Σμύρνη: Αναζητώντας τη χαμένη πατρίδα...

Λένε πως ένας άνθρωπος δεν είναι τίποτα αν δε γνωρίζει την ταυτότητά του, τις ρίζες του, το παρελθόν του... Λένε επίσης πως κάτι μυστηριακό σε δένει για πάντα με τους τόπους καταγωγής σου, ακόμα και αν εσύ ο ίδιος δεν έζησες ποτέ εκεί... Αυτό λοιπόν -ακόμα κι αν μέσα μου δεν το πολυπίστευα- οφείλω να παραδεχτώ ότι τελικά το αισθάνθηκα έντονα όταν επισκέφθηκα για πρώτη φορά τη Σμύρνη! Το μόνο που γνώριζα προτού φτάσω εκεί ήταν πως ο προπάππος μου από την πλευρά της μαμάς μου, ο οποίος απεβίωσε σε μεγάλη ηλικία και πρόλαβα να τον γνωρίσω, είχε έρθει στην Ελλάδα ως πρόσφυγας από τη Σμύρνη. Προερχόταν από μια εύπορη οικογένεια που αναγκάστηκε να εγκαταλείψει όλη της την περιουσία και να ξεκινήσει ξανά από το μηδέν, λόγω της καταστροφής της Σμύρνης το 1922. Ο προπάππος μάλιστα έλεγε πως πριν φύγουν, έθαψαν στον κήπο του σπιτιού τους ένα κασόνι γεμάτο με χρυσές λίρες, κάτι που άλλωστε έκαναν τότε και άλλοι πολλοί Έλληνες. Πίστευαν όλοι τους πως η απομάκρυνση θα ήταν προσωρινή και ότι σύντομα θα ξαναγύριζαν στην πόλη και τα σπιτικά τους. Αλίμονο, κανείς τους δεν επέστρεψε ποτέ! Όσο για τις λίρες... αυτές είτε θα τις ανακάλυψε τυχαία κάποιος τυχερός Τούρκος είτε θα περιμένουν ακόμη θαμμένες τον ιδιοκτήτη τους! Κρίμα πάντως που δεν έχω την παραμικρή ιδέα πού βρισκόταν το σπίτι του προπάππου μου... Το μόνο που έμεινε από εκείνον είναι η ακαθόριστη πληροφορία ότι γεννήθηκε στη Σμύρνη και ότι κάποτε ζούσε εκεί ευτυχισμένος...

Πανοραμική άποψη της πόλης

Ξεκίνησα το ταξίδι μου με ένα πλοιάριο από τη Χίο, που είχε ως προορισμό του τον Τσεσμέ. Δεν θα ξεχάσω ποτέ την πρώτη ευτράπελη εμπειρία που είχα πατώντας το πόδι μου στη γείτονα χώρα... Ένας ψηλός και μελαχρινός νεαρός του λιμενικού, από τους πιο όμορφους Τούρκους που έχω δει ποτέ μου, έμεινε να με κοιτάζει τόσο έντονα -γέρνοντας προς τα πίσω την καρέκλα του για να μπορεί να με βλέπει καλύτερα- που κόντεψε να πέσει ανάσκελα! Ήμουν ανοιχτόχρωμη και ξανθιά και μάλλον του φαινόμουν σαν τη μύγα μες στο γάλα ανάμεσα στις μελαχρινές Ελληνίδες και Τουρκάλες που κυκλοφορούσαν γύρω μου. Κολακευμένη από αυτή την -έστω και αστεία- εκδήλωση του θαυμασμού του, μπήκα στο λεωφορείο που θα με μετέφερε στη Σμύρνη... 

Δεν διαθέτει μόνο η Πόλη μπλε τζαμί αλλά και η Σμύρνη...

