάνα είναι: 

- Η Casa Simon Bolivar, ένα μουσείο που ανακαινίστηκε το 1993 και είναι αφιερωμένο στον ήρωα Simon Bolivar και στην κουλτούρα της Βενεζουέλας.

Casa Simon Bolivar

Η μικρή πλατεία με το άγαλμα του Bolivar

- Η Casa de la Calle Obispo, το παλαιότερο σπίτι της πόλης, που χρονολογείται από το 1648 είναι βαμμένο σε ρίγες λευκές και γαλάζιες και έχει κομψά ξύλινα μπαλκόνια στην πρόσοψή του. 

- Το Ξενοδοχείο Ambos Mundos, στο οποίο έμενε ο Έρνεστ Χέμινγουεϊ την εποχή που έγραψε το έργο “Αποχαιρετισμός στα Όπλα” και ένα μέρος του βιβλίου του “Για ποιον χτυπά η καμπάνα”. Το δωμάτιό του παραμένει ακριβώς το ίδιο από τότε. 

Το ροζ κτήριο στο βάθος είναι το Ξενοδοχείο Ambos Mundos

- Το Μουσείο της Επανάστασης, που στεγάζεται στο πρώην Προεδρικό Μέγαρο και αφηγείται την ιστορία του νησιού από την εποχή της αποικιοκρατίας, με έμφαση στα γεγονότα του 1959. 

- Το Τροπικό Δάσος της Αβάνας και τα πολλά πάρκα της πόλης. 

Τροπικό Δάσος της Αβάνας

- Η Fusterlandia του καλλιτέχνη Jose Rodriguez Fuster που εμπνεύστηκε από το έργο του Ισπανού Gaudi.

Η Fusterlandia

Διαμονή 

Hotel Melia Cohiba

Για τη διαμονή μας επιλέξαμε το “Melia Cohiba”, ένα από τα ελάχιστα πεντάστερα ξενοδοχεία της Αβάνας. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να σας προειδοποιήσω ότι η αναζήτηση ενός αξιόλογου καταλύματος στην Κούβα, μπορεί να αποδειχθεί αρκετά δύσκολη υπόθεση. Οι υποδομές είναι ελλιπείς και αυτό που για τα δεδομένα της Κούβας θεωρείται ως πεντάστερο, για τα ευρωπαϊκά δεδομένα είναι περίπου τριών αστέρων, γι' αυτό θα πρέπει να είσαστε προσεχτικοί με την επιλογή σας και να μην διστάσετε να πληρώσετε το κάτι παραπάνω προκειμένου να απολαύσετε περισσότερες -αυτονόητες, υπό άλλες συνθήκες- ανέσεις. 

Melia Cohiba, ο χώρος του lobby

Επίσης, τα κτήρια της πόλης είναι αρκετά παλιά και όχι πάντα καλά συντηρημένα ενώ το προσωπικό είναι κάπως... αργό! Αυτό φυσικά έχει την εξήγησή του... Τα ξενοδοχεία -όπως άλλωστε το καθετί στην Κούβα!- είναι κρατικά, που σημαίνει ότι το προσωπικό είναι δημόσιοι υπάλληλοι και εργάζονται με μισθούς πείνας (βλ. κατά μέσο όρο 10 πέσος το μήνα, δηλαδή περίπου 10 ευρώ/ μήνα). Υπό αυτές τις συνθήκες, σκεφτείτε το διπλά πριν τους αξιολογήσετε αρνητικά! Τα αποφάγια από το πρωινό σας συνήθως τα μοιράζονται για να τα πάνε στην οικογένειά τους ή να τα πουλήσουν στη μαύρη αγορά και να συμπληρώσουν το πενιχρό εισόδημά τους. Επίσης, οι διευθυντές των ξενοδοχείων είναι στις περισσότερες περιπτώσεις στρατιωτικοί, διορισμένοι σε αυτή τη θέση από το κράτος, το οποίο τους θέτει διαρκώς οικονομικούς στόχους που πρέπει να πιάσουν. Αυτό σημαίνει, αφενός ότι δεν έχουν πείρα στη συγκεκριμένη θέση και αφετέρου ότι τους ενδιαφέρει περισσότερο να παρουσιάζουν κέρδη, οπότε αν καεί π.χ. μια λάμπα σε ένα δωμάτιο θα καθυστερήσουν όσο γίνεται να την αλλάξουν ώστε να μειώσουν τα έξοδα λειτουργίας της επιχείρησης. 

