Venezia: Αφιέρωμα στη «Βασίλισσα της Αδριατικής»

Piazza San Marco και Παλάτι των Δόγηδων

Ένα σύνολο από ακατοίκητα νησάκια μέσα σε μια απέραντη λιμνοθάλασσα έγιναν το καλύτερο φυσικό καταφύγιο για τους πληθυσμούς που κατέφυγαν εκεί προκειμένου να γλιτώσουν από τις βαρβαρικές επιθέσεις των Λομβαρδών. Τα χρόνια πέρασαν και η Γαληνοτάτη Δημοκρατία της Βενετίας μετατράπηκε σε «Βασίλισσα της Αδριατικής» αποκτώντας δύναμη, χρήμα και τον σημαντικότερο στόλο ολόκληρης της ιταλικής χερσονήσου. Η πόλη που πέτυχε να εκτρέψει προς όφελός της την Δ΄ Σταυροφορία επιφέροντας την πρώτη Άλωση της Κωνσταντινούπολης, άπλωνε κάποτε την οικονομική κυριαρχία της σε ολόκληρη τη λεκάνη της Μεσογείου διαθέτοντας δικά της λιμάνια σε όλες τις τότε σημαντικές πόλεις-σταυροδρόμια του εμπορίου.
Είναι γενέτειρα σπουδαίων εμπόρων και τυχοδιωκτών όπως ο Marco Polo, φλογερών εραστών όπως ο Giacomo Casanova, ζωγράφων όπως οι Giovanni Bellini, Tiziano, Tintoretto, Canaletto, του θεατρικού συγγραφέα Carlo Goldoni, του τυπογράφου Aldo Manuzio, του λόγιου Pietro Bembo καθώς και του συνθέτη Antonio Vivaldi. Πρόκειται για μία πόλη-μουσείο που σήμερα αποτελεί έναν από τους δημοφιλέστερους και πιο φωτογραφημένους τουριστικούς προορισμούς παγκοσμίως. Είχα την τύχη να τη γνωρίσω καλά και να την επισκεφθώ αρκετές φορές από παιδάκι ακόμα. Κάθε φορά μου φαίνεται και διαφορετική. Κάθε φορά μου φαίνεται όλο και πιο δημοφιλής στους τουρίστες και όλο και πιο μουντή, λες και οι φωτογραφίες τους αιχμαλωτίζουν και παίρνουν μαζί τους λίγο-λίγο τη λάμψη και τη φωτεινότητά της. Πίσω από τα πολύβουα πλήθη και την οχλαγωγία, μέσα στα απόμερα στενάκια της, στα ήσυχα γαλήνια κανάλια της, στις άγνωστες γωνιές της, παραμένει πάντα η τόσο γλυκά μελαγχολική και μοναχική Βενετία των παιδικών μου χρόνων…   

Τα Top-10 αξιοθέατα της Βενετίας που προτείνω ως must: 

1. Basilica και Piazza di San Marco

Η Βασιλική του San Marco και η πλατεία

Ο Καθεδρικός Ναός της Βενετίας είναι αφιερωμένος στον Ευαγγελιστή Μάρκο, τα λείψανα του οποίου μεταφέρθηκαν από την Αλεξάνδρεια και φυλάσσονται στο εσωτερικό του Ναού. Χτίστηκε γύρω στο 1100 μ.Χ. στα πρότυπα των αρχαίων ναών και του Ναού των Αγίων Αποστόλων της Κωνσταντινούπολης, είναι σταυροειδής βασιλική σε σχήμα ελληνικού σταυρού περιορισμένων διαστάσεων, με τέσσερις θόλους που περιβάλλουν έναν μεγαλύτερο τρούλο, φυτόμορφες διακοσμητικές απολήξεις και μεταγενέστερες βυζαντινές και γοτθικές προσθήκες. Ουσιαστικά αποτελεί ένα κράμα από διαφορετικά πολιτιστικά στοιχεία με πολλές ανατολίτικες επιρροές που οφείλονται στα συχνά ταξίδια των Ενετών εμπόρων τα οποία συνέβαλαν στη διαμόρφωση της ιδιαίτερης, κοσμοπολίτικης ταυτότητας της Βενετίας. Τα τέσσερα άλογα στην πρόσοψη είναι αντίγραφα των γνήσιων που το 1980 μεταφέρθηκαν στο Μουσείο λόγω κινδύνου φθοράς από την υγρασία και τη μόλυνση. 