Γύρω στα 90 χλμ. χωρίζουν τον Τσεσμέ από τη Σμύρνη, την τρίτη σε μέγεθος πόλη της Τουρκίας, μετά την Κωνσταντινούπολη και την Άγκυρα, αλλά και το σημαντικότερο εμπορικό λιμάνι της χώρας. Έχει το προνόμιο το λιμάνι της να είναι φυσικό, σφηνωμένο στο βάθος ενός μακρόστενου κόλπου και άρα καλά προστατευμένο. Η ίδια η πόλη διαθέτει έναν κοσμοπολίτικο αέρα και μια νοσταλγική γοητεία καθώς κουβαλά μια βαριά ιστορία αιώνων που ξεκινά την εποχή του Ομήρου, πριν από περίπου 5.000 χρόνια! Παρόλο που πλέον δεν έχουν απομείνει και πολλά που να θυμίζουν το ένδοξο ελληνικό στοιχείο που κυριαρχούσε κάποτε εδώ, η Σμύρνη δεν παύει να παραμένει ένα εκπληκτικό σταυροδρόμι πολιτισμών, μια πόλη όπου η Ανατολή συναντιέται με τη Δύση και μας γεμίζει με υπέροχες εικόνες και πλούσια συναισθήματα. Μα πάνω απ' όλα έχουμε να κάνουμε με μια πόλη σύγχρονη και ζωντανή, ικανή να σου μεταδώσει το νεανικό παλμό της. Αφού πρώτα αφιερώσεις κάποιες ώρες για ένα σύντομο ταξίδι στο χρόνο μέσα στα στενά δρομάκια του παζαριού, αφού κάνεις τις αγορές σου κατόπιν σκληρής και απολαυστικής... διαπραγμάτευσης, μπορείς πια να αφεθείς στην καθημερινότητα της Σμύρνης... Να βολτάρεις στην προκυμαία, να ανακατευτείς με το πλήθος, να ανακαλύψεις ενδιαφέρουσες γεύσεις στα εστιατόρια και τα ζαχαροπλαστεία της πόλης, να δεις τον ήλιο να δύει στην “από κει πλευρά” του Αιγαίου, σε ένα ηλιοβασίλεμα γεμάτο χρώματα και ονειρική διάθεση... 

Λίγα λόγια για την Ιστορία... 

Η Σμύρνη τη νύχτα...

Η Σμύρνη στα τούρκικα λέγεται “Ιζμίρ”. Θεωρείται μία από τις αρχαιότερες πόλεις της Μεσογείου και ο μύθος λέει ότι ιδρύθηκε είτε από το Θησέα είτε από μια Αμαζόνα ονόματι Σμύρνη! Στην πραγματικότητα, ιδρύθηκε γύρω στο 3000 π.Χ., ανήκε στις πόλεις της αρχαίας Ιωνίας και στη διάρκεια της ιστορίας άλλαξε δύο φορές γεωγραφική θέση. Η πρώτη πόλη αναφέρεται από τον Στράβωνα ως “Παλαιά Σμύρνη” και ιδρύθηκε κατά τους προϊστορικούς χρόνους ενώ η δεύτερη χτίστηκε από τον Μέγα Αλέξανδρο και τους συνεχιστές του κατά την ελληνιστική περίοδο. Από την αρχαιότητα μέχρι και την Καταστροφή του 1922, η πόλη κατοικήθηκε από Έλληνες, οι οποίοι εκτοπίστηκαν είτε βίαια με την εισβολή των Τούρκων είτε μέσω της ανταλλαγής πληθυσμών που επέβαλε η Συνθήκη της Λωζάνης. Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι κάθε Σεπτέμβριο που εμείς έχουμε επέτειο μνήμης της Καταστροφής της Σμύρνης, οι Τούρκοι έχουν μια αντίστοιχη εθνική εορτή με την οποία γιορτάζουν την επιτυχία του τουρκικού στρατού και την... απελευθέρωση της πόλης από τους Έλληνες!

