Γαλαξίδι: Σοφιστικέ αποδράσεις με αύρα... νησιώτικη

Ένα μικρό κομμάτι γης που θαρρείς και αποκολλήθηκε από τη Στερεά Ελλάδα και κίνησε να αρμενίζει καταμεσής του πελάγους... Κάπως έτσι θα τολμούσα να περιγράψω το Γαλαξίδι, αυτή την υπέροχη παραθαλάσσια κωμόπολη του Νομού Φωκίδας που ναι μεν είναι ενωμένη με την ηπειρωτική Ελλάδα, η αίσθηση όμως που αποπνέει είναι αυτή ενός αυτόνομου νησιού δεμένου μονάχα με την απεραντοσύνη της θάλασσας. Και δεν είναι διόλου παράλογο κάτι τέτοιο, μιας και οι κάτοικοί του από νωρίς στράφηκαν προς τη ναυτιλία, έγιναν ναυτικοί και έμποροι, ταξίδεψαν μακριά και έχτισαν στο Γαλαξίδι αρχοντικά καπετανόσπιτα που τα παραθύρια τους αγναντεύουν μέρα και νύχτα προς το απέραντο γαλάζιο. Ο πρώτος δρόμος έφτασε εδώ μόλις το... 1963! Μέχρι τότε η μοναδική διέξοδος για επικοινωνία με τον έξω κόσμο ήταν η θάλασσα...

Στο βάθος αχνοφαίνεται η Ιτέα...

Το Γαλαξίδι υπάγεται στον Δήμο Δελφών, βρίσκεται στα βόρεια του Κορινθιακού Κόλπου, απέχει μόλις λίγα χιλιόμετρα από την Ιτέα και περίπου 2 ώρες και 50 λεπτά από την Αθήνα. Από το 1978 έχει χαρακτηριστεί ως παραδοσιακός οικισμός, μιας και κουβαλά μια δική του ξεχωριστή αρχοντιά που σε ταξιδεύει σε άλλες εποχές. Διαθέτει πλούσια ναυτική ιστορία που πλέον αντανακλάται στα αναπαλαιωμένα αρχοντικά, πολλά από τα οποία έχουν μετατραπεί σε ατμοσφαιρικούς ξενώνες. Χάρη στο μεράκι των κατοίκων του, το Γαλαξίδι έχει καταφέρει να διατηρήσει τη γραφικότητά του, γεγονός που αποτελεί πόλο έλξης για τους επισκέπτες, είτε πρόκειται για οικογένειες που παραθερίζουν εδώ κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού είτε για ζευγάρια που αποζητούν στιγμές χαλάρωσης για τα σαββατοκύριακά τους. Προσελκύει όμως και τους ταξιδιώτες της μιας μέρας, που αποφασίζουν να αφήσουν για λίγο την κοντινή Αράχοβα και να κατηφορίσουν στην παραλία για ψάρι και... ουζοκατάνυξη στα γραφικά ουζερί του Γαλαξιδίου.

Λίγα λόγια για την Ιστορία... 

Η ονομασία “Γαλαξίδι” φαίνεται να εμφανίστηκε για πρώτη φορά κάπου μεταξύ 6ου και 9ου αιώνα μ.Χ., η ακριβής προέλευση ωστόσο της λέξης μάς είναι άγνωστη. Μία εκδοχή θέλει τη λέξη να προέρχεται από τη “γαλατσίδα”, ένα ποώδες φυτό που αφθονεί στην περιοχή. Μια δεύτερη εκδοχή μάς οδηγεί στην βυζαντινή οικογένεια Γαλαξείδη που κατείχε εκτάσεις γης στην περιοχή και που φαίνεται να είναι αυτή που ανακατασκεύασε την παλιά ερειπωμένη πόλη. Οι ερευνητές ωστόσο θεωρούν ότι τελικά είναι πιο πιθανό να βγήκε το επώνυμο “Γαλαξείδης” από το τοπωνύμιο “Γαλαξίδι” παρά το αντίθετο. Η τρίτη εκδοχή ανάγεται στη σφαίρα της μυθολογίας, σύμφωνα με την οποία ο Προμηθέας είχε ερωτευτεί μια γοργόνα που ονομαζόταν Γάλαξα και την έκλεψε για να την κάνει δική του. Ναυτική πόλη το Γαλαξίδι και τι πιο ταιριαστό από το να έχει πάρει το όνομά του από μια όμορφη γοργόνα! 