Basilica di San Marco

Τα πρωτότυπα χρυσοχάλκινα άλογα είχαν αφαιρεθεί από την αψίδα του Τραϊανού στη Ρώμη και είχαν μεταφερθεί μαζί με άλλα αγάλματα από τον Μέγα Κωνσταντίνο στην Πόλη για να διακοσμήσουν τη νέα Πρωτεύουσα. Είχαν τοποθετηθεί στον Ιππόδρομο, απ’ όπου εκλάπησαν από τους Ενετούς κατά τη λεηλασία της Δ΄ Σταυροφορίας, μεταφέρθηκαν στη Βενετία και τοποθετήθηκαν στον Άγιο Μάρκο, στην προσπάθειά τους να καλλιεργήσουν το μύθο ότι αυτοί ήταν οι κληρονόμοι της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και συνεχιστές της Χριστιανοσύνης. Ο Μέγας Ναπολέων τα μετέφερε στο Παρίσι αλλά μετά από γενικότερη κατακραυγή που συνέπεσε και με την πτώση του, τα άλογα επέστρεψαν εκ νέου στη Βενετία. 

Σε περίοπτη θέση βλέπουμε και το φτερωτό λιοντάρι, σύμβολο του Ευαγγελιστή-πολιούχου αλλά και της ίδιας της πόλης. Το εσωτερικό της Βασιλικής διαθέτει μαρμάρινους κίονες, πλούσια διακόσμηση με ανατολίτικες και αραβικές επιρροές, εξαιρετικά μωσαϊκά δάπεδα με μαρμάρινες ψηφίδες και επίχρυσα μωσαϊκά στην οροφή. Τα τόξα, οι τρούλοι, οι διακοσμήσεις και ο πλούτος είναι χαρακτηριστικά γνωρίσματα της βυζαντινής τεχνοτροπίας ενώ οι γενικότερες δομές παραπέμπουν στον ρωμανικό ρυθμό. Το Βαπτιστήριο φέρει τοιχογραφίες με σκηνές από τη ζωή του Χριστού και του Ιωάννη του Βαπτιστή, όπως το ψηφιδωτό με τον «Χορό της Σαλώμης», που ανήκουν στη λαϊκή βενετική Τέχνη. Τα οστά του Αγίου Μάρκου λέγεται ότι φυλάσσονται στην Pala d’ Oro, ένα επίχρυσο οστεοφυλάκιο, ενώ εδώ βρίσκεται και το ταφικό μνημείο του Δόγη Andrea Dandolo μέσα σε κρεμαστό οστεοφυλάκιο. Εντυπωσιακά είναι τόσο τα παιχνίδια του φωτός στο εσωτερικό του Ναού όσο και οι αντανακλάσεις του στα τέσσερα τυφλά ημιθόλια της πρόσοψης, που φέρουν παραστάσεις από τη ζωή του Χριστού. 

Το Campanile

Βγαίνω στην πλατεία και κάθομαι για λίγο στο πεζούλι κάτω από το θεόρατο Campanile. Το σημερινό Καμπαναριό ξαναχτίστηκε μετά την κατάρρευση του αρχικού το 1902 ακριβώς όπως ήταν και στην ακριβή τοποθεσία που βρισκόταν. Ιστορικά η Εκκλησία του Αγίου Μάρκου προοριζόταν αρχικά για ιδιωτική εκκλησία του Δόγη, σύντομα όμως η πλατεία απέκτησε εκτός από θρησκευτικό και πολιτικό χαρακτήρα. Σήμερα παρουσιάζει κυρίως τουριστικό ενδιαφέρον. Χαζεύω τα γυρίσματα της νέας ταινίας του Tom Hanks που βασίζεται στο τελευταίο βιβλίο του Dan Brown, το «Inferno». Αρνούμαι να πιάσω τραπέζι σε μια από τις καφετέριες καθώς εδώ τα πάντα είναι προσανατολισμένα στη λογική προσέλκυσης του «τουρίστα» και εξαιρετικά υπερτιμημένα. Η τιμή για έναν καφέ μπορεί να φτάσει έως και τα 15 €, εάν επιλέξεις να τον πιεις πλάι στην ορχήστρα που παίζει Vivaldi. Περνάω έξω από το ιστορικό «Caffé Florian» του 1720, στέκι διάσημων θαμώνων και διανοούμενων όπως οι Canova, Stendhal, Wagner, Chateaubriandt και Dickens.