Δειλινό από το παράθυρο του δωματίου

Το “Melia Cohiba” αποτελεί συνιδιοκτησία του κουβανικού κράτους και γνωστής αλυσίδας ξενοδοχείων της Ισπανίας, οπότε εδώ τα πράγματα είναι κάπως καλύτερα, μιας και οι Ισπανοί φροντίζουν τουλάχιστον να προμηθεύουν το ξενοδοχείο με ισπανικά διατροφικά προϊόντα που στην υπόλοιπη Κούβα είναι σπάνια και εξαιρετικά δυσεύρετα. Μπορεί να τρώτε για παράδειγμα στο πρωινό σας ισπανικό jamón, ένα είδος που ο μέσος Κουβανός δεν πρόκειται να δοκιμάσει ποτέ του! Και μιας και ανέφερα το πρωινό, οφείλω να παραδεχτώ ότι το ξενοδοχείο διαθέτει έναν από τους μεγαλύτερους και πληρέστερους μπουφέδες που έχω συναντήσει. Σερβίρεται σε μια μεγάλη αίθουσα με διακοσμητικό πηγάδι στο κέντρο της κάτω από τον γυάλινο θόλο ενώ το πρωινό σας συνοδεύει ορχήστρα που παίζει ζωντανά μουσική και σας ταξιδεύει σε άλλες εποχές. Τα δωμάτια είναι πολύ μεγάλα και ευρύχωρα. Το δικό μας διέθετε δύο μπάνια, σαλόνι και μια υπέροχη θέα στην πόλη και τον ωκεανό. Το ξενοδοχείο βρίσκεται σε πολύ κεντρικό σημείο της Αβάνας, στην παραλιακή λεωφόρο Malecon, διαθέτει πισίνα, καφετέρια, espresso bar, ένα εστιατόριο με μεσογειακή κουζίνα, ένα με ιταλική και ένα grill restaurant. Τέλος, το wi-fi του ξενοδοχείου είναι αρκετά ικανοποιητικό, γεγονός εξαιρετικά σημαντικό μιας και το Internet στα περισσότερα σημεία της Κούβας αποτελεί κάτι σαν... "είδος πολυτελείας", αφού αφενός το σήμα είναι κάκιστο και αφετέρου κοστίζει ακριβά!  

Εκπληκτική θέα από το ξενοδοχείο στον Ατλαντικό ωκεανό

Κουζίνα

Πλανόδιος πωλητής παγωτού στους δρόμους της Αβάνας

Η κουζίνα της Κούβας δεν έχει κάποιο συγκεκριμένο χαρακτηριστικό, πέρα από τις εμφανείς επιρροές της από την ισπανική. Κυριαρχούν οι αστακοί, τα ψάρια και τα θαλασσινά, το χοιρινό, το μαύρο ρύζι με κόκκινα φασόλια, οι γλυκοπατάτες (yucca) και τα φρούτα, ειδικά τα εξωτικά (ανανάς, μάνγκο, παπάγια, καρύδα). Οι Κουβανοί συνηθίζουν να τρώνε για ορεκτικό φρούτα με αλάτι ενώ το αγαπημένο τους σνακ, από τη στιγμή που δεν έχουν τσιπς, είναι το άκρως παχυντικό chicharron, η τηγανητή πέτσα του γουρουνιού. Τα φαγητά τους είναι κυρίως τηγανητά και τα τηγανίζουν με λίπος, γιατί το λάδι είναι δυσεύρετο. Από γλυκά, αρκετά δημοφιλή είναι το pudin, το λεγόμενο "γλυκό των φτωχών" επειδή γίνεται από λίγα και φθηνά υλικά που υπάρχουν σε κάθε σπίτι και το flan που μοιάζει με το καραμελέ. Επίσης, μπορείτε να βρείτε στο δρόμο πλανόδιους που πωλούν churros (μακρόστενα σνακ με ζάχαρη και κανέλα που θυμίζουν τηγανίτες ή λουκουμάδες), σνακ από τηγανητή μπανάνα (αν δεν κάνω λάθος τα λένε patacon αλλά και tostones de platano) καθώς και παγωτό διαφόρων γεύσεων, περιχυμένο με γάλα εβαπορέ, μέσα σε μισή καρύδα. 