Όσον αφορά την Ιστορία τώρα, η περιοχή πρωτοκατοικήθηκε από τους Οζολούς ή Εσπέριους Λοκρούς κατά τον 8ο αιώνα π.Χ. Η αρχαία πόλη ονομαζόταν Χάλαιον ή Χάλειον και διέθετε ένα σημαντικό ιερό αφιερωμένο στο θεό Απόλλωνα. Οι κάτοικοι, όπως είναι σχεδόν αυτονόητο, ασχολούνταν με τη ναυτιλία και το εμπόριο. Ευρήματα από εκείνη την εποχή μπορεί να δει κανείς στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Γαλαξιδίου ενώ διάφορα αρχαιολογικά ευρήματα από το Γαλαξίδι έχουν παραχωρηθεί σε 15 μουσεία ανά τον κόσμο μεταξύ των οποίων και το Βρετανικό Μουσείο που φιλοξενεί δύο χάλκινες επιγραφές του 5ου αιώνα π.Χ. και 97 χάλκινα αγγεία και σκεύη! Κατά τη βυζαντινή περίοδο, το Γαλαξίδι γνώρισε πολλά δεινά είτε λόγω επιδημιών είτε λόγω επιδρομών. Βούλγαροι, Νορμανδοί και Καταλανοί λεηλάτησαν διαδοχικά την πόλη πριν αυτή τελικά πέσει στα χέρια των Οθωμανών στα τέλη του 14ου αιώνα με αρχές του 15ου. Για μικρό χρονικό διάστημα αποτέλεσε έδρα του Μπέη, καθόλη όμως τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας κανένας Τούρκος δεν κατοίκησε ποτέ μόνιμα στο Γαλαξίδι! Υπήρξε μάλιστα η πρώτη πόλη της Στερεάς Ελλάδας που ύψωσε τη σημαία της Επανάστασης, ενώ οι πλοίαρχοι και οι έμποροι προσέφεραν γενναιόδωρα τα πλοία τους στον Αγώνα για την Απελευθέρωση. Σε όλη τη διάρκεια του Αγώνα, το Γαλαξίδι γνώρισε τρεις μεγάλες καταστροφές. Η πρώτη έλαβε χώρα το Σεπτέμβριο του 1821 όταν ο στόλος του Ισμαήλ Μπέη Γιβραλτάρ κατάφερε να κάμψει την άμυνα των Γαλαξιδιωτών και να εισβάλει στην πόλη. Ευτυχώς οι κάτοικοι είχαν προλάβει να την εγκαταλείψουν εγκαίρως. Το Μάιο του 1825 ήρθε η δεύτερη καταστροφή. Ο Κιουταχής, στην προσπάθειά του να εξασφαλίσει τα νώτα του πριν ριχτεί στην πολιορκία του Μεσολογγίου, φρόντισε να περάσει από το Γαλαξίδι και να το καταστρέψει. Ωστόσο τα γαλαξιδιώτικα πλοία έλειπαν από το λιμάνι και γλίτωσαν. Δεν συνέβη το ίδιο όμως όταν το Νοέμβριο του ίδιου έτους ο Ιμπραήμ επιτέθηκε και αυτός με τη σειρά του στο Γαλαξίδι, προκαλώντας τη μεγαλύτερη ίσως καταστροφή που γνώρισε η πόλη και οι κάτοικοί της. Αυτός ο τελευταίος κατάφερε να αρπάξει πολλά πλοία και να αιχμαλωτίσει τα γυναικόπαιδα. Όσοι από τους κατοίκους πρόλαβαν, εγκατέλειψαν την πόλη και κατέφυγαν στην Ύδρα, την Κόρινθο και το Λουτράκι. Τα αιχμάλωτα γυναικόπαιδα πωλήθηκαν στα σκλαβοπάζαρα της Αιγύπτου και πολύ αργότερα η ελληνική κυβέρνηση κατάφερε να εντοπίσει μερικά μόνο από αυτά τα άτομα και να τα φέρει πίσω στην πατρίδα. Στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, οι κάτοικοι του Γαλαξιδίου γνώρισαν την πείνα και την εξαθλίωση, όπως άλλωστε έγινε και σε όλες τις περιοχές της χώρας μας. Τα πρώτα κατοχικά στρατεύματα έκαναν την εμφάνισή τους το Μάιο του 1941 και στην πλειονότητά τους απαρτίζονταν από Ιταλούς στρατιώτες, μιας και η διοίκηση της Στερεάς Ελλάδας είχε περιέλθει στις Ιταλικές αρχές. 