Ντοκουμέντο του 1922 από την Καταστροφή

Ήδη από την αρχαιότητα, η πόλη ήρθε αρκετές φορές αντιμέτωπη με διαφόρων ειδών καταστροφές: από πυρκαγιές και σεισμούς μέχρι επιδημίες πανώλης που εκδηλώθηκαν τον 17ο, 18ο και 19ο αιώνα και είχαν πάρα πολλά θύματα. Επίσης ο χριστιανικός πληθυσμός ανέκαθεν βρισκόταν υπό διωγμό. Για του λόγου το αληθές, τον Ιούλιο του 1770, όταν μαθεύτηκε η καταστροφή του οθωμανικού στόλου στη Ναυμαχία του Τσεσμέ κατά τα Ορλωφικά, ο μουσουλμανικός όχλος για εκδίκηση κατέσφαξε Έλληνες και άλλους Ευρωπαίους χριστιανούς που διέμεναν στη Σμύρνη ενώ με το που έγινε γνωστή η έναρξη της Επανάστασης του 1821 ξεκίνησαν στη Σμύρνη μαζικοί διωγμοί κατά των χριστιανών. Πριν τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922 η Σμύρνη αριθμούσε περί τους 370.000 κατοίκους από τους οποίους 165.000 ήταν Έλληνες, 80.000 Τούρκοι, 55.000 Εβραίοι, 40.000 Αρμένιοι, 6.000 Λεβαντίνοι και 30.000 ξένοι άλλων εθνοτήτων. Ζούσαν σε ξεχωριστούς μαχαλάδες αλλά συνυπήρχαν αρκετά αρμονικά. Εκτός του ότι οι Έλληνες απάρτιζαν την πιο πολυάριθμη κοινότητα, η ελληνική γλώσσα ήταν η επικρατέστερη και γενικότερα το ελληνικό στοιχείο ήταν κυρίαρχο στην πόλη. Ως επί το πλείστον, οι Έλληνες της Σμύρνης ήταν εύποροι και καλλιεργημένοι, ασχολούνταν με το εμπόριο, οργάνωναν πλήθος πολιτιστικών εκδηλώσεων και αγαπούσαν τα Γράμματα. Η Σμύρνη διέθετε τότε 16 Ορθόδοξους Ναούς με σημαντικότερο τον Μητροπολιτικό Ναό της Αγίας Φωτεινής που πρωτοχτίστηκε το 17ο αιώνα, υπέστη καταστροφές από σεισμό και πυρκαγιά και οικοδομήθηκε εκ νέου το 1692. Στο Ναό αυτό τελούνταν όλες οι επίσημες λειτουργίες και εθνικές τελετές αλλά τόσο ο Ναός όσο και το μεγαλοπρεπές μαρμάρινο κωδωνοστάσιο ανατινάχτηκαν με δυναμίτη από τους Τούρκους. Οι υπόλοιπες ορθόδοξες εκκλησίες είτε κάηκαν, είτε γκρεμίστηκαν από τους Τούρκους, είτε διασώθηκαν και μετατράπηκαν σε αποθήκες, σχολεία και μουσουλμανικά τεμένη. Λόγω λοιπόν αυτής της υπεροχής του ελληνικού στοιχείου στα χρόνια προ της Καταστροφής, οι Τούρκοι συνήθιζαν να αποκαλούν την πόλη ως “Γκιαούρ Ιζμίρ”, δηλαδή “Άπιστη Σμύρνη”.

Η σύγχρονη πόλη δεν θυμίζει σε τίποτα την παλιά...