Παγωτό μέσα σε καρύδα

Όσον αφορά τα ποτά, νούμερο ένα στη λίστα είναι φυσικά το ρούμι! Το αυθεντικό κουβανέζικο ρούμι είναι ελαφρύ, καθαρό και ανόθευτο και δεν... βαράει στο κεφάλι! Μπορείτε να το δοκιμάσετε σκέτο ή σε cocktail με χυμό ζαχαροκάλαμου, με χυμό ανανά (Havana Especial), με Cola (Cuba Libre) ή σε mojito, daiquiri, piña colada. 

Ρούμι Havana Club

Μπύρα Bucanero

Εκτός από το ρούμι, η Κούβα παράγει τις τοπικές μπύρες Bucanero και Cristal. Τις δοκιμάσαμε και τις δύο και αξίζουν. Επίσης, βγάζει αναψυκτικά με γεύση ανανά. Από την άλλη, μεγάλη προσοχή χρειάζεται με το νερό! Το νερό της βρύσης δεν είναι πόσιμο και πολλά μαγαζιά έχουν έλλειψη από εμφιαλωμένο, οπότε φροντίστε όταν βρείτε να προμηθευτείτε αρκετά μπουκάλια. Στην πρωτεύουσα και τις μεγάλες τουριστικές πόλεις, όπως το Varadero, τα παγάκια είναι εργοστασιακά, φτιαγμένα από εμφιαλωμένο νερό, οπότε είναι ασφαλή. Θα τα αναγνωρίσετε από την τρύπα που έχουν στη μέση. Στις επαρχιακές πόλεις, απλώς αποφύγετε να καταναλώσετε παγάκια ή νερό ή ωμά λαχανικά που έχουν πλυθεί στη βρύση γιατί η γαστρεντερίτιδα παραμονεύει. Για καλό και για κακό, να έχετε μαζί σας ειδικά χαπάκια για τη διάρροια, γιατί -χωρίς να θέλω να υπερβάλλω- κανένας δεν ταξίδεψε στην Κούβα δίχως να πάθει έστω και μια μικρή ενόχληση στο στομάχι του!

Από μέρη για να φάτε, έχω να σας προτείνω τα παρακάτω...

“La Bodeguita del Medio”: 

La Bodeguita del Medio

Πρόκειται για το απόλυτο must της Αβάνας και δεν υπάρχει περίπτωση να μην το τιμήσει κάθε επισκέπτης της πόλης. Η Casa Martinez ξεκίνησε σαν παντοπωλείο, κοντά στον Καθεδρικό Ναό. 

Γλυκοπατάτες, μοσχάρι και φασόλια με ρύζι

Ως εστιατόριο άνοιξε το 1942 αλλά ήταν ένα απλό φαγάδικο σε καθόλου κεντρικό σημείο, όπως συνηθιζόταν εκείνη την εποχή, αλλά σε ένα άγνωστο δρομάκι και οι πρώτοι του πελάτες ήταν οι εργάτες από ένα κοντινό τυπογραφείο. 

Τον Απρίλιο του 1950 μετονομάστηκε σε “Bodeguita del Medio” και έμελλε να γίνει ένα από τα πιο αριστοκρατικά στέκια στην Κούβα. Έγινε ευρέως γνωστό μόλις το ανακάλυψαν οι μεγάλοι εκπρόσωποι της νοτιοαμερικανικής λογοτεχνίας αλλά και ο σπουδαίος Έρνεστ Χέμινγουεϊ, παρόλο που δεν είναι λίγοι όσοι υποστηρίζουν ότι πρόκειται απλώς για φήμη, μιας και ο Χέμινγουεϊ δεν επισκέφθηκε ποτέ το εν λόγω εστιατόριο! 

Χοιρινό και σαλάτα

Η κουζίνα του είναι κρεολική, συνδυάζει δηλαδή επιρροές από την ισπανική και την αφρικάνικη. Πρώτο πιάτο στο μενού μας ήταν σαλάτα και τσιπς, για ορεκτικό δοκιμάσαμε γλυκοπατάτες τηγανητές, για κυρίως ένα πιάτο χοιρινό και ένα με μοσχάρι συνοδευόμενα από “moros y cristianos”, δηλαδή μαύρα φασόλια με ρύζι. Η ατμόσφαιρα του χώρου μαγική, με τους τοίχους γεμάτους γκράφιτι και επιγραφές των επισκεπτών. Φυσικά αφήσαμε και εμείς το στίγμα της παρουσίας μας στον τοίχο, όπως όλοι άλλωστε, την ώρα που ένα τρίο καλλιτεχνών με κιθάρες έκανε την εμφάνισή του για να συμπληρώσει το σκηνικό με γνωστά κουβανέζικα μουσικά ακούσματα...