Η ναυτική παράδοση... 

Οι κάτοικοι της περιοχής, όπως είδαμε, από πολύ νωρίς στράφηκαν προς τη θάλασσα. Η αρχή της ακμής, ωστόσο, του γαλαξιδιώτικου ναυτικού εντοπίζεται στην περίοδο που ακολουθεί τη Συνθήκη του Πασάροβιτς (1718). Σε όλη τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας οι Γαλαξιδιώτες ασχολούνταν επιτυχώς με τη ναυτιλία, κάτι που ενισχύθηκε ακόμη περισσότερο το 1774 με τη Συνθήκη του Κιουτσούκ-Καϊναρτζή, που επέτρεψε στα γαλαξιδιώτικα πλοία να υψώσουν ρωσική σημαία. Σημαντική φυσιογνωμία της εποχής υπήρξε ο Ιωάννης Παπαδιαμαντόπουλος ο οποίος, εκτός από εξέχουσα μορφή του Αγώνα για την Απελευθέρωση, διαδραμάτισε σπουδαίο ρόλο και στην ανάπτυξη της ναυτιλίας. Ξεκίνησε να ναυπηγεί πλοία στο Γαλαξίδι για να απελευθερωθεί από το μεσολογγίτικο ναυτικό και κατάφερε να συγκεντρώσει όλη τη διακίνηση του εμπορίου της Πελοποννήσου και της Δυτικής Ελλάδας. Το 1803 το Γαλαξίδι αριθμούσε έναν στόλο από 50 πλοία και συγκαταλεγόταν στις πέντε πόλεις με τα περισσότερα πλοία σε όλο τον ελλαδικό χώρο. Μετά από μια μικρή κάμψη που έφερε η Επανάσταση, η πόλη συνήλθε από τις καταστροφές της και ξεκίνησε την ανοδική της πορεία. Η χρυσή περίοδος για τη γαλαξιδιώτικη ναυτιλία εντοπίζεται στην περίοδο μεταξύ 1829 και 1912. 

Παραταγμένες ψαρόβαρκες στο λιμανάκι του Γαλαξιδίου

Το ναυπηγείο του Γαλαξιδίου συναγωνιζόταν πλέον επάξια τα ξένα ναυπηγεία γιατί η κατασκευή ενός πλοίου σε αυτό κόστιζε σχεδόν τα μισά χρήματα. Παράλληλα με τη ναυτιλία άνθισε και το εμπόριο. Τα εμπορικά πλοία των Γαλαξιδιωτών έφταναν μέχρι τα λιμάνια της Κωνσταντινούπολης, της Ισπανίας, της Ιταλίας, της Μασσαλίας, της Μαύρης Θάλασσας, του Δούναβη ως και της Αγγλίας. Μάλιστα αρκετοί Γαλαξιδιώτες ναυτιλιακοί πράκτορες ήταν μόνιμα εγκατεστημένοι στη Μασσαλία, τη Νίκαια, το Λιβόρνο, την Τεργέστη και την Οδησσό προκειμένου να συντονίζουν καλύτερα τις επιχειρήσεις τους. Η τοπική κοινότητα του Γαλαξιδίου ενθάρρυνε την ενασχόληση με τα επαγγέλματα της θάλασσας και γίνονταν προσπάθειες για ενίσχυση της εκπαίδευσης των νέων προς αυτή την κατεύθυνση. Αμέσως μετά την Απελευθέρωση, οι κάτοικοι μερίμνησαν για την κατασκευή σχολικού κτηρίου. Το πρώτο σχολείο της πόλης ιδρύθηκε το 1830-31 και στη συνέχεια χωρίστηκε σε αρρένων και κορασίδων. Το 1880 ιδρύθηκε και παρθεναγωγείο. Ιδιαίτερο μέλημα βεβαίως των κατοίκων αποτέλεσε η ενίσχυση των ναυτικών σπουδών. Έτσι, με Διάταγμα της κυβέρνησης ιδρύθηκε στο Γαλαξίδι το 1867 Ναυτικό Σχολείο, αντίστοιχο με αυτά που λειτουργούσαν στην Ύδρα, στη Σύρο και στο Αργοστόλι. Το Ναυτικό Σχολείο λειτούργησε μέχρι το 1885, το 1963 ιδρύθηκε Ναυτικό Λύκειο το οποίο όμως το 1980 μετατράπηκε σε Γενικό Λύκειο, ενώ το 1990 η “Ανωτέρα Δημόσια Σχολή Πλοιάρχων Εμπορικού Ναυτικού Γαλαξιδίου” συγχωνεύτηκε με την αντίστοιχη της Πρέβεζας. Σήμερα το Γαλαξίδι κουβαλά μονάχα τις μνήμες των περασμένων ένδοξων εποχών του. Η ναυτιλία έχει παρακμάσει και μόνο τα παλιά αρχοντικά στέκουν αγέρωχα να μας θυμίζουν με κάποια πικρή νοσταλγία την αλλοτινή τους αίγλη. Η γενικότερη παρακμή της ναυτιλίας που επήλθε με τα χρόνια οδήγησε πολλούς Γαλαξιδιώτες να αναζητήσουν την τύχη τους μακριά από την ιδιαίτερη πατρίδα τους. Λόγω έλλειψης θέσεων, οι περισσότεροι ναυτικοί ξεκίνησαν να εργάζονται σε ξένα καράβια και τις περισσότερες φορές αναγκάζονταν να μετακομίσουν στον Πειραιά όπου με τον καιρό συγκεντρώθηκαν όλες οι μεγάλες ναυτιλιακές εταιρείες.