Η σημερινή Σμύρνη σε τίποτα απολύτως δεν θυμίζει την αλλοτινή Σμύρνη που μας διηγούνται οι παππούδες μας. Το διαπιστώνει αυτό κανείς αμέσως με το που φτάνει εδώ και καταρρέουν μονομιάς όλες οι αυταπάτες του ότι θα βρει έστω και κάτι που να μοιάζει κάπως πιο... ελληνικό! Τα στενά σοκάκια, τα ξύλινα σπίτια και το ιπποκίνητο τραμ της προκυμαίας ανήκουν πια στο μακρινό παρελθόν. Η τεράστια έκταση όπου άλλοτε απλώνονταν έξι συνοικίες της Σμύρνης έχει πια κατεδαφιστεί και στη θέση της υπάρχει ένα πολιτιστικό πάρκο 300.000 τ.μ., που αποτελεί μικρογραφία του πάρκου της Μόσχας και περιλαμβάνει ζωολογικό κήπο, μικρές λιμνούλες, τις εγκαταστάσεις της ετήσιας εμπορικής έκθεσης, μερικά εστιατόρια και το Αρχαιολογικό Μουσείο της Σμύρνης όπου φιλοξενούνται εκθέματα της αρχαίας ελληνικής, ελληνιστικής και ρωμαϊκής εποχής. Κατά τ' άλλα έχουμε να κάνουμε με μια σύγχρονη πόλη 4,5 εκατομμυρίων κατοίκων, που διαθέτει πέντε Πανεπιστημιακά Ιδρύματα και που αναζητά ακόμη τις ισορροπίες της ανάμεσα στους ευσεβείς πιστούς που σταματούν τα πάντα για να προσευχηθούν κάθε φορά που ακούγεται η φωνή του μουεζίνη και στους λιγότερο θρησκόληπτους που συνεχίζουν αμέριμνοι τις δουλειές τους, ανάμεσα στις γυναίκες που κυκλοφορούν καλυμμένες με μαντίλες και σε αυτές που έχουν αποφασίσει να ακολουθήσουν έναν πιο μοντέρνο και “δυτικό” ενδυματολογικό κώδικα αλλά και ανάμεσα στους αριστοκράτες των παραλιακών συνοικιών και τους λιγότερο προνομιούχους που ζουν στις φαβέλες. Αγαπημένος “πατερούλης” όλων είναι φυσικά ο Κεμάλ Ατατούρκ τον οποίο δοξάζουν με κάθε τιμή παρόλο που η Σμύρνη φαίνεται να είναι η πιο αυτόνομη και ριζοσπαστική πόλη της Τουρκίας, γεγονός που φάνηκε ξεκάθαρα στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές κατά τις οποίες οι κάτοικοι -ως επί το πλείστον νέοι και μορφωμένοι- δε δίστασαν να γυρίσουν τις πλάτες στον Ταγίπ Ερντογάν, με το κόμμα του να σημειώνει εδώ χαμηλά ποσοστά προτίμησης.

Τα top-5 αξιοθέατα της Σμύρνης:

1. Η πλατεία Konak και ο Πύργος του Ρολογιού

Ο Πύργος του Ρολογιού στην Πλατεία Konak

Η πλατεία Konak (Κονάκι= Αρχοντικό) αποτελεί την πιο πολυσύχναστη πλατεία της Σμύρνης και το κεντρικό σημείο από το οποίο μπορούμε να ξεκινήσουμε την περιήγησή μας στην πόλη. Βρίσκεται στο νότιο άκρο της λεωφόρου Ατατούρκ ενώ απέναντι ακριβώς είναι η αποβάθρα με τα μικρά πλοιάρια που συνδέουν τη Σμύρνη με τα παράλια περίχωρά της. Πήρε το όνομά της από τον Vali Konaği, Κυβερνήτη της επαρχίας της Σμύρνης, καθώς εδώ βρίσκεται το διοικητικό κέντρο της πόλης. Τα σημαντικότερα κτήρια εκατέρωθεν της πλατείας είναι το Κυβερνείο της επαρχίας της Σμύρνης, το Δημαρχείο, ο κεντρικός σταθμός των λεωφορείων και το Yali Τζαμί. Στο νότιο άκρο συναντάμε το Πολιτιστικό Κέντρο του Πανεπιστημίου Ege που περιλαμβάνει την Όπερα, μια Μουσική Ακαδημία και ένα Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Στο κέντρο της πλατείας Konak δεσπόζει ο περίφημος Πύργος του Ρολογιού. Χτίστηκε το 1901 σε σχέδια του Γάλλου αρχιτέκτονα Raymont Charles Père και παραχωρήθηκε από τον Γερμανό Αυτοκράτορα Γουλιέλμο Β' στον Σουλτάνο Αμπντούλ Χαμίτ Β' ως δώρο για την επέτειο των 25 χρόνων της βασιλείας του. Ο Πύργος ακολουθεί την οθωμανική αρχιτεκτονική, έχει ύψος 25 μέτρα και φέρει κρήνες στις 4 πλευρές του. Παρόμοιοι πύργοι ήταν συνηθισμένοι στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και είχαν κατασκευαστεί και σε άλλες πόλεις των Βαλκανίων όπως το Βελιγράδι, το Σαράγεβο και η Μπάνια Λούκα.