Οι μνήμες από τα παιδικά μου χρόνια με κατακλύζουν… Θυμάμαι τα χιλιάδες περιστέρια για τα οποία φημιζόταν κάποτε η πλατεία του Αγίου Μάρκου, πριν ακόμα οι Αρχές αποφασίσουν την απομάκρυνσή τους γιατί το οξύ από τα περιττώματά τους προκαλούσε ανεπανόρθωτες φθορές στα ιστορικά κτήρια με αποτέλεσμα να απαγορεύσουν δια νόμου στους επισκέπτες να τα ταΐζουν. Η Πλατεία αποτελεί τον κύριο δημόσιο χώρο της Βενετίας και λέγεται ότι ο Ναπολέων την ονόμασε «Σαλόνι της Ευρώπης». Ο Πύργος του Ρολογιού με την ψηλή αψίδα του μας εισάγει στον κύριο εμπορικό και οικονομικό δρόμο που φτάνει μέχρι το Rialto και διαθέτει πολλά καταστήματα. Η Piazzetta dei Leoncini, στα Βόρεια της Εκκλησίας, παίρνει το όνομά της από τα δύο μαρμάρινα λιοντάρια, δωρεά του Δόγη Μοτσενίγο. Τελικά καταλήγω στο Campiello Santi Filippo e Giacomo, μια συμπαθέστατη μικρή πλατεία γεμάτη μαγαζάκια, σε ένα από τα οποία αγόρασα ένα πανέμορφο μενταγιόν από γυαλί Murano. Στην «Osteria da Baco», στην Calle de la Rasse, δοκιμάζω λαχταριστά brioche με γέμιση κρέμα και καφέ espresso Marrochino, οι τιμές είναι ικανοποιητικές και το προσωπικό ευγενέστατο. Το μαγαζί αποτελεί μια καλή επιλογή για καφέ, panini, snack, γλυκά αλλά και για γρήγορα γεύματα όπως pizza και μακαρονάδες.  

2. Το Palazzo Ducale

Η Πλατεία του San Marco λειτουργεί και ως κεντρική αυλή για το περίφημο Παλάτι των Δόγηδων που εκτείνεται γύρω της. Το Παλάτι χτίστηκε το 1424 ως τόπος κατοικίας των Δόγηδων, δηλαδή των ηγεμόνων της Βενετίας και είναι Γοτθικής αρχιτεκτονικής, με λευκή και σομόν πρόσοψη, εξωτικό και ανατολίτικο χαρακτήρα και τόσο εντυπωσιακό ώστε τραβάει τα βλέμματα ήδη από μακριά καθώς με το καραβάκι πλησιάζεις προς την αποβάθρα...

Το Palazzo Ducale, η Piazza San Marco και το Campanile

Η μνημειώδης είσοδος είναι η λεγόμενη Porta della Carta, δηλαδή η Πύλη του Χαρτιού. 

Porta della Carta

Στο εσωτερικό του υπάρχει η Αίθουσα του Συμβουλίου, τα διαμερίσματα του Δόγη, η Αίθουσα του Κολεγίου και του Αντικολεγίου, του Συμβουλίου των Δέκα και της Γερουσίας, το οπλοστάσιο του Δόγη καθώς και η περίφημη Χρυσή Σκάλα. Οι τοιχογραφίες και οι πίνακες αποτελούν έργα διάσημων ζωγράφων όπως ο Paolo Veronese και ο Tintoretto. Από το 1923 το παλάτι και τα γύρω κτήρια έχουν μετατραπεί σε Μουσεία φιλοξενώντας εκτενείς συλλογές από αριστουργήματα αλλά και περιοδικές εκθέσεις έργων Τέχνης. Σημαντικό είναι επίσης το Μουσείο Correr καθώς και η Μαρκιανή Βιβλιοθήκη. Στο εξωτερικό του Παλατιού, θαυμάζουμε τις περίτεχνες διακοσμήσεις, τα γλυπτά όπως ο Αδάμ και η Εύα, το άγαλμα της Δικαιοσύνης και οι Τετράρχες, σύμπλεγμα από πορφυρίτη στη Νότια γωνία της πρόσοψης, καθώς επίσης και τον Πύργο του Ρολογιού που περιβάλλεται με ανατριχιαστικές ιστορίες... 