Μια βόλτα στην πόλη... 

Η πλατεία Ηρώων

Στο Γαλαξίδι δεν υπάρχουν τα πολλά τουριστικά αξιοθέατα που μπορεί να βρει κανείς σε άλλους προορισμούς. Το πιο όμορφο αξιοθέατο είναι ο ίδιος ο οικισμός, γεμάτος χρώματα και αρώματα, που με το γραφικό λιμανάκι του μοιάζει σαν να ξεπήδησε από τον καμβά ενός ζωγράφου. Τι καλύτερο λοιπόν από το να απολαύσουμε -ειδικά όταν ο καιρός το επιτρέπει- έναν ρομαντικό περίπατο στη λιακάδα; Ξεκινάμε από την κεντρική Πλατεία Ηρώων με τους φοίνικες που προσδίδουν στο Γαλαξίδι μια νότα πιο εξωτική. Η πλατεία παλαιότερα ονομαζόταν Μανουσάκια, αργότερα όμως στήθηκε στο μέσο της το Μνημείο Ηρώων που της χάρισε το σημερινό της όνομα. Τα κατηφορικά δρομάκια οδηγούν όλα στη θάλασσα. Ένα από αυτά μας βγάζει στη συνοικία της Αγοράς με το πρώτο φυσικό λιμάνι της πόλης. Στη συνέχεια κατευθυνόμαστε προς τον Χηρόλακα, το δεύτερο φυσικό λιμάνι με τα καπετανόσπιτα που καθρεφτίζονται στο νερό. 

Το Μνημείο της "Γυναίκας του Ναυτικού"

Ακολουθούμε την ακτή Οιάνθης, τη μεγάλη παραλιακή περαντζάδα με τα γραφικά ταβερνάκια και φτάνουμε μέχρι την απέναντι χερσόνησο, στους πρόποδες του λόφου με το πευκοδάσος που φτάνει ως τη θάλασσα. Κάπου εκεί, στο τελευταίο σημείο της γαλαξιδιώτικης στεριάς, συναντάμε το “Μνημείο της γυναίκας του ναυτικού”. Πρόκειται για το άγαλμα μιας γυναίκας που ατενίζει το απέραντο της θάλασσας και αποχαιρετά τον αγαπημένο της που είναι ναυτικός. Όλη η εγκαρτέρηση, η ελπίδα και η αγάπη συγκεντρώνονται στο βλέμμα αυτής της γυναίκας που έχει μοιράσει όλη της τη ζωή μέσα σε διαδοχικές στιγμές αποχαιρετισμού και σμιξίματος με το αγαπημένο της πρόσωπο, μα πάνω απ' όλα έχει περάσει όλη της τη ζωή περιμένοντας... Αγναντεύοντας τη θάλασσα, προσευχόμενη ο καιρός να είναι καλός και περιμένοντας τον αγαπημένο να γυρίσει... 

Νυχτερινές συναντήσεις μέσα στη βροχή με μερικούς περίεργους... "κατοίκους" της πόλης!