2. Η προκυμαία

Σύγχρονες πολυκατοικίες στην παραλιακή λεωφόρο

Η σημερινή παραλιακή λεωφόρος Ατατούρκ (το διάσημο Quais του 19ου αιώνα) σφύζει από ζωή καθώς ντόπιοι και τουρίστες απολαμβάνουν τον καλό καιρό με μια βόλτα. Παρά την έντονη πολυκοσμία, ο χρόνος εδώ μοιάζει να κυλά ήρεμα και χαλαρά καθώς οι άμαξες που μας προσπερνούν χαρίζουν μια νοσταλγική νότα στο τοπίο. Οι σύγχρονες πολυκατοικίες, χτισμένες κολλητά η μία με την άλλη, δίνουν στην πόλη έναν χαρακτήρα έντονα αστικό που σε τίποτα δε θυμίζει την αλλοτινή Σμύρνη των Ελλήνων. Περπατώντας προς τα βόρεια, συναντάμε τη συνοικία του Alsancak, την πιο “καλή” περιοχή της Σμύρνης, που ταυτίζεται γεωγραφικά με την παλιά ελληνική συνοικία. Το Κορντόν (Κορδόνι), η ιστορική προκυμαία όπου βολτάριζαν οι Έλληνες και οι Φραγκολεβαντίνοι της Belle Époque και από όπου έφυγαν για να σώσουν τη ζωή τους οι πρόγονοί μας κατά τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922, είναι το καλύτερο σημείο για να ατενίσουμε το γαλάζιο του Αιγαίου και να αναλογιστούμε τα όσα τραγικά συνέβησαν σε τούτη εδώ την πόλη και τους παλιούς κατοίκους της.

3. Το Kadifekale

Το Kadifekale

Στο λόφο πάνω από τα σοκάκια των φτωχομαχαλάδων της Σμύρνης στέκει αγέρωχο το Κάστρο της προσφέροντας στον επισκέπτη πανοραμική θέα της πόλης και του λιμανιού. Το όνομά του σημαίνει “βελούδινο κάστρο” και χτίστηκε πάνω από τα ερείπια της αρχαίας ακρόπολης από τον Λυσίμαχο, διάδοχο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, κατά την επανίδρυση της Σμύρνης. Σύμφωνα με τον Στράβωνα, ένα μικρό μόνο μέρος της πόλης βρισκόταν εντός των τειχών του Κάστρου ενώ το μεγαλύτερο μέρος ήταν χτισμένο γύρω από αυτό. Τα τείχη που σώζονται σήμερα είναι μεταγενέστερα και χρονολογούνται από το Μεσαίωνα. Στα ανατολικά υπάρχουν τα ερείπια ενός αρχαίου θεάτρου ενώ στα δυτικά υπήρχε το στάδιο όπου μαρτύρησε ο Άγιος Πολύκαρπος, ο πρώτος Επίσκοπος της Σμύρνης. Μέσα στο Κάστρο λειτουργεί καφετέρια αλλά και μαγαζάκια με σουβενίρ και είδη λαϊκής τέχνης.

4. Τα Τζαμιά

Το Yali Camii στην πλατεία Konak

Το Hisar Camii (Χισάρ Τζαμί) στην περιοχή Kemeralti, την καρδιά του ιστορικού κέντρου της Σμύρνης, είναι το παλαιότερο τζαμί της πόλης. Χτίστηκε από τον Aydinoglu Yakup Bey μεταξύ 1592 και 1598 και το όνομά του σημαίνει “Φρούριο”. Είναι κατασκευασμένο από πέτρα και έχει έναν τεράστιο θόλο που στηρίζεται σε 8 πυλώνες και άλλους μικρότερους τρούλους γύρω από αυτόν. Διαθέτει μιναρέ με ένα μπαλκόνι και στο εσωτερικό του δύο μικρά συντριβάνια που εξυπηρετούν τελετουργικούς σκοπούς. Η εσωτερική διακόσμηση είναι χαρακτηριστική της οθωμανικής τέχνης ενώ κατά τον 19ο και 20ο αιώνα ενισχύθηκε με την προσθήκη επιπλέον στοιχείων ευρωπαϊκής τεχνοτροπίας.