Ο Πύργος του Ρολογιού

Λέγεται ότι για όσο διάστημα διαρκούσαν οι εργασίες κατασκευής του, η πόλη αντάμειβε πλουσιοπάροχα τους κατασκευαστές του Ρολογιού, αδελφούς Ranieri, ωστόσο αργότερα τους έβγαλαν τα μάτια για να μην μπορέσουν να αντιγράψουν ξανά τον εκπληκτικό μηχανισμό του! Το Ρολόι δείχνει την ώρα σε ρωμαϊκά ψηφία, τα ζώδια και τις φάσεις του φεγγαριού και αρχικά είχε σχεδιαστεί για να βοηθά τους ναυτικούς να υπολογίζουν τις παλίρροιες. Μην ξεχνάμε ότι η Βενετία υπήρξε σημαντικότατη ναυτική υπερδύναμη. Στην κορυφή, δύο Μαυριτανοί χτυπούν την καμπάνα κάθε μία ώρα. Αξιοσημείωτη είναι μια ιστορία ακόμη, χαρακτηριστική κι αυτή του σκληρού προσώπου που επεδείκνυε συχνά η πόλη: Μια σειρά από χοντρούς κίονες στηρίζουν το Παλάτι και κάθε φορά που ο Δόγης ήθελε να παρουσιαστεί φιλεύσπλαχνος, έβαζε θανατοποινίτες να περνούν από αυτούς τους κίονες προκειμένου να λάβουν άφεση. Βασική προϋπόθεση ήταν να μην πατήσουν το πόδι τους κάτω από το λιγοστό πεζοδρόμιο που περίσσευε μεταξύ κίονα και δρόμου. Ο θανατοποινίτης περνούσε από την πρώτη κολόνα, περνούσε και από τη δεύτερη και εκεί που μέσα του ήλπιζε κιόλας στη σωτηρία, επιχειρούσε να περάσει από την τρίτη και τελευταία αλλά... έπεφτε, κάτι που τον οδηγούσε απευθείας στο θάνατο. Το συγκεντρωμένο πλήθος δεν γνώριζε, ωστόσο, ότι η τελευταία αυτή κολόνα ήταν χτισμένη πιο έξω από τις υπόλοιπες, πληροφορία που σίγουρα γνώριζε ο «σπλαχνικός» Δόγης... 

3. Η Ponte dei Sospiri  

Ponte dei Sospiri

Συνεχίζοντας στο ίδιο μακάβριο μοτίβο, ένα από τα πιο γνωστά διεθνώς αξιοθέατα της Βενετίας είναι η Γέφυρα των Στεναγμών που, όπως μαρτυρά και η ονομασία της, μόνο για καλό δεν χτίστηκε! Η μόνη κλειστή, σκεπαστή γέφυρα της πόλης, συνδέει εσωτερικά το παλάτι με τη φυλακή και ονομάστηκε έτσι γιατί από το μοναδικό της άνοιγμα αντίκριζαν για τελευταία φορά οι κατάδικοι τους δικούς τους ανθρώπους που στέκονταν στην απέναντι γέφυρα και τους αποχαιρετούσαν πριν από την ισόβια φυλάκιση ή τη θανάτωσή τους. Το παράθυρο αυτό, ως ειρωνεία που με τρόπο τραγικό υπογράμμιζε την καταδίκη τους, αποτελούσε την τελευταία επαφή τους με τον έξω κόσμο και τη ζωή που συνέχιζε να προχωρά με τους ίδιους ρυθμούς της. Το ψυχικό φορτίο ήταν βαρύ και συχνά ξεσπούσαν σε θρήνους για τη ζωή που έχαναν. Η φυλακή είχε τη φήμη μίας από τις σκληρότερες και λέγεται ότι κανείς ποτέ δεν κατάφερε να αποδράσει από εκεί, πλην του θρυλικού Casanova. 

4. Η Ponte di Rialto 

Ponte di Rialto

Αρχικά ξύλινη, αργότερα πέτρινη γιατί ήταν έτοιμη να καταρρεύσει από το βάρος των ατόμων που τη διέσχιζαν, η Γέφυρα του Ριάλτο πήρε τη σημερινή της μορφή στα τέλη του 16ου αιώνα. Η γύρω περιοχή οριοθετεί το βασικό κοινωνικό και εμπορικό-οικονομικό κέντρο της Βενετίας καθώς συγκεντρώνει τα περισσότερα καταστήματα. Μέχρι την κατασκευή της Ponte dell’ Accademia, ήταν η μόνη γέφυρα που συνέδεε τις δύο όχθες του Μεγάλου Καναλιού. 