Τα top-5 αξιοθέατα του Γαλαξιδίου:

1. Τα καπετανόσπιτα 

Το λιμανάκι του Χηρόλακα

Μπορεί οι ιστορικοί ταρσανάδες όπου ναυπηγούνταν τα πλοία να μην υπάρχουν πια, μπορεί τα μοναδικά ντοκουμέντα της ύπαρξης του Γαλαξιδίου ως σημαντικού εμπορικού λιμανιού της χώρας κατά τον 18ο και 19ο αιώνα να φυλάσσονται ως εκθέματα στις προθήκες των μουσείων, κάτι όμως παραμένει ακόμα ζωντανό από τη ναυτική παράδοση του τόπου. Κάτι αντιστέκεται στο χρόνο και μαρτυρά την ιστορία. Είναι η νησιώτικη αύρα που αποπνέει το Γαλαξίδι και είναι τα παλιά του αρχοντικά που εντυπωσιάζουν το βλέμμα του ταξιδιώτη και το αιχμαλωτίζουν από την πρώτη κιόλας στιγμή. Μια βόλτα στα καντούνια της πόλης αρκεί για να πειστούμε ότι έχουμε να κάνουμε με έναν ιστορικό διατηρητέο οικισμό που φέρει τη σφραγίδα της παράδοσης. Τα πρώτα πλιθόχτιστα αρχοντικά οικοδομήθηκαν γύρω στο 1850. Οι κοσμογυρισμένοι ιδιοκτήτες τους συνήθιζαν να φέρνουν οικοδομικά υλικά αλλά και τεχνίτες από το εξωτερικό. Είναι μάλιστα εμφανείς οι ευρωπαϊκές επιρροές, τόσο στην αρχιτεκτονική όσο και στη διακόσμηση, η οποία είναι φυσικά εμπνευσμένη από τη ναυτική παράδοση. Ένα παραδοσιακό γαλαξιδιώτικο αρχοντικό φέρει συνήθως χρωματιστή πρόσοψη, μαρμάρινες αψίδες που πλαισιώνουν τις πόρτες, πέτρινα μπαλκόνια με παλιά ακρόπρωρα πλοίων, στέγη από κόκκινα κεραμίδια και βοτσαλωτή αυλή γεμάτη πολύχρωμα λουλούδια που ευωδιάζουν. Ο πρώτος όροφος των αρχοντικών περιελάμβανε ένα ειδικά διαμορφωμένο μονόχωρο σαλόνι όπου οι γυναίκες μπάλωναν τα πανιά των πλοίων. Ορισμένα από τα καπετανόσπιτα διατηρούν ακόμη την επίπλωση εκείνης της εποχής ενώ άλλα διαθέτουν ταβάνια φιλοτεχνημένα από Ιταλούς ζωγράφους. Αρκετά από αυτά τα αρχοντικά έχουν αναπαλαιωθεί και έχουν μετατραπεί σε ζεστούς και φιλόξενους ξενώνες. 

2. Ο Ιερός Ναός του Αγίου Νικολάου και η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής

Η εκκλησία του Αγίου Νικολάου ξεχωρίζει στο λόφο πάνω από το λιμάνι

Η επιβλητική εκκλησία του Αγίου Νικολάου βρίσκεται στο ψηλότερο σημείο της πόλης και είναι ορατή ακόμα και από τη θάλασσα. Ο αρχικός ναός χτίστηκε τον 7ο αιώνα πάνω στα ερείπια ενός ειδωλολατρικού ιερού ενώ το 1800 οι Γαλαξιδιώτες αποφάσισαν να κατασκευάσουν έναν μεγαλύτερο ναό με δικά τους έξοδα. Η σημερινή εκκλησία ολοκληρώθηκε το 1902 και χτίστηκε από τον Γερμανό αρχιτέκτονα Χάγερ και τον Έλληνα Κωνσταντίνο Παπαπέτρο. Πρόκειται για μια τρίκλιτη εκκλησία βυζαντινού ρυθμού, με τρούλο και δύο καμπαναριά. Στο ένα από αυτά έχει τοποθετηθεί ένα τεράστιο ρολόι του 1908. Στο εσωτερικό του Ναού, εντύπωση προκαλεί το θαυμάσιο ξυλόγλυπτο μπαρόκ τέμπλο που φιλοτέχνησε τη δεκαετία 1840-1850 ο Μετσοβίτης μαστρο-Νικόλας.