“Agua”: 

Cocktail στο Agua

Το grill-restaurant του ξενοδοχείου Melia Cohiba είναι μια πολύ καλή επιλογή για δείπνο. Τα τραπέζια του απλώνονται στον όμορφο χώρο της πισίνας οπότε έχουμε ένα μεγάλο συν στο σκηνικό. Στα αρνητικά θα έβαζα το κάπως αργό -παρότι ευγενικό- σέρβις και τις αρκετές ελλείψεις σε πρώτες ύλες, καθώς τα περισσότερα από όσα αναγράφονται στον κατάλογο δεν υπάρχουν, αλλά αυτό έχει να κάνει με τις δυσκολίες στην τροφοδοσία του νησιού που είναι αποτέλεσμα της γενικότερης κατάστασης που επικρατεί στην Κούβα. Το μενού περιλαμβάνει πίτσες, μπέργκερ και διάφορα σάντουιτς. Δοκιμάσαμε ζουμερό σουβλάκι χοιρινό με πιπεριές, συνοδευόμενο από ρύζι και βραστή πατάτα και ήπιαμε τοπική μπύρα Bucanero.

Σουβλάκι χοιρινό με πιπεριές, ρύζι και βραστή πατάτα

“Paladar Alfido”: 

Paladar "Alfido"

Μια από τις καλύτερες επιλογές για φαγητό στην Αβάνα αποτελούν τα περίφημα “paladares”. Τα “paladares” είναι μικρά εστιατόρια που στεγάζονται σε σπίτια και είναι ένας καλός τρόπος για να γνωρίσουμε από κοντά την τοπική “σπιτική” κουζίνα μέσα σε έναν αυθεντικό κουβανέζικο χώρο. Ο καθένας μπορεί να φτιάξει ένα "paladar" στο σπίτι του, αρκεί βέβαια να το δηλώσει στο κράτος και η χωρητικότητά του να μην ξεπερνάει τα 4-5 τραπέζια. Μερικά από αυτά τα μαγαζάκια είναι πολύ ρομαντικά καθώς μπορεί να έχουν στημένα τα τραπέζια τους σε χαριτωμένες αυλές ή μικρά μπαλκονάκια με θέα στην πόλη. Η δική μας εμπειρία όμως βούτηξε ακόμη περισσότερο στα... “βαθιά”! Το σπίτι του Alfido βρίσκεται σε έναν δρόμο πολύ κοντά στο Καπιτώλιο αλλά επιτρέψτε μου να μην σας αποκαλύψω τη διεύθυνσή του. Αν είσαστε τυχεροί να μάθετε το μυστικό από κάποιον ντόπιο, όπως κάναμε εμείς, θα γευτείτε ένα εκπληκτικό μενού από αστακούς, αστακομακαρονάδες, μπακαλιάρο τηγανητό, σαλάτες, γλυκοπατάτες και ρύζι με μαύρα φασόλια με μόλις 30 ευρώ το άτομο. Ο λόγος που κρατάω τη διεύθυνσή του μυστική είναι γιατί δεν πρόκειται για κάποιο επίσημο “paladar”, αλλά για ένα μαγαζάκι που στήνεται στα γρήγορα και λειτουργεί μόνο όποτε υπάρχουν διαθέσιμα προϊόντα. Είναι, θα λέγαμε με λίγα λόγια, κάπως... “παράνομο”. Ωστόσο, επιφυλάσσομαι να σας αποκαλύψω περισσότερα σε μελλοντικό μου άρθρο (βλ. σχετικά, εδώ)

Αστακομακαρονάδα στου "Alfido"