Το Yali Camii (Γυαλί Τζαμί) βρίσκεται στην πλατεία Konak και ξεχωρίζει για την υπέροχη εξωτερική του διακόσμηση από τιρκουάζ κεραμικά πλακάκια, έργο του καλλιτέχνη Ümran Baradan εκ Σμύρνης. Δεν μας είναι γνωστή η ακριβής ημερομηνία κατασκευής του, διάφορες πηγές ωστόσο εικάζουν ότι χτίστηκε γύρω στο 1755. Ακολουθεί την παραδοσιακή οθωμανική αρχιτεκτονική, είναι οκταγωνικό ενώ ως βασικά υλικά κατασκευής έχουν χρησιμοποιηθεί οι πέτρες και τα τούβλα. Διαθέτει έναν μόνο μιναρέ με πέτρινη βάση ενώ το εσωτερικό είναι διακοσμημένο με πορσελάνη. Κατά την ανακαίνιση του 1964 αφαιρέθηκαν και αντικαταστάθηκαν τα περισσότερα από τα αρχικά κεραμικά πλακάκια της οροφής και παρέμειναν μόνο αυτά που κοσμούν τα παράθυρα και τις πόρτες.

5. Το παζάρι

Άφησα για το τέλος το πιο ενδιαφέρον σημείο ολόκληρης της πόλης που δεν είναι άλλο από το πολύβουο παζάρι της. Γιατί δεν νοείται πόλη της Ασίας που να μην έχει το δικό της παζάρι και αυτό είναι ίσως το μόνο μέρος που πρέπει οπωσδήποτε να δει ο επισκέπτης, αν θέλει να αποκτήσει μια πλήρη εικόνα της ζωής στην Ανατολή. Το να φτάσετε τελικά να αγοράσετε κάτι, αφού πρώτα θα έχετε επιδοθεί σε ένα παιχνίδι διαπραγματεύσεων για γερά νεύρα, αποτελεί μια εμπειρία που αξίζει οπωσδήποτε να ζήσετε! Η κυριότερη αγορά λοιπόν της Σμύρνης βρίσκεται κοντά στην πλατεία Konak και είναι το Kemeralti Bazaar. Πρόκειται για μια ιστορική υπαίθρια αγορά που ξεκίνησε να λειτουργεί κατά τον 16ο αιώνα, όταν χτίστηκε στην περιοχή και το τέμενος Χισάρ. Τον 17ο αιώνα αποτελούσε το βασικό εμπορικό κέντρο των Οθωμανών το οποίο, αν εξαιρέσουμε μερικές ζημιές που υπέστη στην πυρκαγιά του 1922, παρέμεινε στο μεγαλύτερο μέρος του ανέπαφο μέχρι τις μέρες μας. 

Πολύχρωμες παραδοσιακές φορεσιές

Περιπλανηθήκαμε για ώρες στα στενάκια του παζαριού, σχεδόν χαθήκαμε σε αυτόν τον εκπληκτικό λαβύρινθο, γίναμε ένα με τα πλήθη των ντόπιων και των τουριστών, χαζέψαμε τις αντίκες, τα ασημικά, τα κοσμήματα, τα χειροποίητα χαλιά, τα αμέτρητα σουβενίρ, τα πολύχρωμα υφάσματα, τα μαντήλια και τις κούκλες στις βιτρίνες με τα “βαρυφορτωμένα” νυφικά και τα πολύχρωμα μακριά τους φορέματα, τα κεντημένα από πάνω ως κάτω με πούλιες. Κιτς, θα μου πείτε, αλλά είναι κι αυτό χαρακτηριστικό της τοπικής παράδοσης... 