Η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής είναι αρκετά παλαιότερη από τον τελευταίο ναό του Αγίου Νικολάου. Οικοδομήθηκε το 1848 και είναι γνωστή για το ηλιακό ρολόι που φιλοξενεί στο εσωτερικό της. Συγκεκριμένα, πάνω στο πλακόστρωτο δάπεδο του ναού ο καπετάν-Ηλίας Σκούρτης ζωγράφισε τον ζωδιακό κύκλο που λειτουργεί ως ηλιακό ημερολόγιο. Κάθε μεσημέρι στις 12, μια ηλιακή αχτίνα μπαίνει από ένα μικρό άνοιγμα στην οροφή και πέφτει στην αντίστοιχη ημερολογιακή κουκκίδα.

3. Η Ιερά Μονή του Σωτήρος

Στον κατάφυτο λόφο της Αγίας Τριάδας, κοντά στην πόλη του Γαλαξιδίου, βρίσκεται το πολύπαθο Μοναστήρι του Σωτήρος Χριστού. Η αρχική εκκλησία χτίστηκε κατά την πρωτοχριστιανική περίοδο αλλά καταστράφηκε στις αρχές του 13ου αιώνα από σεισμό. Το 1250 και ύστερα από παρακλήσεις των κατοίκων, ο Μιχαήλ Β΄ Άγγελος Κομνηνός χτίζει στο ίδιο σημείο μια νέα εκκλησία, αφιερωμένη στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος. Το 1750 ιδρύεται το ανδρικό μοναστήρι, το οποίο όμως εγκαταλείπεται μόλις έξι χρόνια μετά εξαιτίας ενός ακόμα καταστροφικού σεισμού που γκρέμισε το Καθολικό της Μονής και έκοψε την παροχή του νερού. Το 1927 γίνεται εκ νέου μια προσπάθεια ανασύστασης του Μοναστηριού με την εγκατάσταση σε αυτό μερικών μοναχών, όμως πέντε μόλις χρόνια αργότερα και αυτοί το εγκαταλείπουν! Η ουσιαστική ανασυγκρότηση της Μονής έγινε το 1989 ενώ ένα χρόνο αργότερα εγκαταστάθηκε εδώ η μοναχή Ισιδώρα, η οποία επιμελείται μέχρι σήμερα το χώρο. Σε μια Κρύπτη του Ναού βρέθηκε το 1864 από τον Κωνσταντίνο Σάθα το “Χρονικό του Γαλαξιδίου”, ένα κείμενο του 1703, γραμμένο από τον Ιερομόναχο Ευθύμιο.

4. Το Ναυτικό και Εθνολογικό Μουσείο

Ναυτικό Μουσείο

Στην ουσία πρόκειται για το πρώτο Ναυτικό Μουσείο στην Ελλάδα, το οποίο άνοιξε τις πύλες του στο κοινό το 1928 και αφηγείται στον επισκέπτη ολόκληρη την ιστορία της ελληνικής ναυτιλίας από το 3000 π.Χ. μέχρι και τον 20ο αιώνα. Στεγάζεται σε ένα αρχοντικό του 1868-1870 που αρχικά στέγαζε το Δημαρχείο της πόλης. Φιλοξενεί αρχαιολογικά ευρήματα της περιοχής και μια πλούσια συλλογή από μοντέλα και πίνακες ιστιοφόρων, φωτογραφίες, χάρτες, νηολόγια και ημερολόγια ναυτικών, γραμματόσημα από κάθε γωνιά του πλανήτη, εργαλεία της ναυπηγικής τέχνης και ναυσιπλοΐας, ναυτικά όργανα και τα περίφημα ακρόπρωρα, τις γυναικείες δηλαδή μορφές που κοσμούσαν τις πλώρες των πλοίων και οι οποίες βάφονταν μαύρες όταν ο καπετάνιος πέθαινε ή τον συνόδευαν στο σπίτι του αν έφευγε από το πλοίο. Επίσης, η Ναυτική Πινακοθήκη διαθέτει πολλούς ενδιαφέροντες πίνακες, αρκετοί από τους οποίους είναι σχεδιασμένοι στην Ιταλία. Στο Ναυτικό Μουσείο φυλάσσεται και το “Χρονικό του Γαλαξιδίου” που βρέθηκε, όπως είπαμε, στη Μονή του Σωτήρος και εξιστορεί την Ιστορία της πόλης για μια περίοδο οκτώ αιώνων.