5. Gallerie dell’ Accademia και η Ponte dell’ Accademia

Το Canal Grande και στο βάθος ο τρούλος της Salute όπως φαίνονται από την Ponte dell' Accademia

Η Ακαδημία Καλών Τεχνών της Βενετίας ιδρύθηκε το 1750 και αργότερα μετατράπηκε σε Μουσείο. Ο Ναπολέων ήταν αυτός που μετέφερε την Ακαδημία στα τρία σημερινά κτήρια που αποτελούν παλαιά εκκλησιαστικά οικήματα. Εδώ στεγάζονται έργα της Μεσαιωνικής, Βυζαντινής, Αναγγενησιακής, Μπαρόκ και Ροκοκό Τέχνης, μεταξύ των οποίων βρίσκονται πολύτιμοι πίνακες των Lorenzo Lotto, Paolo Veronese, Giovanni Bellini και Tiziano. Η Γέφυρα της Ακαδημίας χτίστηκε μόλις το 1854 για να συνδέσει τις δύο όχθες του Μεγάλου Καναλιού, στο ύψος που βρίσκεται η Galleria dell’ Accademia, από την οποία πήρε και το όνομά της. Η Ponte dell’ Accademia και η Ponte di Rialto είναι οι δύο βασικοί τρόποι που έχει κανείς στη διάθεσή του για να διασχίσει με τα πόδια το μεγαλύτερο και κεντρικότερο κανάλι της πόλης. 

6. Το Canal Grande και τα Μέγαρα

Γόνδολα που διασχίζει το Canal Grande

Η Βενετία αποτελείται από ένα πλήθος καναλιών, άλλα μικρότερα και άλλα μεγαλύτερα. Η κεντρική, ωστόσο, υδάτινη οδός είναι το φιδογυριστό Μεγάλο Κανάλι. Ο καλύτερος τρόπος για να το γνωρίσω είναι να επιβιβαστώ σε ένα traghetto, δηλαδή ένα καραβάκι που λειτουργεί ως πλωτό «λεωφορείο» και κάνει στάση σε διάφορα σημεία του Καναλιού. Εναλλακτικά θα μπορούσα να χρησιμοποιήσω πλωτό «ταξί», είτε γόνδολα για πιο ρομαντικές διαδρομές, όμως το κόστος είναι αρκετά ασύμφορο και για τα δύο. Το καραβάκι-λεωφορείο είναι οικονομικό, άνετο και γρήγορο. Ξεκινάω από την αφετηρία στην Piazza San Marco και έχω ως τελικό προορισμό το τέρμα στην Piazzale Roma. Είναι αργά το απόγευμα και δυστυχώς σκοτεινιάζει ακόμα περισσότερο καθώς ξεσπάει μια δυνατή μπόρα που με αναγκάζει να καθίσω μέσα στο καραβάκι έχοντας περιορισμένη ορατότητα. Καταφέρνω, ωστόσο, να ξεχωρίσω ορισμένα από τα εξαίσια Μέγαρα στα δεξιά και στα αριστερά του Καναλιού. Το πανέμορφο παλάτι Ca’ Rezzonico του 18ου αιώνα έχει μετατραπεί σε Μουσείο και φιλοξενεί έργα των Tiepolo, Tintoretto, Longhi. Το Ca’ d’ Oro, γνωστό ως «Χρυσό Σπίτι», γοτθικού ρυθμού με ανατολίτικα στοιχεία και πλούσια διακόσμηση στην πρόσοψη, με κυματοειδή παράθυρα, τόξα και μπαλκόνια, φιλοξενεί και αυτό σπουδαία έργα ζωγραφικής των Carpaccio, Signorelli, Tiziano και Guardi. Σε κοντινή απόσταση από την Galleria dell’ Accademia ξεχωρίζει το Μέγαρο Venier dei Leoni, οικία άλλοτε της συλλέκτριας Peggy Guggenheim και σημερινό Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης που φέρει το όνομά της. Στη συλλογή του συγκαταλέγονται περίπου 200 πίνακες και γλυπτά γνωστών καλλιτεχνών-εκπροσώπων της σύγχρονης Τέχνης, όπως Pablo Picasso, Joan Miro, Jackson Pollock, Giorgio de Chirico, Rene Magritte και Wassily Kandinsky. Το Μέγαρο Ca’ Pesaro λειτουργεί και αυτό ως Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης με τη συλλογή του να αριθμεί έργα των Gustav Klimt, Paul Klee, Henri Matisse και Wassily Kandinsky. Άλλα εξίσου σημαντικά κτήρια κατά μήκος του Canal Grande, χαρακτηριστικά της βενετικής αρχιτεκτονικής, είναι το Palazzo Contarini Fasan, το Palazzo Dario, το Hotel-Palazzo Barbarigo με τα επιβλητικά μωσαϊκά της πρόσοψης, το Palazzo Grassi και το Ca’ da Mosto.   