Διασκέδαση

Floridita

Mojito, Β del M

Η γνωριμία μας με τη νυχτερινή ζωή της Κούβας, ξεκινά από ένα ρητό που είναι γραμμένο στον τοίχο του “Bodeguita del Medio” και αποδίδεται στον Έρνεστ Χέμινγουεϊ: “Το mojito μου στο Bodeguita, το daiquiri μου στο Floridita”... Έτσι και εμείς αποφασίζουμε να δοκιμάσουμε το mojito του Bodeguita -μαζί με την κουζίνα του- και να συνεχίσουμε τη βραδιά μας με ένα daiquiri (σε διάφορες γεύσεις: λεμόνι, φράουλα, μπανάνα, μάνγκο ή διπλό και χωρίς ζάχαρη όπως το έπινε ο Έρνεστ) στο Floridita. Το μαγαζί έχει διατηρήσει τον αυθεντικό εσωτερικό διάκοσμο στα χρώματα του κόκκινου και του μαύρου καθώς και το αγαπημένο σκαμπό του συγγραφέα, στο οποίο απαγορεύεται να καθίσει άλλος. Το άγαλμά του μας κοιτάζει από τη γωνία, την ώρα που μια ορχήστρα από νεαρές κοπέλες παίζει και τραγουδά γνωστά κουβανέζικα τραγούδια. 

Στο βάθος αριστερά το άγαλμα του Ernest Hemingway

Η καταπληκτική ορχήστρα της Floridita

Αν θέλετε να πάρετε μια γεύση από την Αβάνα της εποχής του Lucky Luciano και της κουβανικής Cosa Nostra, μπορείτε να επισκεφθείτε ένα από τα φολκλορικά καμπαρέ, όπως το Cabaret Tropicana στο Miramar ή το Cabaret Parisien του ξενοδοχείου Nacional, για να παρακολουθήσετε ένα φαντασμαγορικό show με εξωτικούς χορούς και εντυπωσιακά κοστούμια. Από την άλλη, στην Casa de la Musica στο Miramar μπορείτε να απολαύσετε live μουσική από συγκροτήματα που παίζουν bolero, salsa και jazz ενώ στο Chan Chan στη μαρίνα Hemingway μπορείτε να χαλαρώσετε πλάι στη θάλασσα, ακούγοντας παραδοσιακή κουβανέζικη μουσική. Μια καλή επιλογή επίσης είναι να έχετε ενημερωθεί από πριν για τα δρώμενα που θα πραγματοποιούνται κατά τις ημέρες που θα επισκεφθείτε το νησί. Για παράδειγμα, όταν βρισκόμασταν εμείς στην Κούβα διεξαγόταν Διεθνές Φεστιβάλ Λάτιν Χορού, οπότε κάτι τέτοιο σας δίνει την ευκαιρία αφενός να θαυμάσετε από κοντά κορυφαίους χορευτές από όλο τον κόσμο και αφετέρου να χορέψετε μαζί τους. 

Η θρυλική "Tete" Garcia Caturla στο Buena Vista Social Club

Pizza, "El Guajirito Restaurant"

Άλλη μία σημαντική στιγμή του ταξιδιού μας ήταν όταν απολαύσαμε στο "El Guajirito Restaurant" τη θρυλική Orquesta Buena Vista Social Club, μια αναβίωση του αρχικού Buena Vista Social Club της εποχής του 1940 στην οποία συμμετέχουν και βετεράνοι από την αρχική ορχήστρα. Ανάμεσά τους και η θρυλική Teresa (Teté) Garcia Caturla, που στα 83 της χρόνια συνεχίζει ακούραστα να τραγουδά, να χορεύει, να παίζει με το κοινό και να του μεταδίδει το κέφι και την ενέργειά της. Η είσοδος κοστίζει 30 πέσος (περίπου 30 ευρώ) το άτομο και περιλαμβάνει 3 ποτά ή 2 ποτά και ένα πιάτο (μπορείτε να επιλέξετε είτε ένα πλατό με τυριά-αλλαντικά είτε μια πίτσα). 

Από εκεί και πέρα, το κέντρο της Αβάνας διαθέτει πάρα πολλά μπαράκια με μουσική -τα περισσότερα δεν τα πιάνει καν το μάτι σου!- που σερβίρουν ποτά φθηνά, ποιοτικά και σε μεγάλη ποσότητα και στα οποία μπορεί κανείς να χορεύει για ώρες!