5. Το παλιό Σχολείο και το Παρθεναγωγείο

Πρόκειται για δύο διατηρητέα κτήρια του οικισμού που μπορεί να μην είναι επισκέψιμα, δεν παύουν όμως να αποτελούν χαρακτηριστικά δείγματα της τοπικής αρχιτεκτονικής που αξίζει να δει κανείς. Το παλιό Σχολείο, στη θέση Κούκουνας, είναι ένα από τα παλαιότερα σχολεία της Ελλάδας, χτισμένο επί Ιωάννη Καποδίστρια. Λειτούργησε ως δημοτικό σχολείο μέχρι το 1932, οπότε και εγκαταλείφθηκε. Το Παρθεναγωγείο χτίστηκε το 1880 και λειτούργησε μέχρι το 1929 ως σχολείο θηλέων. Κατόπιν μετατράπηκε σε θέατρο και στη συνέχεια εγκαταλείφθηκε και αυτό. Από το 1992 το Υπουργείο Πολιτισμού για να το προστατεύσει το ανακήρυξε ως διατηρητέο. 

Πολιτιστικές Εκδηλώσεις 

"Αλευρομουτζούρωμα"

Μία από τις σημαντικότερες πολιτιστικές εκδηλώσεις που λαμβάνουν χώρα κάθε χρόνο είναι το έθιμο του “Αλευρομουτζουρώματος” που έχει καταφέρει να κάνει διάσημο το Γαλαξίδι σε όλη την ελληνική επικράτεια. Πλήθος κόσμου συρρέει στην πόλη την Καθαρά Δευτέρα προκειμένου να λάβει μέρος σε αυτό το άκρως διασκεδαστικό παιχνίδι που σχετίζεται με τα δρώμενα της Αποκριάς. Το μεσημέρι λοιπόν της Καθαράς Δευτέρας, οι κάτοικοι συγκεντρώνονται στο λιμάνι εφοδιασμένοι με αλεύρι και μπογιά και επιδίδονται σε μια απολαυστική “μάχη αλευρομουτζουρώματος” που κρατά για ώρες! Το έθιμο έχει τις ρίζες του στο Βυζάντιο όταν οι παλιάτσοι του ιπποδρόμου συνήθιζαν να χρωματίζουν τα πρόσωπά τους ενώ καθιερώθηκε από το 1840 και μετά, την εποχή δηλαδή της μεγάλης ανάπτυξης της γαλαξιδιώτικης ναυτιλίας, καθώς ήταν η τελευταία και αποχαιρετιστήρια γιορτή που πραγματοποιούσε η πόλη πριν από την αναχώρηση των ναυτικών για τα ταξίδια τους. 

Κουζίνα - Διασκέδαση 

Καφέ "Αιολίδα"

Το Γαλαξίδι φημίζεται για τις πολλές και γραφικές ψαροταβέρνες του που θα τις βρείτε παραταγμένες στη σειρά στον παραλιακό δρόμο. Μπορεί, κατά την ομολογία πολλών ταξιδιωτών, να έχουν χάσει πια την αίγλη που είχαν πριν μερικά χρόνια, παραμένουν ωστόσο μια καλή επιλογή για όποιον θέλει να γευτεί άφθονο ούζο και θαλασσινά συνοδευμένα με την καλύτερη θέα. Να είσαστε προετοιμασμένοι, ωστόσο, να βάλετε βαθιά το χέρι στην τσέπη... Όσο κι αν ψάξαμε, δεν βρήκαμε κάποιο πιο χαλαρό ουζερί με ποικιλίες και τα σχετικά. Σχεδόν όλα τα μαγαζιά εδώ παίζουν με πιο “ψαγμένους” γευστικούς συνδυασμούς και εκτοξεύουν τις τιμές τους σε κάπως πιο υψηλά επίπεδα. Υπολογίστε περίπου από 50 ευρώ και πάνω για δύο άτομα και χωρίς να μπορείτε να πείτε ότι χορτάσατε... 

Χταποδοσαλάτα, ψαροταβέρνα "Μαρίτσα"