   

7. Η Santa Maria della Salute

Στο βάθος η εκκλησία της Salute

Η επιβλητική και αγαπημένη αυτή Εκκλησία, αφιερωμένη στην Παρθένο της Υγείας (salute= υγεία), χτίστηκε το 1630, μετά από μια μεγάλη επιδημία πανώλης που χτύπησε τη Βενετία. Γαλήνη και ηρεμία επικρατούν στο εσωτερικό καθώς και ένα αίσθημα βαθιάς κατάνυξης. Τα γλυπτά αναπαριστούν την Παρθένο με το Βρέφος να προστατεύουν την πόλη, ενώ για άλλη μια φορά εντυπωσιάζομαι από τους πίνακες που έχουν φιλοτεχνήσει ο Tiziano και ο Tintoretto. Για έναν επισκέπτη που λατρεύει την Τέχνη, όπως είμαι εγώ, η Βενετία αποτελεί ιδανικό προορισμό. Κοιτάζοντας ψηλά προς την οροφή, καθώς το φως γλιστρά μέσα από τα παράθυρα και διαχέεται στο χώρο, σε κυκλική παράταξη βλέπουμε τα αγάλματα όλων των Προφητών. Οι παχιές και πανύψηλες μαρμάρινες κολόνες που στηρίζουν την οροφή και τα εντυπωσιακά μωσαϊκά δάπεδα καθιστούν και αυτά με τη σειρά τους την «Salute» ως μια από τις ομορφότερες Εκκλησίες στη Βενετία, αν όχι σε ολόκληρη την Ιταλία. 

Στο εσωτερικό της Salute

Στο εσωτερικό της Salute

8. Ο San Giorgio dei Greci 

San Giorgio dei Greci

Από μια τόσο ιστορική πόλη δεν θα μπορούσε ασφαλώς να λείπει η παρουσία των Ελλήνων. Η ακμάζουσα ελληνική παροικία έχτισε κάπου στα μέσα του 16ου αιώνα τον Ελληνορθόδοξο Ναό του Αγίου Γεωργίου, γνωστού και ως «Άγιος Γεώργιος των Ελλήνων». Το επιχρυσωμένο τέμπλο είναι βυζαντινής τεχνοτροπίας, ενώ μια επιγραφή στο εσωτερικό πάνω σε μαρμάρινη πλάκα γράφει στα ελληνικά ότι ο Ναός είναι αφιερωμένος στον Άγιο Γεώργιο, το Χριστό και όλους τους Έλληνες που μετοικούσαν στη Βενετία. Το καμπαναριό έχει την ιδιότητα να είναι κάπως κεκλιμένο λόγω του εδάφους, όπως ακριβώς συμβαίνει και με τον πασίγνωστο Πύργο στην Πίζα. 

Το κεκλιμένο Καμπαναριό του Αγ. Γεωργίου

Δίπλα από την Εκκλησία υπάρχει το Μουσείο «Icone» που, όπως ίσως μαρτυρά και η λέξη, φιλοξενεί μία Έκθεση από Εικόνες της Ορθοδοξίας.  

9. Το Arsenale, δηλαδή το Ναυπηγείο

Arsenale

Μια ναυτική υπερδύναμη όπως η Βενετία έπρεπε απαραίτητα να διαθέτει και δικό της Ναυπηγείο. Το Arsenale, λοιπόν, είναι ένα συγκρότημα κρατικών Ναυπηγείων και οπλοστασίων του 12ου αιώνα, το οποίο το ιταλικό Ναυτικό χρησιμοποιεί μέχρι και σήμερα για τις ανάγκες του, ενώ έχει λειτουργήσει και ως σκηνικό για Κινηματογραφικές παραγωγές. Αποτελούσε το μεγαλύτερο βιομηχανικό σύμπλεγμα στην Ευρώπη μέχρι την έλευση της Βιομηχανικής Επανάστασης. Μπορεί να είναι κλειστό για το κοινό, ωστόσο δεν παύει να αποτελεί πανέμορφο σκηνικό για φωτογραφίες. Τα τέσσερα λιοντάρια που κοσμούν και συνάμα «φρουρούν» την Αναγεννησιακή Porta Magna, τα έφερε ο Μοροζίνι το 1687 ως λάφυρα από την Πελοπόννησο. 