Το Kizlaragasi Han Bazaar είναι το κομμάτι της αγοράς που είναι σκεπαστό με μια περίτεχνη πέτρινη οροφή. Στεγάζει δεκάδες μικρά μαγαζάκια όπου μπορείτε να βρείτε σχεδόν τα πάντα! Χτίστηκε το 1744 από τον Χασί Μπεζίρ Αγά ως πανδοχείο για τους εμπόρους που μετέφεραν μπαχαρικά και μετάξι από τα βάθη της Ανατολής. Αφού έχασε την αίγλη του για περίπου δύο αιώνες, αποκαταστάθηκε και μετατράπηκε πλέον στην πιο τουριστική αγορά της πόλης. 

Kizlaragasi Bazaar 

Αξίζει εδώ να σημειώσω ότι οι Τούρκοι έμποροι ξέρουν πολύ καλά να κάνουν τη δουλειά τους. Είναι πραγματικοί επαγγελματίες -παρόλο που φαίνονται κάπως... δουλοπρεπείς στα δικά μας μάτια- και αποκλείεται να σε αφήσουν να φύγεις χωρίς να σου πουλήσουν κάτι, το οποίο βεβαίως σε τελική ανάλυση θα σε συμφέρει και εσένα και με το παραπάνω! Επειδή μεγάλος αριθμός των πελατών τους είναι Έλληνες, σχεδόν όλοι έχουν φροντίσει να μάθουν λίγα ελληνικά! Μη σας φανεί παράξενο, λοιπόν, αν τους ακούσετε να σας απευθύνονται στα ελληνικά ή αν δεχτούν η συναλλαγή σας να γίνει σε ευρώ. Να πω εδώ ότι η Σμύρνη φημίζεται για τα εξαιρετικά δερμάτινά της, τα οποία μπορείτε να προμηθευτείτε σε απίστευτες τιμές. Μην ξεχάσετε φυσικά να κάνετε παζάρια, οι έμποροι όχι μόνο τα δέχονται και τα ενθαρρύνουν αλλά σχεδόν τα απαιτούν, καθώς είναι αναπόσπαστο στοιχείο της κουλτούρας τους! Η καλύτερη αγορά που έκανα στη Σμύρνη, λοιπόν, ήταν ένα δερμάτινο jacket από το κατάστημα “Has Leather” του Mustafa στην περιοχή του Kemeralti. Ενδεικτικά αναφέρω ότι η αρχική του τιμή ήταν στα 500 ευρώ και ύστερα από πραγματικά σκληρό παζάρι που απολαύσαμε απίστευτα, ο Mustafa μου το άφησε... μόλις 100 ευρώ! Και μιλάμε εδώ για ένα χειροποίητο jacket από γνήσιο δέρμα! 

Kemeralti Bazaar

Η εμπειρία μου στα παζάρια της Σμύρνης συνεχίστηκε σε ένα κατάστημα με παπούτσια. Ζήτησα απλές μαύρες γόβες, η τιμή εκκίνησης ήταν γύρω στα 50 ευρώ και μετά από πολλές διαπραγματεύσεις, ο ιδιοκτήτης κατέληξε ότι δεν θα έπεφτε με τίποτα κάτω από 27 ευρώ. Εγώ επέμενα στα 20, αρνήθηκε, τον ευχαρίστησα ευγενικά και έφυγα. Σε λίγα λεπτά άκουσα κάποιον να φωνάζει, γύρισα ξαφνιασμένη και είδα τον υπάλληλο του καταστήματος να τρέχει ξοπίσω μου καταμεσής του παζαριού κρατώντας στα χέρια του τις μαύρες γόβες που ήθελα! Έμεινα έκπληκτη και ξεκίνησα να γελάω. Φυσικά τον ακολούθησα πίσω στο κατάστημα, όπου με χαρά ο ιδιοκτήτης μου ανακοίνωσε ότι οι γόβες ήταν δικές μου για το αντίτιμο των 20 ευρώ που του είχα αρχικά προτείνει!