Παρόλα αυτά, θα μπορούσα να προτείνω την ψαροταβέρνα “Μαρίτσα” για φρέσκα ψάρια και θαλασσινά, πίτες αλλά και πιο gourmet πιάτα. Δελεαστική η paella, γευστικότατη η χταποδοσαλάτα με λιαστή ντομάτα, κάπαρη και balsamico, ενδιαφέροντα τα ψάρια και τα τηγανητά καλαμαράκια. Οι λάτρεις της τέχνης, κάντε ένα πέρασμα από το “Λιοτρίβι” έστω και μόνο για ένα καφεδάκι, προκειμένου να δείτε από κοντά τα έργα του ιδιοκτήτη, Γιώργου Μηνά, που είναι παράλληλα και ζωγράφος. Για κάτι πιο γρήγορο και οικονομικό, καταφύγετε στο ψητοπωλείο “Το Στέκι της πίτας”, προσοχή μόνο γιατί πάνω στον φόρτο εργασίας μπέρδεψαν την παραγγελία μας και πληρώσαμε για πράγματα που ποτέ δεν πήραμε. Επίσης, μην παραλείψετε να δοκιμάσετε το γαλαξιδιώτικο ραβανί που γίνεται με ρύζι. Στο καφέ “Αιολίδα”, στην απέναντι πλευρά από τον οικισμό, απολαύστε καφεδάκι με θέα σε όλο τον κόλπο του Γαλαξιδίου και στο πιο... ρετρό “Κιόσκι της Μαρίας” κλείστε τη βραδιά σας με ένα περιποιημένο ποτάκι ή ένα γευστικότατο γλυκό.    

Διαμονή

Δωμάτιο "Βότσαλο", "Archontiko Art Hotel"

Έφτασα στο Γαλαξίδι ως ταξιδιώτης της τελευταίας στιγμής, εκτός τουριστικής περιόδου και δίχως να έχω φροντίσει να κλείσω δωμάτιο από πριν. Εντελώς τυχαία όμως ανακάλυψα ένα από τα καλύτερα, τολμώ να πω, καταλύματα που διαθέτει αυτή τη στιγμή η Ελλάδα. Το “Archontiko Art Hotel” του Γιάννη και της Αργυρούλας Σχίζα διέθετε αυτό ακριβώς που έψαχνα: καλόγουστα, άνετα και καθαρά δωμάτια, όμορφο μπαλκονάκι με υπέροχη θέα στον Κορινθιακό Κόλπο, πλούσιο πρωινό μπουφέ που αναλόγως εποχής σερβίρεται είτε στην βοτσαλωτή αυλή είτε στην αίθουσα με το τζάκι και κυρίως εγκάρδιους και φιλόξενους ανθρώπους. 

Η θέα από το μπαλκόνι... 

Τα δωμάτια είναι άκρως προσεγμένα και διακοσμημένα όλα με μεράκι και μαεστρία από τον κύριο Γιάννη, ο οποίος κατάφερε να “παντρέψει” αρμονικά τις εμπνευσμένες επιρροές από τη ναυτική παράδοση του τόπου με τις ανέσεις ενός σύγχρονου και μοντέρνου καταλύματος. Και πραγματικά το δίλημμα είναι μεγάλο όταν καλείσαι να επιλέξεις σε ποιο δωμάτιο να μείνεις: το “Εν πλω” με το κρεβάτι σε σχήμα καραβιού, το “Οικολογικό” με το κρεβάτι-άμαξα, το “Νυφικό” που σε ταξιδεύει σε άλλες εποχές διαθέτοντας κρεβάτι με ουρανό, την “Πανσέληνο” και το δωμάτιο της “Σύλληψης” με τα στρογγυλά κρεβάτια, το δωμάτιο του “Σκηνοθέτη” για τους σινεφίλ, το “Ακρογιάλι” που σε ταξιδεύει σε ονειρικές ακρογιαλιές ή το “Βότσαλο” με το χτιστό κρεβάτι και τη ναυτική διακόσμηση; Είναι αληθινή απόλαυση όταν ακούς τον κύριο Γιάννη να σου αφηγείται με χιούμορ την ιστορία του κάθε δωματίου και των διάσημων ενοίκων που πέρασαν από αυτό. Και έπειτα από έναν χαλαρωτικό ύπνο μέσα στην απόλυτη ησυχία της βραδιάς είναι αληθινή απόλαυση να γεύεσαι το πλούσιο πρωινό που ετοιμάζει με τα χεράκια της η πάντα χαμογελαστή κυρία Αργυρούλα. Τους αξίζουν πολλά συγχαρητήρια και τους ευχαριστούμε θερμά για τη φιλοξενία και τη ζεστασιά τους. Ευχαριστούμε και για την υπέροχη σπιτική μαρμελάδα που μας φίλεψαν όταν φεύγαμε και την οποία βεβαίως τιμήσαμε δεόντως τις επόμενες μέρες!

Κλείνοντας, κρατώ τη συμβουλή του κυρίου Γιάννη... “Οι ανθρώπινες σχέσεις χρειάζονται σεβασμό, χιούμορ και παρόλα τα προβλήματα να φροντίζεις να βλέπεις πάντα στην ίδια κατεύθυνση με τον άλλο..."