Arsenale

10. San Giorgio Maggiore, Chiesa dei Gesuati και San Zaccaria. 

San Giorgio Maggiore

Στο νησάκι της Giudecca βρίσκεται η Εκκλησία και το Μοναστήρι του San Giorgio Maggiore, ένα από μεγαλύτερα αρχιτεκτονικά αριστουργήματα του Andrea Palladio, στο εσωτερικό του οποίου στεγάζονται σπουδαία έργα του Tintoretto.

Στην απέναντι όχθη, στην περιοχή της Zattere, η Εκκλησία των Ιησουιτών φιλοξενεί έργα του Tiziano και αποτελεί ύμνο στην Μπαρόκ αρχιτεκτονική. 

Chiesa dei Gesuati, Zattere

Η Εκκλησία του San Zaccaria βρίσκεται κοντά στην πλατεία του Αγίου Μάρκου, τις Φυλακές και το Ξενοδοχείο Danieli. Κρατάω το χάρτη και ζητάω από έναν Έλληνα ξεναγό να μου δώσει οδηγίες για να την βρω. Με κοιτάζει παραξενεμένος και έκπληκτος γιατί η Εκκλησία αυτή δεν συγκαταλέγεται στα αξιοθέατα που προτείνουν τα «πακέτα» των τουριστικών γραφείων, ωστόσο μου δίνει ορισμένες επιπλέον πληροφορίες που δεν γνώριζα, όπως ότι η Εκκλησία αυτή αποτελούσε κάποτε μυστικό τόπο συνάντησης της βενετικής αριστοκρατίας που επιδιδόταν σε ερωτικά όργια εν γνώσει των θρησκευτικών αρχών! 

Chiesa di San Zaccaria

Ο λόγος, όμως, που εγώ την αναζητώ είναι γιατί εκεί βρίσκεται ένα από τα σημαντικότερα έργα του ζωγράφου Giovanni Bellini, η υπέροχη «Παναγία με τους Αγίους», ένα έργο του 1505, από τα πρώτα που εφαρμόζουν τους Κανόνες της Προοπτικής με τόσο εξαίσιο τρόπο ώστε να θεωρεί κανείς ότι υπάρχει εσοχή στον τοίχο ενώ στην πραγματικότητα πρόκειται απλώς για μια επίπεδη τοιχογραφία. Οι υπόλοιποι τοίχοι είναι καλυμμένοι με έργα των Tintoretto, Giuseppe Porta, Palma Giovane, Anthony Van Dyck, Giovanni Domenico Tiepolo.  

Η Παναγία με τους Αγίους, Giovanni Bellini

Πτήσεις

Προσφάτως έχουν ξεκινήσει οι απευθείας πτήσεις της Volotea από Αθήνα για Βενετία και το αντίστροφο. Είναι μία αρκετά καλή low-cost εταιρεία που εξυπηρετεί μικρότερες πτήσεις στην περιφέρεια της Ιταλίας. Αξέχαστη εμπειρία η προσγείωση του αεροπλάνου στο αεροδρόμιο «Marco Polo» της Βενετίας εν μέσω καταιγίδας και πυκνής ομίχλης!   

Αγορές

Το γειτονικό πολύχρωμο νησάκι Burano φημίζεται για τις ποιοτικές δαντέλες του, ενώ το έτερο στολίδι της λιμνοθάλασσας, το νησάκι Murano παράγει τα πασίγνωστα τεχνουργήματα από φυσητό γυαλί. Κοσμήματα από γυαλί Murano θα βρείτε σε πολλά μαγαζάκια γύρω από την Πλατεία του Αγίου Μάρκου. Εκεί κοντά βρίσκεται και το τελευταίο εργαστήριο κατασκευής φυσητού γυαλιού εν λειτουργία που έχει απομείνει μέσα στην πόλη της Βενετίας. Είναι επισκέψιμο, γίνονται μάλιστα ξεναγήσεις για το κοινό που περιλαμβάνουν επίδειξη διαφόρων κατασκευών και διαθέτει ένα αξιόλογο μαγαζί όπου μπορεί κανείς να αγοράσει διάφορα είδη από γυαλί. Μας υποδέχεται στην είσοδο ο Andrea, ένας συμπαθητικός τύπος με ωραίο χιούμορ και γνώστης της ελληνικής γλώσσας.  