Mojito και Havana Especial, "El Guajirito Restaurant" 

Αγορές

Casa del cafe

Ξεκινώντας αυτή την ενότητα, θεωρώ καλό να σας ενημερώσω ότι στα supermarket της Κούβας θα βρείτε ελάχιστα πράγματα. Συνήθως μόνο ρούμι, νερό (και αυτό παίζεται!) και μερικά φαγώσιμα. Επίσης, αν σκοπεύετε να κάνετε αγορές σε ρούχα, παπούτσια ή ηλεκτρονικά είδη, απλώς ξεχάστε το γιατί δεν αξίζει! Το μόνο που θα αγοράσετε στα σίγουρα είναι ρούμι (μπορείτε να μεταφέρετε στη βαλίτσα σας μέχρι 2 λίτρα ρούμι ανά άτομο) και πούρα (μέχρι 50 πούρα το άτομο). Για πούρα επισκεφθείτε το κατάστημα “Casa del café” στη γωνία των οδών Baratillo και Obispo, κοντά στην πλατεία των Όπλων. Το μαγαζί πουλάει πούρα και ρούμι αλλά στο παταράκι του έχει μερικά τραπεζάκια και λειτουργεί και ως καφετέρια. 

Casa del cafe, εσωτερικό

Πωλητής καρύδας στην αγορά του San Jose

Για σουβενίρ, η καλύτερη επιλογή είναι να επισκεφθείτε την κλειστή αγορά του San José που είναι πολύ ενδιαφέρουσα έστω και μόνο για βόλτα. Τεράστια ποικιλία σε μπλουζάκια, καπέλα, μπερέδες, μαγνητάκια, διακοσμητικά, μπρελόκ και οτιδήποτε μπορείτε να φανταστείτε. Μην ντραπείτε να κάνετε παζάρια! Πάρτε μια ανάσα από τις αγορές πίνοντας χυμό καρύδας μέσα από την καρύδα και στη συνέχεια δώστε στον πωλητή να σας τεμαχίσει την καρύδα με τη χατζάρα του ώστε να φάτε τη σάρκα της. Οφείλω να πω ότι η μαλακή καρύδα δεν με ενθουσίασε καθόλου, η πιο ξερή όμως που δοκίμασα ήταν πολύ νόστιμη!

Η κλειστή αγορά του San Jose

Μαγαζί με σουβενίρ στο κέντρο της παλιάς Αβάνας

Απέναντι από την αγορά, βρίσκεται η Iglesia de San Francisco de Paula που πρωτοχτίστηκε το 1664 ως εκκλησία και νοσοκομείο για γυναίκες. Ο San Francisco de Paula ήταν ερημίτης, ιδρυτής Ρωμαιοκαθολικού Τάγματος και αγαπητός για την ταπεινότητα και τα θαύματά του. Η μνήμη του εορτάζεται στις 2 Απριλίου. Τα δύο κτήρια, εκκλησία και νοσοκομείο, καταστράφηκαν ολοσχερώς το 1730 από τυφώνα αλλά ανακατασκευάστηκαν και διευρύνθηκαν το 1745 σε μπαρόκ τεχνοτροπία. Το 1776 το νοσοκομείο έφτασε να γίνει το σημαντικότερο στην Αβάνα ενώ από αυτό πέρασαν γενιές διάσημων γιατρών. 

Το 1944 η εκκλησία ανακηρύχθηκε ως εθνικό μνημείο, όχι όμως και το νοσοκομείο, το οποίο κατεδαφίστηκε για να περάσει ο Σιδηρόδρομος. Η κάτοψη της εκκλησίας του San Francisco de Paula ακολουθεί το σχήμα του λατινικού σταυρού όπως συμβαίνει και στην εκκλησία του Αγ. Φραγκίσκου της Ασίζης που βρίσκεται επίσης στην Αβάνα. Στο εσωτερικό του συναντάμε ενδιαφέροντα βιτρό παράθυρα και το μοναδικό αυθεντικό εκκλησιαστικό όργανο στην Αβάνα που διατηρείται στην αρχική του κατάσταση. Επίσης, στο εσωτερικό του Ναού φυλάσσονται οι στάχτες του Κουβανού Claudio José Brindis de Salas, ενός από τους καλύτερους βιολιστές της εποχής του.

Iglesia de San Francisco de Paula, εσωτερικό

- Ευχαριστώ θερμά την Talia για την απολαυστική ξενάγησή της στην Αβάνα καθώς μας εισήγαγε με μοναδικό τρόπο στην καθημερινότητα του τόπου και στην αληθινή ζωή των κατοίκων και μας μύησε στα μυστικά της πιο συναρπαστικής πόλης του κόσμου!