Κουζίνα  

"Doyuran Manisa Kebap Salonu" στην καρδιά της αγοράς

Εδώ ανοίγει ένα τεράστιο κεφάλαιο, καθώς η κουζίνα της Τουρκίας -εκτός του ότι μοιάζει εκπληκτικά με την ελληνική- είναι ομολογουμένως γευστικότατη! Η μέρα ξεκινά με χορταστικό πρωινό στα ξενοδοχεία και συνεχίζεται με φρέσκα κουλούρια και σάντουιτς από τα διάφορα κιόσκια στο δρόμο ή με μια τεράστια ποικιλία σε πίτες και γλυκά από τους φούρνους ή τα ζαχαροπλαστεία της πόλης και ολοκληρώνεται με ένα υπερπλήρες και οικονομικό γεύμα σε κάποια ταβέρνα ή εστιατόριο. Η Σμύρνη προσφέρει πολλές και καλές επιλογές σε μαγαζιά για να γνωρίσετε την τοπική κουζίνα. Μην παραλείψετε να δοκιμάσετε κεμπάπ, ντονέρ, σουβλάκια, λεχματζούν, γιαουρτλού, ντολμαδάκια γιαλαντζί, κουσκούς είτε ολόφρεσκα ψάρια και θαλασσινά που θα βρείτε σε πολύ λογικές τιμές. Επίσης μην πείτε όχι σε ένα καλό τούρκικο καφεδάκι ή σε ένα ποτήρι αρωματικό τσάι, προϊόντα για τα οποία φημίζονται οι γείτονές μας. Να ξέρετε μόνο ότι το αλκοόλ είναι λιγάκι πιο ακριβό λόγω υψηλής φορολογίας. Για ένα γρήγορο, ποιοτικό και οικονομικό γεύμα, μέσα στην καρδιά της ιστορικής αγοράς του Kemeralti, λάβετε θέση στα τραπεζάκια του “Doyuran Manisa Kebap Salonu”. Μας παρέσυραν οι μυρωδιές που υπόσχονταν λαχταριστά πιάτα και δεν πέσαμε έξω... Κεμπάπ και ντονέρ έχουν την τιμητική τους σε ένα από τα καλύτερα και πιο καθαρά μαγαζιά της Σμύρνης όπου μπορείτε να φάτε άφοβα. Λειτουργεί από το 1970 και το προτιμούν πολύ οι ντόπιοι.

Εκδρομές στα περίχωρα  

Η Σμύρνη αποτελεί μια καλή βάση για να οργανώσετε ημερήσιες εκδρομές και να ανακαλύψετε και άλλες περιοχές των τουρκικών παραλίων. Σπουδαίες πόλεις της Μικράς Ασίας βρίσκονται σε πολύ κοντινή απόσταση και σας περιμένουν να τις γνωρίσετε. Η Έφεσος και η Πέργαμος απέχουν μόλις μία ώρα από τη Σμύρνη. 

Κλείνοντας, θα ήθελα να τονίσω ότι το άκρως εντυπωσιακό στοιχείο είναι η αγάπη που οι κάτοικοι της Σμύρνης τρέφουν για τους Έλληνες! Είναι κάτι που το διαπίστωσα εκ πείρας, παρόλο που ομολογώ ότι δεν το περίμενα. Σε όποιον και να λέγαμε ότι ήμασταν Έλληνες, αμέσως χαμογελούσε και μας υποδεχόταν εγκάρδια. Αυτό φυσικά έχει την εξήγησή του και έχει να κάνει με τους ισχυρούς εμπορικούς δεσμούς που δένουν την παραλιακή αυτή πόλη με τα ελληνικά νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, καθώς καθημερινά ένα μεγάλο πλήθος Ελλήνων περνάει στη Σμύρνη και αφήνει αξιοσέβαστα χρηματικά ποσά στους Τούρκους εμπόρους. Όποια και να είναι όμως η αιτία, το συμπέρασμα που προκύπτει είναι ένα: οι λαοί δεν έχουν τίποτα να χωρίσουν και μπορούν να συνυπάρχουν με αγάπη. Όλα τα άλλα είναι ευτελή παιχνίδια των κυβερνώντων...