Διαμονή

Το Hotel Danieli είναι από τα πρώτα κτήρια που παρατηρεί κανείς με το που φθάνει με το καραβάκι στην αποβάθρα του San Marco και όχι τόσο για την εντυπωσιακή αρχιτεκτονική της πρόσοψής του. Κάθε άλλο, εξωτερικά μοιάζει αδιάφορο και θα περνούσε έως και απαρατήρητο αν δεν υπήρχε η επιγραφή «Danieli» να μας ενημερώνει ότι πρόκειται για το πιο γνωστό, πολυτελές και πανάκριβο, ιστορικό ξενοδοχείο της Βενετίας από το οποίο έχουν παρελάσει όλοι οι διάσημοι αστέρες του Κινηματογράφου και όχι μόνο. Επειδή, όμως, το βαλάντιο των περισσότερων από εμάς δεν φτάνει μέχρι εκεί, θα μπορούσα να προτείνω ως πιο προσιτό το Hotel Eden στην περιοχή Lido di Jesolo της ηπειρωτικής Βενετίας. Είναι τετράστερο, βρίσκεται κοντά στην παραλία, διαθέτει πισίνα, μπαρ και εστιατόριο. Αρκετά ικανοποιητικό πρωινό και βραδινός μπουφές. Στα αρνητικά θα μπορούσα να πω ότι, επειδή είναι μεγάλο ξενοδοχείο, γεμίζει με γκρουπ τουριστών, οπότε θα πρέπει να προσέρχεται κανείς νωρίς στην τραπεζαρία γιατί αρκετά από τα πιάτα δεν ανανεώνονται. Κατά τ’ άλλα είναι μοντέρνο, με ευρύχωρα δωμάτια και μεγάλο μπάνιο χωρίς όμως παροχή ειδών περιποίησης (σαμπουάν κτλ.). Ευγενέστατη reception, ωστόσο δεν θα μπορούσα να πω το ίδιο για όλο το προσωπικό της τραπεζαρίας. Τα όποια αρνητικά σημεία εξετάζονται σε συνάρτηση πάντα με τις απαιτήσεις που μπορεί να έχεις από ένα τετράστερο ξενοδοχείο, κατά τ’ άλλα αποτελεί μια καλή επιλογή.  

Ο καλύτερος τρόπος για να γνωρίσει κανείς το αληθινό πρόσωπο της πόλης είναι να αφεθεί ελεύθερος, να της παραδοθεί και να χαθεί μέσα στα στενά της. Χωρίς χάρτη και χωρίς συγκεκριμένο προορισμό. Αυτό ακριβώς κάνω κι εγώ... Η Βενετία είναι ολόκληρη ένα ανοιχτό υπαίθριο «μουσείο», ένα ξεχωριστό παραμύθι που σε καλεί να γευτείς τη μαγεία του. Χάνομαι στα δρομάκια, ανακαλύπτω κτήρια, γέφυρες, μικρά κανάλια που με το ζόρι χωράει να περάσει μια γόνδολα, κρυμμένα μαγαζάκια και κουκλίστικες πλατείες. Μακριά από τα αδιάκριτα βλέμματα των πολλών, μακριά από την οχλαγωγία των τουριστών, μακριά από τα φλας των φωτογραφικών μηχανών ζει και αναπνέει μια άλλη πόλη. Μια απρόσιτη αρχόντισσα, κρυμμένη στη μοναξιά της και πάνω απ’ όλα αυθεντική. Είναι η σιωπηλή και ήσυχη Βενετία. Είναι η δική μου Βενετία... 

Αφού γευτώ λίγη από τη μυστηριώδη γοητεία της, φεύγω από αυτήν δίχως να την έχω χορτάσει. Δεν την χορταίνεις και ποτέ! Πάλι αναβάλλω για άλλη φορά την επίσκεψή μου στα υπόλοιπα νησάκια της λιμνοθάλασσας: το πολύχρωμο Burano, το όμορφο Murano και το γραφικό ψαροχώρι του Torcello. Ίσως τελικά το κάνω και λιγάκι επίτηδες… Για να έχω λόγο να ξαναγυρίσω…